Rotmistrz Witold Pilecki podczas procesu przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Warszawie. Marzec1948 r. Fot. PAP/CAF
W Warszawie powstanie pomnik rtm. Witolda Pileckiego - zapowiadają stołeczne władze, które ogłosiły konkurs rzeźbiarski na jego koncepcję. Bohaterski rotmistrz był żołnierzem WP i AK, dobrowolnym więźniem Auschwitz. Po wojnie zamordowały go komunistyczne władze.
"Pomnik ma być rzeźbą figuratywną upamiętniającą postać rotmistrza Witolda Pileckiego lub abstrakcyjnym założeniem przestrzennym z obowiązkowym elementem rzeźby figuratywnej w postaci portretu rotmistrza" - poinformowało we wtorek biuro prasowe ratusza. Wysokość monumentu nie będzie mogła przekroczyć 3,5 m.
Pomnik rtm. Pileckiego ma zostać zbudowany na Żoliborzu. Rzeźba stanie w pobliżu al. Wojska Polskiego (na przedłużeniu osi ul. Bitwy pod Rokitną), nawiązując w ten sposób do miejsca, w którym Pilecki dołączył do łapanki, żeby znaleźć się wśród osób wywiezionych do obozu koncentracyjnego Auschwitz. Pilecki poszedł do obozu ochotniczo, żeby zorganizować tam konspirację wojskową i zdobyć wiarygodne dane o zbrodniach popełnianych przez Niemców. To on przygotował pierwszą tajną notę na temat ludobójstwa w Auschwitz.
Wnioski o dopuszczenie do udziału w konkursie należy składać do 30 września br. Termin składania prac konkursowych to 28 listopada. Wyniki konkursu będą znane na początku grudnia.
Prace nadesłane na konkurs oceni sąd pod przewodnictwem dyrektora Biura Architektury i Planowania Przestrzennego Marka Mikosa. Jury, m.in. osoby ze Związku Polskich Artystów Plastyków i Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, oceni czytelność przekazu pomnika oraz atrakcyjność jego formy, w tym sposób nawiązania do otoczenia i ukształtowania przestrzeni, jego trwałość i odporność. Koszt wybudowania pomnika nie będzie mógł przekroczyć 1,5 mln zł.
Zwycięzca konkursu otrzyma w nagrodę 70 tys. zł oraz zaproszenie do negocjacji dotyczących wykonania projektu realizacyjnego pomnika. Laureat II nagrody otrzyma 40 tys zł, a osoby wyróżnione otrzymają łącznie 30 tys. zł.
Regulamin konkursu jest dostępny na stronie internetowej www.architektura.um.warszawa.pl/pomnikpilecki.
Rtm. Witold Pilecki w latach 1943-44 służył w oddziale III Kedywu KG AK i brał udział w powstaniu warszawskim. W latach 1944-45 był w niewoli niemieckiej w oflagu VII A w Murnau. Po wyzwoleniu obozu dołączył do II Korpusu Polskiego we Włoszech. W październiku 1945 r., na osobisty rozkaz gen. Andersa, wrócił do Polski, by prowadzić działalność wywiadowczą na rzecz II Korpusu.
Witold Pilecki urodził się 13 maja 1901 r. Pochodził z rodziny szlacheckiej o tradycjach niepodległościowych. Był bohaterem wojny z bolszewikami, uczestnikiem kampanii 1939 r.
W okupowanej stolicy współtworzył Tajną Armię Polską. Jako jej żołnierz powziął plan zdobycia materiałów wywiadowczych z tworzonych przez hitlerowców obozów koncentracyjnych. Bezpośrednim powodem była rosnąca liczba aresztowań wśród żołnierzy oraz informacje o zbrodniczych działaniach Niemców. By dostać się do obozu Pilecki 19 września 1940 r. wszedł w "kocioł" podczas łapanki na stołecznym Żoliborzu. Został zatrzymany w kamienicy przy ul. Wojska Polskiego 40.
Podając się za Tomasza Serafińskiego - ukrywającego się żołnierza polskiego - został wywieziony do niemieckiego obozu Auschwitz. Pilecki zbierał i przekazywał materiały wywiadowcze przez wypuszczanych na wolność więźniów. Uciekł z obozu pod koniec kwietnia 1943 r.
W latach 1943-44 służył w oddziale III Kedywu KG AK i brał udział w powstaniu warszawskim. W latach 1944-45 był w niewoli niemieckiej w oflagu VII A w Murnau. Po wyzwoleniu obozu dołączył do II Korpusu Polskiego we Włoszech. W październiku 1945 r., na osobisty rozkaz gen. Andersa, wrócił do Polski, by prowadzić działalność wywiadowczą na rzecz II Korpusu.
W maju 1947 r. został aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa; był torturowany i oskarżony m.in. o działalność wywiadowczą na rzecz polskiego rządu na emigracji. 15 marca 1948 r. rotmistrz został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 25 maja w więzieniu mokotowskim przy ul. Rakowieckiej. Miejsce pochówku Pileckiego nigdy nie zostało ujawnione przez komunistyczne władze, prawdopodobnie ciało rotmistrza wrzucono do dołów śmierci wraz z innymi ofiarami komunizmu na Łączce Cmentarza Wojskowego na Powązkach.
Do 1989 r. wszelkie informacje o dokonaniach i losie rtm. Pileckiego podlegały w PRL cenzurze. Witold Pilecki został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski i Orderem Orła Białego; w 2013 r. został awansowany do stopnia pułkownika. (PAP)
nno/ ls/
