Według konserwatora szczególnie cennym przykładem architektury przemysłowej jest założona na rzucie prostokąta hala warsztatowa o kubaturze 10 tys. m sześc. Fot. Facebook/Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków
Modernistyczna hala przy ul. Suwak 4 została wpisana do rejestru zabytków. To jeden z ostatnich reliktów dawnej dzielnicy przemysłowej na Służewcu w Warszawie.
Mazowiecki wojewódzki konserwator zabytków poinformował, że Wojewódzki i naczelny Sąd Administracyjny rozstrzygnęły, że decyzja wpisu do rejestru zabytków hali Centralnego Laboratorium i Biura Konstrukcji Narzędzi położona przy ul. Suwak 4 jest prawomocna i ostateczna.
"Oznacza to, że kolejny zabytek powojennego modernizmu został objęty trwałą ochroną prawną. Wpisana do rejestru hala jest jednym z ostatnich reliktów dawnej dzielnicy przemysłowej na Służewcu" - dodał konserwator.
Zabudowa Centralnego Laboratorium i Biura Konstrukcji Narzędzi w Warszawie przy ul. Suwak 4 została wzniesiona w ramach budowy Południowej Dzielnicy Przemysłowej Służewiec (DPS).
Projekt lokalizacji przemysłu na terenach wiejskich wokół Warszawy pojawił się w 1948 r. w ramach nowego planu urbanistycznego miasta, zgodnie z którym do 1955 r. miało ono nabrać charakteru robotniczego. Na terenie dzielnicy Służewiec przewidziano lokalizację obiektów produkcyjnych, magazynowych i składowych wraz z zapleczem socjalnym i technicznym. W latach 1951-1963 na terenie dzielnicy wzniesiono łącznie 26 zakładów przemysłowych, liczne magazyny i bazy warsztatowe, zajezdnie tramwajowe, bocznice kolejowe oraz bazy transportowe i przeładunkowe.
Budynki Centralnego Laboratorium i Biura Konstrukcji Narzędzi zostały wzniesione w latach 1959-1961, pod koniec drugiego etapu realizacji dzielnicy, wg projektu opracowanego przez Warszawskie Biuro Projektów Budownictwa Przemysłowego pod kier. Henryka Marconiego.
Zabudowa została zlokalizowana na skrzyżowaniu ul. Domaniewskiej i Suwak, w bezpośrednim sąsiedztwie torów kolejowych. Obejmuje ona podpiwniczony, 3-kondygnacyjny budynek biurowy (pierwotnie laboratorium i administracja) oraz połączoną z nim parterową halę produkcyjną.
W budynku od strony ul. Suwak znajdowały się pomieszczenia biurowe i gospodarcze, w łączniku socjalne, natomiast hala stanowiła część produkcyjną Zakładu Budowy Prototypów.
"Szczególnie cennym przykładem architektury przemysłowej jest założona na rzucie prostokąta hala warsztatowa o kubaturze 10 tys. m3. Wzdłuż wschodniej, północnej i południowej hali znajdują się nieco niższe od niej, wąskie dobudówki, przeznaczone zgodnie z pierwotnym projektem na pomieszczenia pomocnicze i trafostacji" - zaznaczył mazowiecki konserwator.
Konstrukcja hali wykorzystywała jako inspirację projekt aut. inż. Wacława Zalewskiego i Ignacego Draguły.
Na terenie DPS wzniesiono dwa budynki z zastosowaniem tej konstrukcji: halę szedową Spółdzielni Włókienniczej im. 17 Stycznia (ob. nie istnieje) oraz halę warsztatową Centralnego Laboratorium i Biura Konstrukcji Narzędzi przy ul. Suwak 4. Jak pisano w "Architekturze" z 1960 r., "te dwa obiekty [...] należą pod względem konstrukcji do najciekawszych chyba realizacji na Służewcu". (PAP)
mas/ aszw/
