Anna Radziwiłł. Fot. PAP/S. Pulcyn
Tablicę upamiętniającą zmarłą pięć lat temu Annę Radziwiłł - historyczkę, pedagog, działaczkę Solidarności, inicjatorkę reformy szkolnictwa, nazywaną "Pierwszą nauczycielką Rzeczypospolitej" odsłonięto na fasadzie domu na warszawskim Mokotowie, gdzie mieszkała.
W piątkowej uroczystości przed budynkiem przy ul. Odyńca 3 uczestniczyli byli ministrowie edukacji Henryk Samsonowicz i Katarzyna Hall, przedstawiciele władz miasta z wiceprezydentem Włodzimierzem Paszyńskim, władz oświatowych, rodzina Anny Radziwiłł oraz licznie zgromadzeni współpracownicy, znajomi i wychowankowie.
"+Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie+ - te słowa najlepiej oddają życie Anny Radziwiłł" - powiedział Krzysztof Skolimowski, wiceburmistrz dzielnicy Mokotów, która ufundowała tablicę. Jak wyjaśnił, zawsze była ona nauczycielką, niezależnie czy uczyła w szkole, czy sprawowała funkcje ministerialne.
"Czuliśmy się, jako uczniowie bardzo szanowani przez panią Anną Radziwiłł. My także ją bardzo szanowaliśmy (…) Z jej lekcji najbardziej pamiętam poczucie wolności. Wtedy na przełomie lat 70. i 80. na lekcjach prowadzonych przez panią Radziwiłł uczyliśmy się co to jest wolność myślenia, wolność mówienia. Nauczyła nas też odpowiedzialności na nasz kraj i nasze życie" - wspominał ksiądz Jan Konarski, proboszcz pobliskiej Parafii św. Michała Archanioła, który był uczniem Anny Radziwiłł w XLI Liceum Ogólnokształcącym im. Joachima Lelewela.
Anna Maria Radziwiłł (1939-2009) była córką księcia Krzysztofa Mikołaja Radziwiłła i Zofii z Popielów. Przez ponad 30 lat uczyła historii i języka polskiego w warszawskich liceach (XLI LO im. Joachima Lelewela, XVIII LO im. Jana Zamoyskiego, LO XXI im. Hugona Kołłątaja i XLII LO im. Marii Konopnickiej).
W latach 80. była działaczką "Solidarności". Przewodniczyła grupie ekspertów związku w negocjacjach z Ministerstwem Oświaty i Wychowania, dotyczących zmian w programie nauczania historii. W stanie wojennym współpracowała z Prymasowskim Komitetem Pomocy Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom.
Podczas obrad Okrągłego Stołu reprezentowała opozycję w zespole do spraw nauki i oświaty. W wyborach czerwcowych w 1989 roku została wybrana do Senatu z ramienia Komitetu Obywatelskiego.
Była wiceministrem edukacji w rządzie Tadeusza Mazowieckiego, a w latach 1997-2001, w rządzie AWS-UW - doradcą ministra edukacji. W rządzie Marka Belki ponownie została wiceministrem edukacji. W 2008 roku została powołana do Rady Edukacji Narodowej, organu doradczego przy minister edukacji Katarzynie Hall.
Radziwiłł inicjowała działania dotyczące reformy szkolnictwa polskiego. Była jedną z najważniejszych osób pracujących nad ustawą o systemie oświaty obowiązującą od ponad 20 lat, pracowała nad podstawami programowymi kształcenia ogólnego, zarówno poprzednią jak i nad nową obecnie wprowadzaną.
Była współautorką raportu "5 lat po Sierpniu" oraz książek i podręczników ("O współdziałaniu między szkołą a domem", "Dobra szkoła. Szkoła w życiu - życie w szkole", "Historia 1789-1871", "Historia 1871-1939", "Historia 1939-1956", "Historia 1956-1997 - podręcznik dla szkół średnich", "Historia dla maturzysty -
wiek XIX").
Odznaczona została Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz pośmiertnie Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
Imię Anny Radziwiłł nadano w 2010 roku najbardziej reprezentacyjnej sali w Ministerstwie Edukacji Narodowej. (PAP)
dsr/ pz/
