Gmina Zbrosławice (Śląskie) wykona infrastrukturę turystyczną przy wylocie Głębokiej Sztolni Fryderyk – części tarnogórskich podziemi z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO. W ostatnich dniach gmina poinformowała o rozpoczęciu dotowanych przez samorząd woj. śląskiego prac.
Zgodnie z decyzją sejmiku woj. śląskiego na realizację zadania pn. „Odtworzenie basenu roznosu Sztolni Fryderyk oraz wykonanie ścieżki przyrodniczo–dydaktycznej wzdłuż cieku Drama wraz z parkingiem” gmina Zbrosławice otrzymała 850 tys. zł pomocy finansowej.
W poprzednich latach przy wsparciu władz regionu rozwiązano problem kilkudziesięciometrowego zapadliska przy wylocie Głębokiej Sztolni Fryderyk, która odprowadza wodę z tarnogórskich podziemi. Wykonano też konserwację zabytkowego portalu wylotu sztolni, nazywanego Bramą Gwarków.
W 2020 r. budżet województwa zasilił kwotą 150 tys. zł przygotowanie przez Zbrosławice dokumentacji rewitalizacji obszaru wokół Bramy Gwarków oraz tzw. roznosu, który odprowadza wody ze sztolni do oddalonej o kilkaset metrów rzeki Dramy. Gmina wykonała też wstępne prace, w tym oczyszczanie terenu i wycinkę samosiewów.
W ub. roku Zbrosławice starały się wybrać wykonawcę dalszych założonych prac, jednak udało się to dopiero niedawno. Pod koniec października br. Piotr Jędrzejczyk ze zbrosławickiego urzędu gminy poinformował o rozpoczęciu inwestycji, „której celem będzie stworzenie największej turystycznej atrakcji w gminie”.
Jak uściślił przedstawiciel gminy, w pierwszym etapie projektu, którego celem będzie „odtworzenie basenu roznosu Sztolni Fryderyk oraz wykonanie ścieżki przyrodniczo-dydaktycznej”, wykonany zostanie parking na 39 miejsc oraz żwirowa ścieżka.
Prace obejmą również bezpośrednie otocznie portalu: usztywnienie zbocza nad basenem sztolni oraz odtworzenie oryginalnych ścian zachodnich. Odtworzone zostaną ponadto maszkarony na nowej ścianie zabezpieczającej portal.
Za wykonanie tych prac odpowiedzialne jest wyłonione w przetargu konsorcjum Gminnego Zakładu Komunalnego ze Zbrosławic oraz rybnickiej spółki Agal. Koszt pierwszego etapu wyniesie 1,24 mln zł, z czego ponad 820 tys. zł z budżetu woj. śląskiego, a reszta – z budżetu gminy.
W planowanym na kolejne lata drugim etapie przedsięwzięcia ujęto drewnianą ścieżkę dydaktyczną z pomostami, mostkiem nad Dramą, wiatami, oświetleniem oraz małą architekturą.
„Ścieżka do portalu wylotu sztolni Fryderyk stanowić ma kolejną atrakcję wpisanej na listę UNESCO kopalni rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi” – podkreślił przedstawiciel zbrosławickiego urzędu gminy.
Uruchomiona w 1834 r. Głęboka Sztolnia Fryderyk do dziś odprowadza wodę z tarnogórskich podziemi. Główny jej odcinek ma ponad 4,5 km długości, a wraz z odnogami ciągnie się przez prawie 17 km. Niedaleko od jej wylotu (Bramy Gwarków) znajduje się Sztolnia Czarnego Pstrąga – niewielki fragment sztolni Fryderyk udostępniony od 1957 r. jako trasa turystyczna - pokonywana łodziami podziemna.
Liczącą ok. 600 metrów Sztolnia Czarnego Pstrąga znajduje się na terenie Parku Repeckiego. Przebiega na głębokości ok. 30 metrów, na którą dociera się ciasnymi spiralnymi schodami dwóch szybów: Sylwester i Ewa. Woda w sztolni ma głębokość od 80 cm do 150 cm i temperaturę 6 stopni Celsjusza.
Zarządzające tym obiektem Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej opiekuje się też położoną kilka kilometrów dalej, działającą od 1976 r. Zabytkową Kopalnią Srebra. Od ponad dekady oba te zabytki są na prezydenckiej liście Pomników Historii oraz na Szlaku Zabytków Techniki Woj. Śląskiego. Od 2014 r. kopalnia jest tzw. punktem kotwicznym sieci Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego (ERIH).
Od 2017 r. tarnogórskie podziemia – z obiema głównymi obiektami turystycznymi – dzięki staraniom Stowarzyszenia znajdują się na liście UNESCO.(PAP)
autor: Mateusz Babak
mtb/ ann/
