Projekty badawcze, działalność edukacyjna, udział w uroczystościach rocznicowych i kwerendy archiwalne - to niektóre z działań związanych z mniejszościami podejmowanych przez IPN. Informacji o tym wysłuchali w środę członkowie sejmowej komisji mniejszości.
Jak powiedziała wiceprezes IPN Agnieszka Rudzińska, Instytut zajmuje się problematyką mniejszości narodowych i etnicznych w kilku wyodrębnionych kierunkach. Jest to m.in. Centralny Projekt Badawczy poświęcony aparatowi bezpieczeństwa wobec mniejszości narodowych, etnicznych i cudzoziemców. "Problematyka związana z mniejszościami jest traktowana jako część szerszych działań IPN" - mówiła Rudzińska.
Badania naukowe i działalność edukacyjna są skupione wokół tego projektu badawczego. "Jego celem jest obecnie sporządzenie syntezy dotyczącej aparatu bezpieczeństwa wobec mniejszości w latach 1944-57. Pracownicy zajmujący się tym projektem wydają także prywatne publikacje na interesujące ich aspekty tematu. IPN organizuje też konferencje naukowe związane z tą tematyką" - relacjonowała wiceprezes.
"Badania dotyczące kwestii żydowskiej głównie skupiają się w naszym projekcie +Zagłada Żydów na ziemiach polskich+ prowadzonym m.in. we współpracy z Naczelną Dyrekcją Archiwów Państwowych" - dodała Rudzińska. IPN publikuje też wydawnictwa dotyczące takich kwestii jak m.in. nacjonalizm ukraiński, SB wobec autochtonów czy mniejszość grecka.
Jak powiedziała wiceprezes IPN Agnieszka Rudzińska, Instytut zajmuje się problematyką mniejszości narodowych i etnicznych w kilku wyodrębnionych kierunkach. "Problematyka związana z mniejszościami jest traktowana jako część szerszych działań IPN" - mówiła.
"Prowadzimy także współpracę z archiwami Służby Bezpieczeństwa Ukrainy, co zaowocowało serią poświęconą problematyce społeczności ukraińskiej w Polsce w czasie i po II wojnie. Nawiązaliśmy bliską współpracę także z Centrum Badania Eksterminacji i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy. Na ukończeniu jest monografia poświęcona litewskiemu i polskiemu podziemiu niepodległościowemu w końcowej fazie II wojny. Przed kilku laty przygotowaliśmy wspólnie z nimi również wystawę" - mówiła wiceprezes.
W ramach projektów naukowych jest też prowadzony rejestr Polaków represjonowanych i zamordowanych za pomoc ludności żydowskiej w czasie II wojny oraz rejestr poświęcony tzw. sprawiedliwym Ukraińcom, którzy ratowali Polaków. Oba znajdują się na stronach internetowych IPN. Instytut współpracuje także z różnymi instytucjami m.in. Centrum Badań nad Zagładą Żydów, z którym przygotował dwie konferencje naukowe.
"Nasze działania edukacyjne związane z tematyką żydowską dotyczą m.in. Polaków ratujących Żydów. Byliśmy m.in. współwydawcą pakietu edukacyjnego poświęconego zagładzie w KL Auschwitz. Kilka publikacji poświęciliśmy stosunkom polsko-ukraińskim m.in. tekę edukacyjną. Prowadzimy także szeroką akcję edukacyjną - prelekcje, wykłady i pokazy filmowe dla młodzieży szkolnej, nauczycieli czy słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku w oparciu m.in. o te materiały. Organizujemy też wyjazdy studyjne do miejsc pamięci" - podkreśliła Rudzińska.
Stołeczne Centrum Edukacyjne IPN prowadzi również zajęcia dla uczniów i jeden z cykli jest poświęcony mniejszościom narodowym. "Staramy się tu sięgać także do czasu wcześniejszego, by dać szersze tło historyczne, chociaż co do zasady IPN zajmuje się okresem po 1939 r." - zaakcentowała wiceprezes.
"Jeżeli chodzi o ściganie zbrodni w tej chwili prowadzone są 62 postępowania przygotowawcze, w którym pokrzywdzonymi bądź sprawcami są członkowie mniejszości, w tym 35 dotyczy zbrodni nazistowskich" - dodała Rudzińska.
Przedstawiciele Instytutu współorganizują lub uczestniczą w różnego rodzaju uroczystościach rocznicowych w kraju i za granicą. "Przygotowujemy także wystawy poświęcone tematyce mniejszości. Na naszych stronach internetowych są portale edukacyjne dotyczące m.in. zbrodni wołyńskiej, represjonowanych za pomoc ludności żydowskiej i obozów zagłady utworzonych przez III Rzeszę. Nasi archiwiści prowadzą kompleksowe kwerendy dotyczące mniejszości m.in. żydowskiej, ukraińskiej, niemieckiej czy litewskiej. Na stronach Instytutu można znaleźć też dwa inwentarze archiwalne" - mówiła wiceprezes.
Posłowie z komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych przyjęli przedstawioną informację postulując m.in. szerszą dostępność publikacji IPN poświęconych tematyce mniejszości. (PAP)
akn/ pz/
