Łukasz Kamiński. Fot. PAP/R. Guz
Kilkaset do tysiąca osób skorzysta z pomocy dla działaczy opozycji w PRL, którą zakłada uchwalona przez Sejm ustawa. Jeżeli te szacunki się potwierdzą, otworzy to drogę do debaty nad nowelą ustawy i rozszerzenia kręgu uprawnionych - uważa prezes IPN Łukasz Kamiński. Sejm przyjął ustawę o pomocy dla działaczy opozycji w PRL w piątek.
Prezes IPN Łukasz Kamiński zwrócił uwagę, że Sejm znacząco zaostrzył wymogi dla uzyskania pomocy w stosunku do projektu senackiego. "Moim zdaniem w tej sytuacji z pomocy skorzysta kilkaset do tysiąca osób. Jeżeli te ostrożne szacunki się potwierdzą, otworzy to drogę do debaty nad nowelizacją ustawy i rozszerzenia kręgu uprawnionych. Obecny kształt ustawy może bowiem prowadzić do niewydatkowania całego budżetu, który został przeznaczony na pomoc dla działaczy opozycji. Wynika to przede wszystkim z przyjętych progów dochodowych, uprawniających do skorzystania ze wsparcia" - powiedział.
Przewidywany termin wejścia ustawy w życie to 31 sierpnia tego roku. "Nie wydaje mi się, aby dalsze procedury (głosowanie w Senacie) mogły go wydłużyć. W tej sytuacji pierwsze osoby skorzystają z pomocy jeszcze w tym roku. Instytut Pamięci Narodowej i Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych są przygotowane do sprawnego przeprowadzenia przewidzianych w ustawie procedur" - zapewnił Kamiński.
Jego zdaniem uchwalenie tej ustawy stanowi bardzo ważny krok. "Po raz pierwszy ustanowiono specjalny status dla działaczy opozycji antykomunistycznej, wprowadzono mechanizm udzielenia pomocy tym, którzy znajdują się w najtrudniejszym położeniu" - zwrócił uwagę.
"Z pewnością ustawa ta nie zaspokaja wszystkich potrzeb w tym zakresie. W przyszłości będzie można jednak podnieść np. wysokość świadczeń, nowelizując już istniejące prawo albo zliberalizować kryteria, które uprawniają do uzyskania świadczeń" - ocenił.
Łukasz Kamiński: Z pewnością ustawa ta nie zaspokaja wszystkich potrzeb w tym zakresie. W przyszłości będzie można jednak podnieść np. wysokość świadczeń, nowelizując już istniejące prawo albo zliberalizować kryteria, które uprawniają do uzyskania świadczeń.
Kamiński przypomniał też, że Instytut Pamięci Narodowej "od dłuższego czasu podnosił kwestię działaczy opozycji, którzy dziś z różnych przyczyn znaleźli się w trudnej sytuacji życiowej". "W styczniu 2013 r. wraz z grupą organizacji społecznych zapoczątkowaliśmy akcję +Dziękujemy za wolność+, zwracając uwagę na ten problem. IPN aktywnie uczestniczył w przygotowaniu uchwalonej dziś ustawy, poczynając od wstępnych prac w Kancelarii Prezydenta, poprzez proces legislacyjny w Senacie po prace sejmowej komisji. Nie czekając na uchwalenie ustawy rozpoczęliśmy w ubiegłym roku wraz z Naczelną Radą Adwokacką akcję +Masz prawo+. W jej efekcie wielu dawnych opozycjonistów uzyskało wsparcie prawne" - powiedział prezes IPN.
Odniósł się też do stanowiska SLD, którego posłowie w piątek uznali ustawę "za niesprawiedliwie wyróżniającą" b. opozycjonistów na tle innych poszkodowanych np. w okresie transformacji lat 90.
"To dobrze, że posłowie SLD, partii wywodzącej się z PZPR pamiętają o osobach, które w latach 90. znalazły się w trudnej sytuacji na skutek procesu transformacji. Proces ten był tak bolesny z uwagi na to, że wieloletnie rządy PZPR doprowadziły polską gospodarkę do bankructwa. Możemy tylko zastanawiać się, porównując z innymi krajami, w jakiej bylibyśmy dziś sytuacji gospodarczej, gdyby nie tamte stracone 45 lat" - mówił Kamiński.
Jak dodał, "jest fundamentalna różnica pomiędzy osobami, które walczyły o wolność i niepodległość Polski, a tymi, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji na skutek kryzysu gospodarczego". "Do troski o los tych pierwszych i docenienie ich zasług jesteśmy wszyscy zobowiązani. Obowiązek ten w szczególności ciąży na państwie polskim, które nadal wypłaca sowite emerytury dawnym funkcjonariuszom aparatu represji czy działaczom partyjnym, odpowiedzialnym za wprowadzenie i utrzymywanie komunistycznej dyktatury. Uchwalona dziś ustawa stanowi ważny krok w procesie odbudowy poczucia sprawiedliwości" - podsumował.
Ustawa o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych przewiduje pomoc finansową dla działaczy opozycji antykomunistycznej i dla osób represjonowanych z powodów politycznych w latach 1956-1989. Ma być ona świadczona tylko osobom w szczególnie trudnej sytuacji materialnej. (PAP)
agz/ mhr/ ls/
