Prezydent Bronisław Komorowski udaje się w niedzielę z wizytą do Bratysławy i Pragi, gdzie wraz z prezydentami Czech, Słowacji, Węgier i Niemiec będzie świętował 25. rocznicę aksamitnej rewolucji. Przywódcy Grupy Wyszehradzkiej spotkają się z prezydentem Ukrainy Petrem Poroszenką.
Prezydencki minister odpowiedzialny za sprawy zagraniczne Jaromir Sokołowski powiedział w rozmowie z PAP, że wizyta w stolicach Słowacji i Czech to kontynuacja obchodów 25. rocznicy obalenia komunizmu w krajach Europy Środkowej i Wschodniej.
Jak dodał, prezydenci Polski, Czech, Słowacji, Węgier i Niemiec chcą w ten sposób podkreślić wspólnotę losów narodów, które po II wojnie światowej zmagały się z komunistycznymi dyktaturami, odnosząc pokojowe zwycięstwo w 1989 roku.
Bronisław Komorowski, Milosz Zeman, Andrej Kiska, Janos Ader i Joachim Gauck wezmą w niedzielę udział w uroczystych obchodach w słowackim Teatrze Narodowym.
W Bratysławie prezydenci przypomną także wydarzenia związane z tzw. świeczkową manifestacją z marca 1988 roku, kiedy to przedstawiciele wspólnot katolickich zorganizowali modlitewną manifestację w obronie wolności religijnej. Uczestniczyło w niej kilka tysięcy osób, niosących świece. Prezydenci państw Grupy Wyszehradzkiej (Czechy, Polska, Słowacja i Węgry) i Niemiec zapalą znicze pod pomnikiem świeczkowej rewolucji. Wezmą też udział w oficjalnym obiedzie wydanym przez prezydenta Kiskę.
W stolicy Słowacji prezydenci krajów V4 spotkają się także z ukraińskim prezydentem Petrem Poroszenką. Będzie to doskonała okazja do omówienia aktualnej sytuacji na pograniczu ukraińsko-rosyjskim i dyskusji na temat możliwości zakończenia tego kryzysu - ocenił Sokołowski.
Ponadto Komorowski spotka się z Poroszenką na spotkaniu dwustronnym. "Prezydenci będą rozmawiali m.in. na temat możliwości wsparcia przez Polskę ukraińskiego rządu we wdrażaniu reform" - zapowiedział prezydencki minister. Będzie to też okazja - dodał - do omówienia kalendarza kolejnych wspólnych spotkań prezydentów Polski i Ukrainy.
W poniedziałek w Pradze głowy państw spotkają się na oficjalnym śniadaniu na Hradczanach. Wezmą też udział w otwarciu wystawy poświęconej wydarzeniom 17 listopada 1939 i 1989 roku, odsłonięciu tablicy pamiątkowej z okazji 25. rocznicy aksamitnej rewolucji, a także w dyskusji z praskimi studentami.
W praskiej stolicy Komorowski odwiedzi także grób byłego czeskiego prezydenta Vaclava Havla i spotka się z przedstawicielami czeskiej Polonii.
Prezydentowi towarzyszyć będą przedstawiciele opozycji demokratycznej z okresu PRL, którzy zaangażowani byli w kontakty z opozycją z ówczesnej Czechosłowacji, m.in. Zbigniew Janas i Jan Lityński.
W czerwcu prezydenci Milosz Zeman, Andrej Kiska, Janos Ader i Joachim Gauck obecni byli na uroczystościach w Warszawie i w Budapeszcie, a w październiku w Lipsku.
17 listopada władze ówczesnej Czechosłowacji zezwoliły na zorganizowanie manifestacji ku czci praskiego studenta zamordowanego 1939 przez Niemców. Legalne zgromadzenie przekształciło się w największą od 1969 antykomunistyczną demonstrację. Zapoczątkowała ona 12-dniowy okres nieustannych manifestacji w całym kraju. Na wiecach zakładano demokratyczne ruchy społeczne – Forum Obywatelskie w Pradze, Społeczeństwo Przeciwko Przemocy w Bratysławie.
21 listopada premier Ladislav Adamec zakazał siłom policyjnym dalszego tłumienia demonstracji i obiecał podjęcie rozmów z opozycją, której przewodzili Vaclav Havel i Aleksander Dubczek. 24 listopada kierownictwo partii komunistycznej podało się do dymisji. 28 listopada premier zapowiedział utworzenie nowego rządu z udziałem demokratycznej opozycji. Rozpoczął się proces likwidacji struktur państwa komunistycznego. Pod koniec grudnia Havel został wybrany na prezydenta, Dubczek zaś na przewodniczącego parlamentu Czechosłowacji. (PAP)
ajg/ eaw/ bk/
