Projekt uchwały dot. utworzenia na obszarze centrum Rybnika parku kulturowego od 1 czerwca br. konsultują z mieszkańcami władze tego miasta - wynika z czwartkowej informacji rybnickiego samorządu. W ub. roku odbyły się wstępne konsultacje, których efekty uwzględniono w projekcie.
"Od 1 do 14 lutego zgłaszać można uwagi do projektu uchwały w sprawie utworzenia parku kulturowego pod nazwą Park Kulturowy +Centrum Starego Rybnika+. Rybniccy radni głosować mają nad podjęciem tej uchwały na lutowej sesji" - przekazało w czwartek miasto.
Projekt uchwały przewiduje m.in., że na terenie parku kulturowego "Centrum Starego Rybnika" ma obowiązywać zakaz wykonywania robót budowlanych, prowadzących do zmian historycznego wystroju elewacji, kształtu dachów i wysokości kalenic, czy też zakaz fragmentarycznego malowania, tynkowania lub okładzinowania elewacji w zakresie mniejszym, niż cała strefa parteru jednego budynku.
Uchwała miałaby też wprowadzić szereg zakazów i ograniczeń dot. umieszczania reklam, tablic reklamowych, urządzeń reklamowych oraz szyldów, zakazy i ograniczenia dot. ogródków gastronomicznych (w tym zakaz ustawiania sanitariatów przenośnych dla obsługi takich ogródków), czy też regulacje pozostałych form handlu i usług. Inne zapisy projektu dotyczą organizacji imprez oraz składowania i magazynowania odpadów.
Uchwała wprowadzałaby okresy przejściowe. Właściciele, zarządcy i użytkownicy nieruchomości położonych na terenie parku kulturowego zobowiązani byliby do dostosowania się do nowych przepisów poprzez demontaż reklam, szyldów, tablic reklamowych, urządzeń reklamowych i technicznych niezgodnych z jej zapisami w ciągu 12 miesięcy od daty wejścia w życie (co jest zakładane na 1 czerwca br.), a przez demontaż niezgodnych ogródków gastronomicznych w ciągu miesiąca od wejścia w życie.
Pierwsze prace nad utworzeniem parku kulturowego, będącego jedną z form ochrony konserwatorskiej wymienionych w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, rybnicki samorząd podjął w 2016 r. Zgodnie z ówczesnymi informacjami ochroną miałby zostać objęty obszar śródmieścia o powierzchni około 121 hektarów, będący historyczną i kulturową kolebką miasta.
W połowie ub. roku odbyła się tam 100-dniowa akcja informacyjno-konsultacyjna, która była powrotem do tematu po dłuższej przerwie. Objęła ona spotkania, warsztaty, spacery z mieszkańcami, przedsiębiorcami, przedstawicielami instytucji, organizacji pozarządowych i lokalnymi liderami. Wydano broszurę informacyjną i mapę poglądową przyszłego parku. Przygotowano ankiety z myślą o czterech grupach docelowych: mieszkańcach i przedsiębiorcach, młodzieży, dzieciach oraz turystach.
Miasto zebrało ponad 1270 ankiet we wszystkich grupach: najwięcej, ponad 700, w pierwszej. Dane, opinie i komentarze przekazano do Biura Miejskiego Konserwatora Zabytków w formie rekomendacji, pod kątem przygotowania projektu uchwały.
Jak relacjonowało miasto, najczęstsze argumenty za powołaniem parku kulturowego odwoływały się do kwestii estetycznych i promocyjnych. Głosy przeciwne przywoływały najczęściej argument finansowy lub obawę, że inicjatywa zaszkodzi lokalnej przedsiębiorczości. 80 proc. respondentów zgodziło się jednak z potrzebą poprawy sposobu prezentowania reklam w centrum miasta.
W 2021 r. rybniccy radni przeznaczyli 80 tys. na aktualizację Planu Ochrony Parku Kulturowego - konieczną wobec zaktualizowania dokumentacji dotyczącej Gminnej Ewidencji Zabytków Miasta Rybnika oraz zmian w prawie.
Zabezpieczono też 85 tys. zł dla Miejskiej Pracowni Urbanistycznej na sporządzenie dokumentacji kolorystyki elewacji w obszarze rybnickiego deptaka, prowadzącego do bazyliki. Dokumentacja ta ma być jedną z wytycznych do projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru parku kulturowego.
Część obszaru proponowanego parku kulturowego jest objęta ochroną konserwatorską w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, a także wpisana do rejestru zabytków; wiele obiektów jest wpisanych do rejestru zabytków i ujętych w gminnej ewidencji zabytków. Zakres i forma ochrony tych obiektów jest zawarta w przepisach.
Uwagi do przygotowanego projektu uchwały, która wprowadziłaby rybnicki park kulturowy (dostępnego pod adresem https://bip.um.rybnik.eu/Default.aspx?Page=191&Id=82067), można składać mailowo do 14 lutego br. pod adresem Biura Miejskiego Konserwatora Zabytków: konserwator@um.rybnik.pl według określonego wzoru.
Park kulturowy jest jedną z pięciu form prawnej ochrony zabytków obowiązujących w Polsce. Jest to forma ochrony obszarowa, chroniąca obszar mający historyczny rodowód, na którym nie muszą się znajdować tylko obiekty zabytkowe, ale również układ zieleni, przyroda oraz współczesne budynki i obiekty.
Do tej pory w Polsce utworzono ponad 40 parków kulturowych, z których najbardziej znane są krakowski Kazimierz i ul. Piotrkowska w Łodzi. W woj. śląskim do tej pory formuły parku kulturowego użyto czterokrotnie: w Żorach (cmentarz żydowski), Tarnowskich Górach (hałda popłuczkowa) oraz w Bieruniu (obszar grobli i Bieruń Stary). Podjęto prace m.in. nad powołaniem parku w Chorzowie (Park Śląski) oraz w Rudzie Śląskiej (dzielnica Ruda).(PAP)
autor: Mateusz Babak
mtb/ jann/
