Lech Bądkowski. Gdańsk, 1981 r. Fot. PAP/CAF/S. Kraszewski
Imię Lecha Bądkowskiego, pisarza, działacza kaszubskiego i pierwszego rzecznika Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w sierpniu 1980 r. w Stoczni Gdańskiej, nosi od soboty ulica na gdyńskim osiedlu Mały Kack. Za dwa dni przypada 30. rocznica jego śmierci.
W uroczystości odsłonięcia tablicy z nazwą ulicy im. Lecha Bądkowskiego uczestniczyli m.in. wiceprzewodniczący Rady Miasta Gdyni Jerzy Miotke, córka patrona ulicy Sławina Kosmulska oraz prezes gdyńskiego oddziału Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego Andrzej Busler.
"Lech Bądkowski był niezwykłym patriotą. Dla Gdyni szczególnie ważna była jego współpraca z działaczami opozycji i zaangażowanie w strajk w Stoczni Gdańskiej, gdzie jako pisarz i literat włączył się w przygotowanie porozumień, w tym co było mu najbliższe czyli niwelowaniu cenzury. Istotne są też zasługi Bądkowskiego dla społeczności kaszubskiej" - powiedział PAP Miotke.
Uchwałę o nazwaniu ulicy imieniem Lecha Bądkowskiego, łączącej ulice Przemyską i Stryjską, Rada Miasta Gdyni przyjęła podczas sesji w październiku ub. roku.
"Lech Bądkowski całe swoje życie poświęcił działaniom na rzecz jedności polskiego Pomorza, które – jak wciąż przypominał – rozciąga się od Elbląga po Szczecin, od Władysławowa po Toruń" - uznała Rada Miasta Gdyni.
"Lech Bądkowski całe swoje życie poświęcił działaniom na rzecz jedności polskiego Pomorza, które – jak wciąż przypominał – rozciąga się od Elbląga po Szczecin, od Władysławowa po Toruń" - uznała Rada Miasta Gdyni.
Lech Bądkowski urodził się 24 stycznia 1920 r. w Toruniu, gdzie w 1938 r. ukończył miejscowe gimnazjum. We wrześniu 1939 r. jako 19-latek dowodził plutonem piechoty w bitwie nad Bzurą. Po klęsce wrześniowej przedostał się do Francji. Z Samodzielną Brygadą Strzelców Podhalańskich walczył pod Narwikiem, w Wielkiej Brytanii służył w polskiej Marynarce Wojennej, przeszedł też szkolenie jako cichociemny. Za tę postawę gen. Władysław Sikorski odznaczył go orderem Virtuti Militari.
Jeszcze podczas wojny, najpierw w Szkocji, a potem w Londynie Bądkowski skupił wokół siebie grupę Pomorzan w organizacji pod nazwą „Związek Pomorski”. W Londynie w 1945 roku ukazała się broszura „Pomorska myśl polityczna”. Po powrocie do Polski w 1946 r. zamieszkał w Gdyni. Studiował w Wyższej Szkole Handlu Morskiego w Sopocie oraz prawo na uniwersytecie w Łodzi. W 1951 r. przeprowadził się do Gdańska.
Od początku lat 50. był związany prasą wybrzeżową m.in. "Dziennikiem Bałtyckim", tygodnikami "Rybak Morski" oraz "Ziemia i Morze", gdzie był zastępcą redaktora naczelnego.
W 1956 r. Bądkowski współtworzył Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, w którym był aktywny do końca życia.
Pod koniec lat 70. włączył się w opozycyjną działalność w Gdańsku m.in. związaną z działalnością Ruchu Młodej Polski, wcześniej podpisywał protesty przeciwko łamaniu swobód obywatelskich, wolności słowa i fałszowaniu historii.
21 sierpnia 1980 r. Bądkowski został członkiem prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego Stoczni Gdańskiej. Był pierwszym rzecznikiem prasowym MKS. Brał udział w negocjacjach Porozumień Gdańskich, będąc odpowiedzialnym za zapisy dotyczące wolności słowa w Polsce. W okresie pierwszej "Solidarności" Bądkowski był redaktorem naczelnym tygodnika "Samorządność" zawieszonego przez władze komunistyczne po wprowadzeniu stanu wojennego.
W latach 1957-1966 Bądkowski był prezesem oddziału gdańskiego Związku Literatów Polskich oraz członkiem Zarządu Głównego Związku Literatów Polskich i członkiem polskiego PEN-Clubu, a od 1981 roku członkiem jego zarządu. Napisał kilkanaście powieści. W swoim dorobku literackim ma też zbiory opowiadań i bajki dla dzieci. Tłumaczył też z języka kaszubskiego na polski m.in. "Życie i przygody Remusa" Aleksandra Majkowskiego.
Zmarł 24 lutego 1984 r. W jego pogrzebie na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku, który stał się manifestacją przeciwko komunistycznej władzy, uczestniczyło kilka tysięcy osób m.in. Zbigniew Herbert, Bronisław Geremek i Donald Tusk.
Bądkowski jest patronem ulicy na Siedlcach w Gdańsku oraz gimnazjum na Jasieniu. Jego imię nosi też szkoła podstawowa w Luzinie na Kaszubach. Przy Targu Rybnym w Gdańsku jest tablica pamiątkowa poświęcona Bądkowskiemu. (PAP)
rop/ abr/
