Z okazji 10. rocznicy śmierci prof. Wiesława Chrzanowskiego w Nowym Domu Poselskim na terenie Sejmu RP otwarto, przygotowaną przez Muzeum Historii Polski, wystawę „Polityk. Prawnik. Mistrz. Wiesław Chrzanowski (1923–2012)”, przybliżającą działalność profesora.
Dyrektor Muzeum Historii Polski Robert Kostro wskazał, że prof. Chrzanowski rozumiał politykę trochę w duchu Arystotelesa. "Uważał, że ona jest formą etycznego realizowania się człowieka. Był, jak najdalszy od rozumienia polityki wyłączenie w kategoriach sprowadzania polityki do partyjniactwa albo myślenia o polityce wyłącznie w kategoriach interesów, czy spraw niskich" - podkreślił.
"Ważnym epizodem w jego działalności był udział w Powstaniu Warszawskim i organizacji wojskowej" - dodał Kostro. Ocenił, że pobyt w więzieniu stalinowskim ukształtował go jako człowieka i polityka.
Przypomniał, że prof. Chrzanowski był Marszałkiem Sejmu RP I kadencji oraz politykiem i ważną postacią nurtu chrześcijańsko-narodowego. "Ważnym epizodem w jego działalności był udział w Powstaniu Warszawskim i organizacji wojskowej" - dodał Kostro.
Wiesław Chrzanowski (1923-2012)
Ocenił, że pobyt w więzieniu stalinowskim ukształtował go jako człowieka i polityka. "Dla znacznej części osób był po prostu człowiekiem, który potrafił gromadzić wokół siebie młodych. Trafiało do niego bardzo dużo osób, które nie tylko odrzucały komunizm, ale również odrzucały dominujący nurt opozycyjnej lewicy. Był autorytetem dla tych ludzi" - zaznaczył dyrektor MHP.
Zacytował także myśl Rabindranatha Tagore'a, który mówił, że "Wielkim człowiekiem jest ten, kto sadzi drzewa, wiedząc, że nigdy nie usiądzie w ich cieniu". "Wiesław Chrzanowski był tego typu osobowością, tzn. nie zależało mu na krótkoterminowym efekcie, ale ten etyczny i wychowawczy wymiar polityki był ważniejszy, niż krótkoterminowa skuteczność" - wskazał.
Sekretarz stanu w MKiDN Jarosław Sellin wspominał, że prof. Chrzanowski był "nauczycielem, osobą, która przenosiła do ponurej rzeczywistości lat 70., lat 80. do środowisk niezależnych tradycję czy mit II Rzeczypospolitej i tego ruchu II RP, który prof. Wiesław Chrzanowski reprezentował, czyli tradycji myśli narodowej, ruchu narodowego".
Przyjaciel, uczeń Chrzanowskiego Aleksander Hall wspomniał, że jego najbardziej charakterystyczną cechą była "wierność, zarówno ideałom, jak i ludziom, tym, z którymi szedł przez życie, najbliższym przyjaciołom, towarzyszom broni, których stracił, w tym brata tak dla niego ważnego, ale również później wierność swoim wychowankom"
"Pamiętam wizyty u prof. Chrzanowskiego w jego skromnym mieszkaniu w bloku w Warszawie, kiedy nas, dwudziestoparolatków gościł w czasie różnych pobytów o charakterze konspiracyjnym. Pamiętam jego patronat nad nami, on miał charakter nie tylko patriotyczny, ale też mocno osobisty, w tym sensie, że się zawsze interesował, co się w naszym życiu osobistym dzieje. Był człowiekiem bardzo ciepłym w relacjach personalnych, z dużo młodszymi kolegami, którzy mogliby być jego wnukami" - mówił Sellin.
