Dawna synagoga w Łęcznej, fot. Wikipedia
Władze Łęcznej (Lubelskie) zamierzają odrestaurować XVII-wieczną synagogę przy ul. Bożniczej, gdzie miałoby powstać Łęczyńskie Centrum Dialogu. Około 10 mln potrzebne na inwestycję samorząd planuje pozyskać z funduszy unijnych.
Burmistrz Łęcznej Leszek Włodarski poinformował o podpisaniu umowy między gminą a Fundacją Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego, która nieodpłatnie użyczyła zabytkowy obiekt na 50 lat. „Dzięki temu będziemy mogli złożyć wniosek o dofinansowanie na modernizację synagogi. Ze wstępnych informacji wynika, że nabór do takiego programu z funduszy unijnych ma zostać ogłoszony we wrześniu przez urząd marszałkowski” – przekazał burmistrz.
Gmina podpisała w tym tygodniu umowę z wybraną w przetargu firmą na opracowanie dokumentacji projektowej dotyczącej tej inwestycji. Projekt ma powstać do końca sierpnia za 350 tys. zł. „Dokumentacja jest nam potrzebna już przy składaniu wniosku o dofinansowanie” – dodał.
Szacowany koszt remontu dużej synagogi w Łęcznej wynosi ok. 10 mln zł. Do tego ok. 2-3 mln zł na modernizację małej synagogi, gdzie mieści się obecnie miejska biblioteka. „W kompleksie tych dwóch budynków chcemy utworzyć miejsce pod roboczą nazwą Łęczyńskie Centrum Dialogu” – zapowiedział Włodarski.
Pochodząca z połowy XVII wieku Wielka Synagoga w Łęcznej jest jedną z najlepiej zachowanych na Lubelszczyźnie, w której wewnątrz znajduje się Aron ha-Kodesz (szafa ołtarzowa do przechowywania zwojów Tory) i unikalna w skali kraju, czterokolumnowa bima (podium z pulpitem) dekorowana sztukaterią o cechach późnego renesansu oraz polichromią.
Replika dachu synagogi w Muzeum Historii Żydów Polskich
Podczas II wojny światowej hitlerowcy zdewastowali synagogę i urządzili w niej magazyn. Niszczejący po wojnie budynek miał zostać rozebrany, ale nie było na to pieniędzy. W latach 1953-1964 świątynia przeszła generalny remont. Do 2014 r. mieścił się tam oddział Muzeum Regionalnego w Lublinie, gdzie można było oglądać zbiory judaików.
Na początku XX w. Żydzi stanowili ponad połowę mieszkańców Łęcznej. W czasie II wojny światowej część z nich została rozstrzelana w mieście przez Niemców. Pozostali zginęli w 1943 r. w obozie w Sobiborze. Łącznie w trakcie okupacji niemieckiej zginęło ok. 2,5 tys. łęczyńskich Żydów.(PAP)
autorka: Gabriela Bogaczyk
gab/ dki/
