Źródło: Archiwum M. S.
Płk Ryszard Kukliński był ósmą osobą, która otrzymała Distinguished Intelligence Medal. Od dziś będzie w zbiorach Muzeum Zimnej Wojny – powiedział w rozmowie z PAP dyrektor Izby Pamięci Pułkownika Kuklińskiego Filip Frąckowiak. Płk Ryszard Kukliński zmarł 11 lutego 2004 r. w USA.
W Izbie Pamięci Generała Kuklińskiego zaprezentowano w piątek wystawę poświęconą pamięci jej bohatera. Po raz pierwszy zaprezentowano na niej nowo pozyskany eksponat - unikatowy imienny medal Distinguished Intelligence Medal, którym gen. Ryszard Kukliński został uhonorowany w USA przez CIA za ważny wkład w działalność Agencji.
„Medal, który prezentujemy trafił do Polski po 40 latach. Płk Kukliński otrzymał go zaraz po zakończeniu swojej misji na wniosek dyrektora CIA Williama Caseya i był pierwszym odznaczonym spoza USA” – podkreślił dyrektor Izby Pamięci Filip Frąckowiak. Dodał, że na wystawie prezentowane są również inne wyróżnienia przyznawane po 1989 r. płk. Ryszardowi Kuklińskiemu, między innymi akty nadania honorowego obywatelstwa miast. Wystawa potrwa do 20 lutego.
Izba Pamięci Generała Ryszarda Kuklińskiego przy ul. Kanonia 20/22 została założona w 2006 r. przez prof. Józefa Szaniawskiego, działacza opozycji antykomunistycznej, przyjaciela i pełnomocnika Ryszarda Kuklińskiego.
Goszczący na otwarciu wystawy prezes Fundacji Józefa Szaniawskiego prof. Wiesław Jan Wysocki podkreślił jak wielkim wysiłkiem dla Ryszarda Kuklińskiego była jego misja wymierzona w Układ Warszawski i Związek Sowiecki. „Był w wyjątkowo trudnej sytuacji. Działacze opozycji antykomunistycznej mówią jak wielkim wsparciem była dla nich rodzina. Pułkownik Kukliński był samotnym wilkiem polującym na komunistyczną bandę. Pamiętajmy o nim, bo zapisał się w polskich dziejach zasługami do dziś niedocenionymi” – powiedział prof. Wysocki.
Przypomniał także o zbliżającej się rocznicy przekształcenia Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową. „Ryszard Kukliński był honorowym członkiem Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej” – stwierdził.
Eksponaty i dokumenty zgromadzone w Izbie Pamięci ukazują wkład Polski w zwycięstwo Stanów Zjednoczonych nad komunistycznym totalitaryzmem sowieckim. Celem Izby jest też promocja tradycji Wojska Polskiego i polskiej obronności w XXI w. w ramach sojuszu NATO. W 2018 r. Izba przeszła gruntowną modernizację.
W wypowiedzi dla PAP dyrektor Filip Frąckowiak zapowiedział, że 30 czerwca 2022 r. nastąpi otwarcie Muzeum Zimnej Wojny im. Generała Ryszarda Kuklińskiego. „Jej siedziba będzie znajdować się w kamienicy przy ul. Jezuickiej 1/3 w Warszawie. Część ekspozycji, liczącej 400 metrów kwadratowych, znajdzie się w dawnym komisariacie Milicji Obywatelskiej, na którym zamordowano Grzegorza Przemyka” – powiedział. Ekspozycja znajdująca się w Izbie Pamięci Generała Kuklińskiego zostanie w całości przeniesiona do Muzeum Zimnej Wojny, ponieważ - jak uzasadnił dyrektor Frąckowiak - „zimna wojna zostanie pokazana z polskiej perspektywy i misji Ryszarda Kuklińskiego”. Dodał, że na nowej ekspozycji znajdą się nie tylko wątki dotyczące Europy Środkowej, ale również innych regionów świata – Dalekiego Wschodu i Ameryki Łacińskiej – oraz wyścigu kosmicznego.
W 1971 r. oficer Sztabu Generalnego WP płk Ryszard Kukliński podjął z własnej inicjatywy współpracę z amerykańską Centralną Agencją Wywiadowczą (CIA). Było to wynikiem jego przemyśleń po udziale polskiego wojska w interwencji państw Układu Warszawskiego w Czechosłowacji i strzelaniu przez wojsko do robotników na Wybrzeżu w 1970 r. Miał pseudonim Jack Strong. Za przekazywane informacje nie przyjmował od Amerykanów wynagrodzenia.
Kukliński przekazywał plany strategiczne Związku Sowieckiego i Układu Warszawskiego, w tym plany ataku na państwa NATO. William Casey, dyrektor CIA, powiedział natomiast po zakończeniu wywiadowczej misji Kuklińskiego, że w ciągu ostatnich 40 lat nikt tak nie zaszkodził komunizmowi jak on. W nocy z 7 na 8 listopada 1981 r. płk Kukliński został wraz z żoną i dwoma synami potajemnie wywieziony z Polski. Przyczyną ewakuacji była obawa Kuklińskiego przed dekonspiracją.
Po przybyciu do Stanów Zjednoczonych Kukliński został ekspertem Departamentu Obrony i Departamentu Stanu. Otrzymał stopień pułkownika armii amerykańskiej i wysokie odznaczenie CIA. W 1984 r. został skazany przez sąd wojskowy w Warszawie na karę śmierci za zdradę i zdegradowany.
W 1994 r. zginęli w Stanach Zjednoczonych dwaj synowie Kuklińskiego. Okoliczności ich śmierci nie zostały do dziś wyjaśnione. Pojawiły się opinie, że mogła być to zemsta sowiecka na pułkowniku.
Dopiero w 1995 r. Izba Wojskowa Sądu Najwyższego uchyliła wyrok ciążący na Kuklińskim. W tym samym roku podjęto ponownie śledztwo w jego sprawie. Zostało umorzone przez Naczelną Prokuraturę Wojskową w 1997 r. Kukliński został uniewinniony. Zmarł 11 lutego 2004 r. w Tampie na Florydzie. Ceremonia żałobna odbyła się na amerykańskim cmentarzu narodowym Arlington. Płk Ryszard Kukliński pochowany został w Alei Zasłużonych na cmentarzu wojskowym na warszawskich Powązkach.(PAP)
Autor: Michał Szukała
szuk/ pat/
