Basil Kerski. Fot. PAP/A.Warżawa
Wystawa stała w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku, które otwarte zostanie w dniach 30-31 sierpnia, pokaże historię polskiej opozycji antykomunistycznej w sposób obiektywny i nie poróżni dawnych dysydentów - deklaruje dyrektor ECS Basil Kerski.
"Jestem pewien, że większość z nich na boku, poza kamerami i dziennikarzami, przyzna, że ich historię oddaliśmy w sposób uczciwy. Bo ta wystawa będzie składać hołd zarówno Annie Walentynowicz, Andrzejowi Gwieździe, jak i Lechowi Wałęsie. ECS nie zamierza rozstrzygać, który z bohaterów tamtych czasów był ważniejszy. Ekspozycja pokaże jak szeroki i pluralistyczny był ten solidarnościowy ruch. Ludzie wyjdą z ECS z przekonaniem, że można spokojnie upamiętniać lata 80. bez bieżących kłótni" - powiedział PAP Kerski.
Szef ECS uważa, że ważnym wyzwaniem dla Centrum jest wypracowanie atrakcyjnego przekazu najnowszej historii dla osób urodzonych już po 1989 r.
"Mamy dziś bowiem zasadniczą zmianę generacyjną. Lata PRL są dziś dla młodego pokolenia abstrakcją. I to nawet nie jest problem, że dzisiejsi 20-latkowie nie poznali na własnej skórze tamtego okresu i mogą go nie rozumieć. Rzecz w tym, że dla generacji urodzonej w wolnej Polsce kluczowymi doświadczeniami życiowymi mogą być zupełnie inne wydarzenia, choćby atak terrorystyczny na Amerykę z 11 września 2001 r." - ocenił dyrektor ECS.
Otwarcie budynku ECS zaplanowano na 30 i 31 sierpnia. W pierwszym dniu możliwe będzie darmowe zwiedzanie obiektu przez mieszkańców Trójmiast i turystów aż do godzin wieczornych.
31 sierpnia natomiast w 34. rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych uroczystości oddania do użytku siedziby ECS odbędą się z udziałem przedstawicieli władz państwowych, samorządowych i związkowych.
Kerski wyjaśnił, że ECS chce zaprosić do Gdańska m.in. pierwszych bohaterów Solidarności, opozycjonistów antykomunistycznych z Europy Środkowej i Wschodniej oraz laureatów Medalu Wdzięczności – obcokrajowców pomagających Solidarności w latach 80. XX wieku. Zaproszenia dla gości oficjalnych ustalane są z kancelarią prezydenta – gościem otwarcia ECS będzie prezydent Bronisław Komorowski.
W planach na 2014 r. ECS przewiduje zorganizowanie i udział w kilkunastu konferencjach i seminariach oraz projektach edukacyjno-kulturalnych. Kontynuowana będzie również działalność naukowa, wydawnicza oraz współprodukcja filmów dokumentalnych.
Podobnie jak w ubiegłych latach ECS zorganizuje w 2014 r. takie imprezy jak: Zrozumieć Sierpień, Gdańskie Wykłady Solidarności, All About Freedom Festival, Akademia Solidarności, Forum Młodych oraz Etyka Solidarności, które w otwartej siedzibie Centrum zyskają nową jakość. W nowej siedzibie będzie miejsce dla inicjatyw pozarządowych i obywatelskich.
Na placu przed Kaplicą Królewską w centrum Gdańska ECS przygotuje dwie wystawy plenerowe „Jan Paweł II a Solidarność” oraz „Wybory 1989”.
W tym roku zaplanowane są premiery filmów, których koproducentem jest ECS. Będą to m.in. "Aram" o działaczu Ruchu Młodej Polskiej Arkadiuszu Rybickim oraz „Bard” o Jacku Kaczmarskim.
ECS chce też opracować w tym roku e-book "NSZZ Solidarność – elektroniczny elementarz". Ma to być skrypt zarówno dla naukowców, jak i osób mniej zorientowanych w najnowszych dziejach Polski. W publikacji, będącej do pobrania ze strony internetowej ECS, znajdą się m.in. najważniejsze dokumenty strajkowe, teksty programowe związku z okresu legalnej i podziemnej działalności.
Multimedialna wystawa w ECS zajmie dwie kondygnacje. Składać się będzie z siedmiu tematycznych sal.
Pierwsza "Narodziny Solidarności" będzie poświęcona strajkom w sierpniu 1980 r. Znajdzie się tu m.in. suwnica, na której pracowała Anna Walentynowicz, a w kabinie maszyny będzie można obejrzeć wspomnienia inicjatorów strajku.
W drugiej sali "Siła bezsilnych" pokazane zostaną realia życia w PRL i kulisy narodzin opozycji wobec totalitarnej władzy.
W kolejnej sali "Solidarność i nadzieja" ukazane będą wydarzenia między Sierpniem'80 a wprowadzeniem stanu wojennego w grudniu 1981 r. - 16 miesięcy legalnego funkcjonowania pierwszego w bloku komunistycznym niezależnego związku zawodowego.
Czwarta sala "Wojna ze społeczeństwem" opowie o Polsce stanu wojennego. W piątej sali "Droga do demokracji" pokazany zostanie proces rozkładu systemu komunistycznego, który doprowadził do obrad Okrągłego Stołu oraz wyborów w czerwcu 1989 r.
W przedostatniej sali "Triumf wolności" zwiedzający zapoznają się z przemianami politycznymi w Europie Środkowo-Wschodniej z przełomu lat 80. i 90. ub. wieku. Ostatnia sala im. Jana Pawła II ma być miejscem zadumy, z jej okien będzie rozpościerał się widok na Pomnik Poległych Stoczniowców.
W budynku ECS znajdzie się również interaktywna wystawa adresowana specjalnie dla dzieci.
Budowa ECS trwa od jesieni 2010 roku. Powierzchnia użytkowa gmachu to prawie 26 tys. m kw. Oprócz wystawy stałej, w placówce będą także: archiwum, sala wielofunkcyjna na 430 słuchaczy, ośrodek badawczo-naukowy, biblioteka na 100 tys. woluminów oraz ośrodek edukacyjno-szkoleniowy. W budynku znajdzie się również przestrzeń gastronomiczna: restauracja, kawiarnia i bar na tarasie widokowym.
Koszt budowy obiektu to 229 mln zł, z czego 113 mln zł przekazała UE, pozostała część pochodzi z budżetu Gdańska. (PAP)
rop/ ls/
