Warszawa, 1 września 2025 r. Szef UdSKiOR Lech Parell i odznaczony medalem Pro bono Pologne Edmund Starzyński na obchodach Dnia Weterana Walk o Niepodległość RP przy Grobie Nieznanego Żołnierza na pl. Piłsudskiego w Warszawie. Fot. PAP/Radek Pietruszka
1 września to „symbol polskiego cierpienia, (...) a zarazem polskiego bohaterstwa, niezłomności i dumy” - napisał w liście do uczestników stołecznych obchodów Dnia Weterana Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej prezydent Karol Nawrocki. Święto ustanowiono 1 września, w rocznicę wybuchu II wojny światowej,
Uroczystość odbyła się w poniedziałek na pl. Piłsudskiego, przed Grobem Nieznanego Żołnierza, z udziałem licznych gości, w tym ostatnich weteranów walk o niepodległość w czasie II wojny światowej.
List do uczestników uroczystości skierował prezydent RP Karol Nawrocki, odczytał go doradca prezydenta Jan Józef Kasprzyk.
„1 września, rocznica wybuchu II wojny światowej, to poruszający symbol dla całej ludzkości. Jednak dla nas, Polaków, ma on wymowę szczególną. To symbol polskiego cierpienia, doznanego od agresorów i okupantów, a zarazem symbol polskiego bohaterstwa, niezłomności i dumy” – napisał w liście Karol Nawrocki.
„Przywołując dziś dramatyczne wydarzenia historii, nie wolno zapominać, że to właśnie przymierze dwóch totalitaryzmów, brunatnego i czerwonego, było jedną z głównych przyczyn II wojny światowej. Pierwsze strzały wojny padły na polskiej ziemi, bo Polska była pierwszym krajem wolnego świata, który odrzucił politykę ustępstw wobec agresywnego zła i stawił zbrojny opór najeźdźcom” – przypomniał w liście prezydent. „Chylę czoło przed wami, czcigodni weterani, którzy wierni żołnierskiej przysiędze i patriotycznemu zobowiązaniu stanęliście do boju, aby zaświadczyć, że jeszcze Polska nie zginęła” – skierował słowa do kombatantów.
„Zwracam się też do obecnych tu przedstawicieli młodego pokolenia. Jesteście przyszłością Polski. Niech jednak w waszych sercach i umysłach zawsze będzie to Polska silna również historią, silna swym chlubnym dziedzictwem. Życzę wam, abyście tożsamość naszej wspólnoty narodowej i państwowej budowali także na pamięci o przeszłości. Niech wielką inspiracją do podejmowania wyzwań XXI wieku będzie dla was wdzięczność wobec weteranów zmagań o niepodległość” – takim przesłaniem zakończył swój list prezydent Nawrocki.
- 1 września miliony Polaków usłyszały pamiętny radiowy komunikat: „A więc wojna. Z dniem dzisiejszym wszelkie sprawy i zagadnienia schodzą na plan dalszy. Całe nasze życie publiczne i prywatne przestawiamy na specjalne tory. Weszliśmy w okres wojny” – przypomniał Lech Parell, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. - I podzielony naród zjednoczył się. Nie było wątpliwości, że trzeba stawić opór złu, że trzeba bronić bytu i dorobku materialnego Polski i bezpieczeństwa własnych rodzin. Wszyscy wiedzieli, że bronią słusznej sprawy – dodał.
- Ta wojna straszliwie naznaczyła Polskę. Do dziś widać w naszych miastach jej ślady. Nie ma rodziny, w której by ktoś nie zginął - na froncie wojennym, w bombardowaniu domów, w czasie ewakuacji, w obozie koncentracyjnym, na dalekim zesłaniu albo w ulicznych rozstrzeliwaniach – podkreślił Parell.
Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych nawiązał też do obecnej sytuacji: - 1 września przypomina nam z jednej strony o bohaterstwie i oddaniu naszego żołnierza, ale z drugiej strony o naszym osamotnieniu. Uczy, że należy polegać przede wszystkim na sobie, być silnym na tyle, aby atak na Polskę musiał wiązać się z olbrzymimi stratami dla agresora, by stał się dla niego nieakceptowalny. To jest nasze wielkie zobowiązanie i rządzących, i każdego obywatela sprawiać, aby Polska stawała się coraz silniejsza, dużo silniejsza niż w przeszłości. Jak tego dokonać? Przede wszystkim rozumieć, że Polska, aby była silna, musi być w elementarny sposób zjednoczona. Nie będziemy silni, jeśli będziemy podzieleni.
Zwracając się do weteranów walk w czasie II wojny światowej, Lech Parell zakończył swoje wystąpienie słowami: - Dziękujemy wam za wasze poświęcenie. Chcemy pamiętać wasz wkład w walkę zbrojną, ale chcemy także honorować was za to, że nie byliście obojętni później, w czasie pokoju. I teraz, gdy wojna toczy się tak blisko naszych granic, że stanowicie przykład patriotyzmu, z którego wciąż możemy czerpać.
Po przemówieniach wręczono medale "Pro Bono Poloniae" i "Pro Patria" osobom szczególnie zasłużonym w kultywowaniu pamięci o walkach narodu polskiego o niepodległość.
Medale "Pro Bono Poloniae" otrzymali: Barbara Tokarska, Damian Matysiak, Eugeniusz Uhryn, Leszek Szczęśniak, Edmund Starzyński, Franciszek Batory, Danuta Dworakowska-Jędrzejczyk, Tadeusz Zawadzki.
Medale "Pro Patria" otrzymali: Zbigniew Kurzyp, Kamil Stolarski, Katarzyna Rzadkowska.
Uroczystość Dnia Weterana Walk o Niepodległość RP zakończono wspólną modlitwą i złożeniem wieńców na płycie Grobu Nieznanego Żołnierza.
Dzień Weterana Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej, obchodzony rokrocznie 1 września, został ustanowiony 25 kwietnia 1997 r. przez Sejm. Obecna nazwa – Dzień Weterana Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej obowiązuje od 18 maja 2014 r.(PAP)
szt/ aszw/
