Muzeum Książąt Lubomirskich w Ossolineum zakupiło do swoich zbiorów szkic olejny Marii Dulębianki, artystki, działaczki społecznej oraz wieloletniej przyjaciółki Marii Konopnickiej. Prezentacja obrazu połączona z dyskusją o życiu i twórczości artystki odbędzie się 20 kwietnia.
Nowy nabytek wzbogaci kolekcję malarstwa w Muzeum Książąt Lubomirskich. „Nasza przedwojenna kolekcja w większości pozostała w lwowskich instytucjach kultury, jednak z myślą o tym, że odtwarzamy Muzeum Książąt Lubomirskich we Wrocławiu, zaczęliśmy kolekcjonować również obiekty malarskie” – powiedziała we wtorek dziennikarzom wicedyrektor Ossolineum ds. Muzeum Książąt Lubomirskich Joanna Błoch.
„Już od początku istnienia zarówno samego Zakładu, jak i Muzeum Książąt Lubomirskich wiedzieliśmy, jak wielka siła tkwi w kobietach. Zarówno pod względem artystycznym, kolekcjonerskim, czy też jako działaczek społecznych, kulturowych. W obecnych naszych zbiorach jedna czwarta obiektów to właśnie prace autorstwa kobiet” – wskazała wicedyrektor i zapowiedziała, że także na wystawie stałej w nowym gmachu Muzeum Książąt Lubomirskich znajdzie się ekspozycja poświęcona kobietom.
Dr Emilia Kłoda, opiekunka kolekcji malarstwa w Muzeum Książąt Lubomirskich w Ossolineum zwróciła uwagę, że choć dzieło może wydawać się niepozorne z uwagi na szkicowy, niewielki format, jego wartość jest niezwykła. „Gdy pojawiła się oferta od razu wiedziałam, że warto kupić to dzieło. Maria Dulębianka jest w tej chwili bardzo cenioną artystą i działaczką. Obraz przestawia las Kulicki, jest to pejzaż przysiółka, osady pod Lwowem. Obraz powstał najprawdopodobniej w latach 1906-1909, kiedy właśnie w tej miejscowości powstawała szkoła” – wyjaśniła.
Jak dodała, o tym, że autorką dzieła jest Maria Dulębianka świadczy m.in. odręczny podpis artystki na plecach ramy, tytuł obrazu oraz fakt, iż jego właścicielką była Maria Demelówna. „To wszystko pięknie składa się w historię początków XX wieku we Lwowie i pewnego kręgu kobiet, które działały razem na rzecz emancypacji w Galicji” – powiedziała.
Karolina Dzimira-Zarzycka, autorka biografii Marii Dulębianki pt. „Samotnica” podkreśliła, że obraz można w ścisły sposób połączyć z biografią artystki, a konkretnie z ostatnim etapem jej twórczości. „Wtedy Maria Dulębianka coraz mniej malowała, głownie na własne potrzeby, a także dla przyjaciółek, którym sprzedawała i ofiarowywała swoje obrazy. To jest ten etap po 1903, 1910 roku szczególnie, po śmierci Konopnickiej, kiedy przeniosła się do Lwowa. Wtedy Dulębianka angażuje się coraz bardziej w działalność społeczną, feministyczną, w inicjatywy ludowe, demokratyczne i to właśnie z tym okresem możemy wiązać ten obraz” – tłumaczyła.
Wskazała, że artystka znała się z właścicielką tego obrazu, Marią Demelówną, a w 1911 roku występowała nawet publicznie w jej obronie, kiedy Demelówna wdała się w spór z księdzem z Oleska, który nie pochwalał jej aktywności na polu ludowym. „Tytuł dzieła, który odsyła do lasu Kulickiego też jest bardzo ciekawy, ponieważ tuż pod tym lasem znajdowała się szkoła założona z wpłat groszowych dzieci, które prenumerowały gazetkę +Mały Światek+. Redagowała ją Anna Lewicka, działaczka ze Lwowa, która była również przyjaciółką Dulębianki, u której artystka mieszkała w ostatnich latach swojego życia” – opowiadała Dzimira-Zarzycka.
Jak podkreśliła, zakup obrazu jest ważny również dlatego, że dzieł Dulębianki w zbiorach publicznych jest niewiele. „Wyjątkiem jest Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu pod Krosnem, przy czym jest to specyficzna kolekcja, ponieważ jest to dworek, który Konopnicka otrzymała w 1903 roku w darze narodowym, z okazji swojego jubileuszu pracy twórczej. Prace Dulębianki, które tam się znajdują powstawały właśnie tam i są to w dużej mierze portrety Konopnickiej bądź portrety dzieci z okolic. Natomiast te dzieła z jej późniejszego okresu twórczości to jest rzadkość” – zauważyła.
20 kwietnia w Ossolineum odbędzie się dyskusja z udziałem ekspertek poświęcona różnym aspektom życia i twórczości Dulębinanki żyjącej w cieniu najważniejszej dla niej osoby - Marii Konopnickiej. Spotkanie połączone będzie z prezentacją obrazu. (PAP)
Autorka: Agata Tomczyńska
ato/ pat/
