Bombowiec Consolidated B-24 Liberator. Fot. U.S. Air Force. Źródło: Wikimedia Commons
Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie pozyskało do zbiorów połowę aluminiowego zbiornika tlenu pochodzącego najprawdopodobniej z bombowca Consolidated B-24 Liberator, który – po dostarczeniu pomocy dla Powstania Warszawskiego – został strącony nad Małopolską.
Jak podkreśliła krakowska placówka w komunikacie, artefakt trafił do niej dzięki uprzejmości darczyńcy – mieszkańca Królówki, miejscowości położonej tuż obok Nieszkowic Wielkich, gdzie spadły szczątki samolotu.
„Zbiornik jest w dobrym stanie – darczyńca wraz z rodziną starannie zadbali o jego konserwację” - przekazało Muzeum. Po przeprowadzeniu drobnych prac renowacyjnych eksponat zostanie udostępniony na wystawie „Skrzydła i Ludzie XX wieku”.
„Dziękujemy bardzo darczyńcy i zachęcamy do przekazywania naszemu muzeum podobnych lotniczych artefaktów” - apelują przedstawiciele MLP.
Przekazany bezodpryskowy aluminiowy zbiornik ma owalny, wydłużony kształt (połowa obiektu ma wymiary ok. 30 x 30 cm – całość miała mieć długość 59 cm i średnicę 31,5 cm). Butle te służyły do zasilania instalacji, która umożliwiała załodze oddychanie podczas lotów na dużych wysokościach. W Liberatorze VI powinno znajdować się 26 takich zbiorników o łącznej pojemności prawie 22 tys. dm sześć.
Jak podkreślono, bombowiec Consolidated B-24 Liberator VI nr KG890 GR-S ma szczególne znaczenie dla polskiego lotnictwa. Maszyna była na wyposażeniu 1586 Eskadry Specjalnego Przeznaczenia i wystartowała 14 sierpnia 1944 r. z lotniska Campo Casalle k. Brindisi na nocną misję pomocy dla Powstania Warszawskiego.
Po wykonaniu zadania, podczas powrotu, samolot został zaatakowany przez niemiecki myśliwiec i ciężko uszkodzony eksplodował w powietrzu, a jego szczątki runęły na pola Nieszkowic Wielkich na Pogórzu Wiśnickim w Małopolsce. Zginęła cała załoga: kpt pil. Zbigniew Szostak, plut. pil. Józef Bielicki, mjr obs. Stanisław Daniel, plut. bomb. Tadeusz Dubowski, sierż. strz. Stanisław Malczyk, plut. mech. pokł. Wincenty Rutkowski, sierż. r/op. strz. Józef Witek. Była to pierwsza polska załoga poległa podczas zrzutów dla Powstania Warszawskiego.
Dla uhonorowania pamięci wszystkich lotników, którzy nieśli pomoc dla płonącej stolicy naturalnej wielkości makieta Liberatora KG890 prezentowana jest w Muzeum Powstania Warszawskiego.
Powstałe w 1963 roku Muzeum Lotnictwa Polskiego chroni i prezentuje polskie oraz światowe dziedzictwo lotnicze. Jest jednym z największych europejskich muzeów tego rodzaju. Zbiory liczą ponad 200 samolotów, szybowców, śmigłowców, ponad 140 silników lotniczych i zestawy rakietowe. W muzeum jest też zbiór książek o lotnictwie, ponad 20 tys. zdjęć oraz kolekcja orderów i odznaczeń licząca ponad 2 tys. eksponatów.
Krakowskie muzeum mieści się w wyjątkowym historycznie miejscu: zajmuje fragmenty dawnego lotniska wojskowego Rakowice-Czyżyny, jednego z najstarszych lotnisk w Europie. Już w 1892 r. na tym terenie stacjonowały balony obserwacyjne armii austro-węgierskiej, a po przejęciu go od zaborców w 1918 r. lotnisko stało się pierwszą bazą lotniczą niepodległej Polski. Odbudowane po II wojnie światowej funkcjonowało do 1963 roku.(PAP)
autor: Rafał Grzyb
rgr/ aszw/
