Witold Pilecki. Okładka książki Marco Patricellego "Ochotnik".
Rotmistrz Witold Pilecki - bohater II wojny światowej, zgładzony w 1948 r. przez komunistyczne władze - został pośmiertnie awansowany do stopnia pułkownika. Decyzję podpisał minister obrony Tomasz Siemoniak - poinformowało w piątek ministerstwo.
Decyzję MON pozytywnie ocenił prezes IPN Łukasz Kamiński. "Postać rotmistrza Witolda Pileckiego, który był ofiarą dwóch systemów totalitarnych i uczestniczył we wszystkich najważniejszych walkach o niepodległość, jest wielkim symbolem polskiej historii. To symbol o tyle ważny, że rotmistrz Pilecki jest postacią coraz bardziej rozpoznawalną na świecie. Poprzez jego życie możemy opowiadać całemu światu historię Polski pierwszego półwiecza dwudziestego wieku" - powiedział w piątek Kamiński.
Podkreślił też, że najbardziej wyjątkowymi cechami Pileckiego były: odwaga i determinacja. "Symbolizują one nie tylko najbardziej ważny element jego życiorysu, czyli dobrowolne udanie się do obozu Auschwitz, ale także jego powojenne wybory" - powiedział Kamiński i przypomniał, że Pilecki miał możliwości wycofania się z Polski pod komunistyczną dyktaturą, jednak nie poddał się i nie zrezygnował z działalności na rzecz niepodległej ojczyzny.
Łukasz Kamiński: "Postać rotmistrza Witolda Pileckiego, który był ofiarą dwóch systemów totalitarnych i uczestniczył we wszystkich najważniejszych walkach o niepodległość, jest wielkim symbolem polskiej historii. To symbol o tyle ważny, że rotmistrz Pilecki jest postacią coraz bardziej rozpoznawalną na świecie. Poprzez jego życie możemy opowiadać całemu światu historię Polski pierwszego półwiecza dwudziestego wieku".
Witold Pilecki (pseud. Witold, Druh, nazwiska konspiracyjne: Roman Jezierski, Tomasz Serafiński, Leon Bryjak, Jan Uznański, Witold Smoliński) urodził się w 1901 r. w Ołońcu w północnej Rosji, dokąd jego rodzina została przesiedlona w ramach represji za udział w powstaniu styczniowym. Pochodził ze szlachty pieczętującej się herbem Leliwa. Od 1910 r. mieszkał i uczył się w Wilnie. Od roku 1914 należał do zakazanego przez władze carskie harcerstwa. Maturę zdał w 1921 r.
W latach 1918-21 służył w Wojsku Polskim, walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Jako kawalerzysta brał udział w obronie Grodna. W sierpniu 1920 r. wstąpił do 211. Pułku Ułanów i w jego szeregach uczestniczył w bitwie warszawskiej, w walkach w Puszczy Rudnickiej oraz w wyzwoleniu Wilna. Dwukrotnie został odznaczony Krzyżem Walecznych.
Zmobilizowany w sierpniu 1939 r., walczył w kampanii polskiej w składzie 19. Dywizji Piechoty Armii "Prusy" jako dowódca plutonu kawalerii dywizyjnej. Po zakończeniu kampanii przedostał się do Warszawy, gdzie stał się jednym z organizatorów powołanej 9 listopada 1939 r. konspiracyjnej Tajnej Armii Polskiej pod dowództwem mjr. Jana Włodarkiewicza, podporządkowanej później Związkowi Walki Zbrojnej.
19 września 1940 r. podczas niemieckiej łapanki pozwolił się aresztować, by przedostać się do niemieckiego obozu Auschwitz i zdobyć informacje o panujących tam warunkach. Do obozu trafił wraz z tzw. drugim transportem warszawskim jako Tomasz Serafiński. Był głównym inicjatorem konspiracji w obozie. W zorganizowanej przez niego siatce byli m.in. Xawery Dunikowski i Bronisław Czech.
W tym czasie Pilecki opracowywał sprawozdania przesłane później do dowództwa w Warszawie i dalej na Zachód. Planował zbrojne oswobodzenie obozu. W listopadzie 1941 r. został awansowany do stopnia porucznika przez gen. Stefana Roweckiego "Grota".
Dosłużył się stopnia rotmistrza (to w kawalerii odpowiednik kapitana).
W październiku 1945 r., na osobisty rozkaz gen. Władysława Andersa, Pilecki wrócił do Polski, by prowadzić działalność wywiadowczą na rzecz II Korpusu. 8 maja 1947 r. został aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa; był torturowany i oskarżony o działalność wywiadowczą na rzecz rządu RP na emigracji.
15 marca 1948 r. rotmistrz został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 25 maja w więzieniu mokotowskim przy ul. Rakowieckiej, poprzez strzał w tył głowy.
Unieważnienie wyroku w sprawie Witolda Pileckiego oraz pozostałych, osądzonych wraz z nim w 1948 r., nastąpiło 1 października 1990 r. Wojskowy Sąd Najwyższy uwolnił skazanych od stawianych im podczas procesu zarzutów, podkreślając niesprawiedliwy charakter wydanych wyroków, które zapadły z naruszeniem prawa.
Rotmistrz Pilecki został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Orderem Orła Białego. Jest też honorowym obywatelem Warszawy. W czwartek PiS ogłosił, że wystąpi do Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych o pośmiertny wniosek do prezydenta ws. nominacji generalskiej dla Pileckiego. Politycy tej partii zabiegają również o to, by w miejscu Pomnika Braterstwa Broni na warszawskiej Pradze stanął pomnik Witolda Pileckiego. (PAP)
wkt/ nno/ bno/ jra/