Przyjaciel, uczeń Chrzanowskiego Aleksander Hall wspomniał, że jego najbardziej charakterystyczną cechą była "wierność, zarówno ideałom, jak i ludziom, tym, z którymi szedł przez życie, najbliższym przyjaciołom, towarzyszom broni, których stracił, w tym brata tak dla niego ważnego, ale również później wierność swoim wychowankom". "Ci z nas, którzy się znaleźli w kłopotach (...) mogli liczyć na jego nieustanną troskę i obecność w ich życiu" - podkreśli Hall.
Muzeum Historii Polski przypomina o życiu i działalności prof. Chrzanowskiego
List do uczestników uroczystości skierowała także marszałek Sejmu Elżbieta Witek. "Prof. Wiesław Chrzanowski potrafił ludzi łączyć, a nie dzielić. Jego głos zawsze się liczył, niezależnie od zajmowanego stanowiska, czy pełnionej funkcji. Był po prostu prawdziwym autorytetem i wybitną osobowością nie tylko dla ruchu chrześcijańsko-narodowego" - napisała marszałek Witek w liście odczytanym przez wicemarszałek Sejmu Małgorzatę Kidawę-Błońską.
"Dlatego cieszę się z tej ekspozycji, w mojej opinii potrzebnej i ważnej. Warto bowiem przybliżać tę wybitną postać, szczególnie młodym pokoleniom Polaków. Ufam, że prawość i uczciwość, ogromna wiedza i niezwykła kultura polityczna, niezłomne zasady etyczne i wierność chrześcijańskim ideałom tego wielkiego patrioty, dla wielu staną się wzorem i inspiracją do podejmowania życiowych wyborów" - dodała.
Jak oceniło MHP, "szczególną wartością wystawy są fotografie i dokumenty z rodzinnego archiwum Wiesława Chrzanowskiego – dotychczas rzadko lub w ogóle niepublikowane". "Odsłaniają kulisy dzieciństwa, które późniejszy polityk spędzał między warszawskim mieszkaniem a rodzinnym majątkiem w Boczkach, zapoznają z przyjaciółmi i politycznymi uczniami profesora, ukazują go podczas górskich wypraw, a nawet porządków w domu" - napisano.
Wiesław Chrzanowski był politykiem, jednym z czołowych przedstawicieli nurtu chrześcijańsko-narodowego w XX wieku. Profesor prawa, żołnierz Narodowej Organizacji Wojskowej - AK i uczestnik powstania warszawskiego, po wojnie współpracownik chadeckiego "Tygodnika Warszawskiego", więzień stalinowski, współpracownik bł. Kard. Stefana Wyszyńskiego, mentor, wychowawca i przyjaciel licznej grupy polityków centroprawicowych, w tym szczególnie członków opozycyjnego Ruchu Młodej Polski, doradca "Solidarności", współzałożyciel i wieloletni przewodniczący Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego, Marszałek Sejmu RP I kadencji (1991-92) i Minister Sprawiedliwości RP. Kawaler Orła Białego.
Ekspozycja na kilkunastu planszach przybliża wielowymiarową działalność prof. Chrzanowskiego: udział w konspiracji w czasie wojny i okupacji, powojenne prześladowania, działalność naukową, społeczną i polityczną oraz służbę publiczną w wolnej Polsce.
Jak oceniło MHP, "szczególną wartością wystawy są fotografie i dokumenty z rodzinnego archiwum Wiesława Chrzanowskiego – dotychczas rzadko lub w ogóle niepublikowane". "Odsłaniają kulisy dzieciństwa, które późniejszy polityk spędzał między warszawskim mieszkaniem a rodzinnym majątkiem w Boczkach, zapoznają z przyjaciółmi i politycznymi uczniami profesora, ukazują go podczas górskich wypraw, a nawet porządków w domu" - napisano.
Wystawa dostępna będzie do 3 maja.
Scenariusz wystawy przygotował prof. Tomasz Sikorski we współpracy z dr Barbarą Świtalską-Starzeńską i Tomaszem Wiścickim. Projekt graficzny wykonał Jacek Świderski.
Partnerem wystawy jest Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Paderewskiego. (PAP)
autor: Katarzyna Krzykowska
ksi/ dki/
