Żydowskie Towarzystwo Dobroczynności w Płocku. Fot. Facebook.com/jewishplock
Fundacja Nobiscum wyda rozszerzoną edycję przewodnika „Śladami płockich Żydów”. W pierwszym wydaniu z 2019 r. zawierał on opisy i fotografie 37 miejsc, w tym sakralnych i pełniących ważne funkcje społeczne. W rozszerzonej wersji będzie ich 57. Publikacja ma ukazać się w sierpniu.
Autorką rozszerzonej edycji przewodnika „Śladami płockich Żydów” podobnie, jak w przypadku pierwszego wydania opracowania, jest Gabriela Nowak-Dąbrowska, historyczka, genealożka, badaczka historii społeczności żydowskiej Płocka.
W 2019 r. przewodnik „Śladami płockich Żydów” został wydany przez Fundację Nobiscum po polsku i angielsku, przy wsparciu Urzędu Miasta Płocka, w nakładzie 500 egzemplarzy, jako nieodpłatna publikacja, udostępniana zainteresowanym m.in. przez Płocką Lokalną Organizację Turystyczną i Płocką Galerię Sztuki. Wiadomości zamieszczone w wydawnictwie oparte zostały na dokumentach z Archiwum Państwowego w Płocku.
„W pierwszej edycji przewodnika zamieściliśmy opisy i fotografie 37 miejsc związanych z płocką społecznością żydowską, a w obecnej będzie ich 56. Dzięki kontynuacji kwerendy, jest to więc opracowanie znacznie rozszerzone. Przewodnik jest obecnie w druku. Planujemy, że ukaże się w sierpniu” - powiedział PAP prezes Fundacji Nobiscum Piotr Dąbrowski. Jak dodał, wydanie drugie przewodnika „Śladami płockich Żydów”, tym razem w nakładzie 400 egzemplarzy, także uzyskało wsparcie Urzędu Miasta Płocka.
Dąbrowski podkreślił, iż w rozszerzonej edycji publikacji, oprócz nowych lokalizacji z opisami i fotografiami, znajdą się również kody QR, prowadzące do dodatkowych treści, które ze względu na objętość lub formę nie zmieściły się w książkowym wydaniu, jak np. video, a znajdują się na internetowym portalu Fundacji Nobiscum - jewishplock.eu.
Jak wspomniał prezes Fundacji Nobiscum, dzięki rozszerzonej edycji przewodnika „Śladami płockich Żydów” będzie można np. poznać historię kamienicy przy ul. Sienkiewicza 26, gdzie aktualnie mieści się I Prywatne Liceum Sztuk Plastycznych im. Władysława Drapiewskiego, a która do II wojny światowej była własnością rodziny Altbergów - mieszkała tam m.in. działaczka charytatywna Paulina Altberg z domu Golde, której córka Emma Altberg (1889-1983) była wybitną klawesynistką i pianistką, a także pedagogiem muzycznym i publicystką.
„Zdajemy sobie sprawę, że nakład drugiej edycji przewodnika, czyli 400 sztuk, to relatywnie niewiele, ale mamy nadzieję, że najbardziej zainteresowani będą mogli zaopatrzyć się w egzemplarz tej książki, przywracającej pamięć o często zapomnianych miejscach i ich historii” - powiedział Dąbrowski. Zwrócił przy tym uwagę, że pierwsze wydanie „Śladami płockich Żydów” rozeszło się w ciągu kilku dni, trafiając nie tylko do mieszkańców miasta, ale też potomków płockich Żydów, którzy mieszkają obecnie za granicą.
Płoccy Żydzi byli jedną z najstarszych społeczności żydowskich na ziemiach polskich. Tuż przed wybuchem II wojny światowej przygotowywali się do obchodów 700-lecia osiedlenia się w tym mieście - w tym czasie mieszkało tam ok. 9 tys. Żydów, stanowiąc jedną trzecią mieszkańców miasta. Holokaust przeżyli nieliczni. Ci, którzy powrócili do rodzinnego miasta po zakończeniu II wojny światowej, w większości wyemigrowali następnie z Polski, głównie w latach 50. i 60. XX wieku.
Fundacja Nobiscum powstała w Płocku w 2018 r. Dotychczas wydała m.in. książkę Gabrieli Nowak-Dąbrowskiej „Okno na Kwiatka. Ulica Józefa Kwiatka w Płocku od początku XIX wieku do 1939 r.” prezentującą jedną z najstarszych ulic miasta, a zarazem główną arterię dawnej dzielnicy żydowskiej wraz z informacjami o poszczególnych nieruchomościach i ich mieszkańcach. Ukazały się też opracowania „Płock - miasto wielu kultur” i „Wychodząc z niepamięci. Żydowskie rodziny przedwojennego Płocka”.
W 2019 r. Fundacja Nobiscum uruchomiła portal jewishplock.eu, który „w swym założeniu stanowić ma stale rosnące kompendium wiedzy o historii żydowskiej społeczności Płocka, ale także regionu”. Zamieszczono tam m.in. kilkaset reprodukcji fotografii i dokumentów, w tym pochodzących z rodzinnych archiwów potomków płockich Żydów, mieszkających obecnie np. w Izraelu i USA, które nie były wcześniej publikowane.
Także od 2019 r., w ramach projektu „Pamięć. Płock 1939”, Fundacja Nobiscum na swym portalu upamiętnia imiennie Żydów mieszkujących w tym mieście do II wojny światowej. (PAP)
mb/ pat/
