Projekt uchwały dotyczący upamiętnienia 150. rocznicy urodzin oraz 75. rocznicy śmierci Romana Dmowskiego złożył we wtorek w Sejmie klub parlamentarny Solidarnej Polski - poinformował we wtorek poseł partii Patryk Jaki.
Inicjatywa Solidarnej Polski ma związek z tym, że w środę Sejm ma rozpocząć obrady od przyjęcia przez aklamację przedstawionego przez Prezydium Sejmu projektu uchwały ws. uczczenia pamięci Wincentego Witosa w 140. rocznicę jego urodzin.
"Skoro pamiętamy o ponad 50 różnych postaciach historycznych, których zasługi w przeciągu ostatniego roku uznał polski parlament, a zapominamy o Romanie Dmowskim, to jest to nic innego, jak próba wrzucenia legendarnego przywódcy Endecji do śmietnika polskiej historii. (...) Wezmę w środę udział w Konwencie Seniorów i zapytam polityków wszystkich frakcji, czy potrafią uczciwie spojrzeć na historię Polski. Skoro przyznajemy zasługi w tworzeniu tożsamości narodowej Wincentemu Witosowi, to warto to samo zrobić w kontekście Dmowskiego" - mówił Jaki na konferencji prasowej w Sejmie.
W uzasadnieniu uchwały Solidarna Polska wskazuje duże zasługi Dmowskiego dla odzyskania niepodległości Polski.
"Roman Dmowski wywarł ogromny wpływ na losy naszego państwa (...) Jego dyplomatyczna walka o granice zakończyła się sukcesem, zaś polityczne doświadczenie i wyczucie pozwalało mu wyznaczać cele, które decydowały o odrodzeniu ducha w Narodzie" - czytamy w uzasadnieniu uchwały.
Dmowski urodził się 9 sierpnia 1864 r. Po wybuchu I wojny światowej wszedł w skład utworzonego 25 listopada 1914 r. w Warszawie Komitetu Narodowego Polskiego, który reprezentując orientację prorosyjską, skupiał głównie przedstawicieli Narodowej Demokracji oraz Stronnictwa Polityki Realnej. 15 sierpnia 1917 r. został przewodniczącym powstałego w Lozannie Komitetu Narodowego Polskiego, który tworzyli politycy Narodowej Demokracji i Stronnictwa Polityki Realnej.
W 1919 r. wraz z Ignacym Paderewskim reprezentował Polskę na paryskiej konferencji pokojowej. 28 czerwca 1919 r. wspólnie z nim podpisał w jej imieniu Traktat Wersalski. 10 września 1919 r. złożył podpis pod traktatem koalicji z Austrią w Saint-Germain, który pozostawiał sprawę Galicji wschodniej zawieszoną.
W latach 1919-1922 był posłem na Sejm (wybrano go zaocznie podczas jego pobytu na konferencji w Paryżu). W 1920 r., w czasie wojny polsko-bolszewickiej wszedł w skład Rady Obrony Państwa. W 1923 r. pełnił funkcję ministra spraw zagranicznych w rządzie Wincentego Witosa.
Po przewrocie majowym 1926 r. założył opozycyjny wobec władz rządowych Obóz Wielkiej Polski, organizację o charakterze pozaparlamentarnym i ponadpartyjnym. Jej deklaracja ideowa, której był autorem, zakładała m.in. solidarność narodową, ścisły związek państwa z Kościołem katolickim oraz potrzebę kształtowania dyscypliny społecznej i obyczajowej.
Roman Dmowski zmarł po długiej chorobie 2 stycznia 1939 r. w Drozdowie koło Łomży. Pochowany został na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie. W jego pogrzebie uczestniczyć miało około stu tysięcy osób.
Za zasługi w działaniach na rzecz niepodległości Polski Dmowski został odznaczony Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski. (PAP)
mat/ son/ jbr/
