Jerzy Turowicz. Fot. PAP/J. Bednarczyk
"Tygodnik Powszechny" ma 70 lat. Pierwszy numer "katolickiego pisma społeczno-kulturalnego" ukazał się w Krakowie 24 marca 1945 r. Redakcyjny jubileusz będzie świętowany 25 kwietnia podczas gali, połączonej z 90. urodzinami publicystki Józefy Hennelowej i wręczeniem Medalu św. Jerzego, którym "Tygodnik Powszechny" honoruje za "zmagania ze złem i uparte budowanie dobra w życiu społecznym".
W jubileuszowym numerze "TP", który w środę trafił do kiosków redaktor naczelny Piotr Mucharski przypomina, że kard. Adam Sapieha powołując pismo do życia oddał je w ręce grupy ludzi skupionej wokół Jerzego Turowicza, by "tworzyli je na własną odpowiedzialność i zgodnie z własnym sumieniem" i stało się ono "pomostem między tradycyjnie liberalno-lewicową inteligencją, a polskim katolicyzmem", a w l. 80. było namiastką głosu politycznej opozycji.
"Kogo męczy jałowa wojna polsko-polska, kto chce się dać zaskoczyć, zamiast czytać dzień w dzień i tydzień w tydzień ten sam tekst utwierdzający go w jego jedynie słusznych poglądach na wiarę, politykę, ekonomię i Pana Boga – niech sięga po +Tygodnik+. Na zbudowaniu takiego miejsca wytchnienia i zaskoczenia czytelników, najbardziej nam zależy" – pisze Mucharski odpowiadając na pytanie, gdzie "Tygodnik" jest dzisiaj w dramatycznie podzielonej Polsce.
Pierwszy numer "TP" wyszedł 24 marca 1945 r. Wydawcą była Kuria Xiążęco-Metropolitalna Krakowska. Początkowo redakcja mieściła się przy ul. Franciszkańskiej 3. Pismo redagował Komitet składający się z ks. Jerzego Piwowarczyka, Jerzego Turowicza oraz Marii Czapskiej.
W pierwszych latach działania pisma stopniowo powstawał zespół, który tworzył charakter tygodnika. Znaleźli się w nim m.in. Stefan Kisielewski, Antoni Gołubiew, Stanisław Stomma, Leopold Tyrmand, Jacek Woźniakowski. Z ulicy Franciszkańskiej redakcja przeniosła się do lokalu przy Wiślnej 12, który szybko stał się ośrodkiem intelektualnym i towarzyskim.
Piotr Mucharski: Kogo męczy jałowa wojna polsko-polska, kto chce się dać zaskoczyć, zamiast czytać dzień w dzień i tydzień w tydzień ten sam tekst utwierdzający go w jego jedynie słusznych poglądach na wiarę, politykę, ekonomię i Pana Boga – niech sięga po Tygodnik. Na zbudowaniu takiego miejsca wytchnienia i zaskoczenia czytelników, najbardziej nam zależy.
Szczególnie ważna dla pisma była literatura. Poematy Karola Wojtyły publikowane pod pseud. Andrzej Jawień sąsiadowały z prozą Jana Józefa Szczepańskiego, Jana Parandowskiego, debiutanckimi tekstami Stanisława Lema, wierszami Jana Twardowskiego i Czesława Miłosza. Do "Tygodnika" pisywali też Paweł Jasienica i Zbigniew Herbert.
Po śmierci Józefa Stalina "Tygodnik" zamknięto z powodu odmowy opublikowania nekrologu tyrana. Informacja o jego śmierci znalazła się na łamach pisma, ale redakcja odmówiła określenia Stalina jako największej postaci epoki. Od lipca 1953 roku do jesieni 1956 wydawaniem "Tygodnika" zajmował się PAX, zachowujący ciągłość numeracji "Tygodnika Powszechnego".
W grudniu 1981 r. pismo zostało zawieszone po raz drugi w swojej historii. Pierwszy numer w 1982 roku ukazał się pod koniec maja ze zmienioną winietą - aż do 1989 roku tytuł pisma drukowano na czarnym, żałobnym tle, a do końca stanu wojennego, "Obraz Tygodnia", pomimo protestów cenzury, stale rozpoczynał się od słów: "minął kolejny tydzień stanu wojennego".
Jerzy Turowicz zmarł w 1999 r., a jego następcą na stanowisku redaktora naczelnego został ks. Adam Boniecki.
W kolejnych latach w piśmie nastąpiły zmiany właścicielskie i pokoleniowe. "TP" zmienił szatę graficzną i format. Koncern ITI w 2007 r. kupił 49 proc. udziałów w "Tygodniku Powszechnym". Na początku 2008 r. rozwiązał się tzw. zespół "TP", czyli grono osób firmujących wielopokoleniowy dorobek pisma. Byli wśród nich Halina Bortnowska, Józefa Hennelowa, Krzysztof Kozłowski, Maciej Kozłowski, Marcin Król, Marian Stala i Jacek Woźniakowski.
W 2009 r. w czasie kryzysu na rynku reklamowym na apel ks. Adama Bonieckiego o finansowe wsparcie Fundacji Tygodnika Powszechnego zaapelowali darczyńcy i pismo przetrwało trudny okres.
Od 2011 r. redaktorem naczelnym „TP” jest Piotr Mucharski. Zastąpił na tym stanowisku ks. Adama Bonieckiego, który przeszedł na emeryturę. W 2011 r. ITI podarowało swoje udziały Fundacji Tygodnika Powszechnego i to ona jest obecnie właścicielem pisma wraz z Fundacją Centrum Kopernika, założoną przez ks. Michała Hellera.
„Tygodnik Powszechny” rozchodzi się w nakładzie ok. 20 tys. egzemplarzy. Od 1 stycznia 2015 ma nową domenę internetową. W kilku miastach działają Kluby Tygodnika Powszechnego. Fundacja TP prowadzi ogólnopolską akcję "Lekcje czytanie", współorganizuje międzynarodowy literacki Festiwal Conrada, międzynarodowy festiwal historyczny "Wiek XX. Anamneses", a od 2014 r. także poświęcony nauce i duchowości Festiwal Kopernika. (PAP)
wos/ par/ ls/
