Rodzina Ulmów. Fot. IPN
Wiosną przyszłego roku otwarte ma zostać Muzeum Polaków Ratujących Żydów na Podkarpaciu im. Rodziny Ulmów w Markowej. Uroczystość otwarcia obiektu ma mieć charakter międzynarodowy – zapowiadają władze województwa.
Muzeum w Markowej będzie pierwszą placówką w Polsce upamiętniającą Polaków ratujących Żydów podczas II wojny światowej. Obiekt powstaje w centrum Markowej, przy głównej drodze, w sąsiedztwie Centrum Kultury i miejscowego skansenu. Wykonawcą obiektu jest firma Skanska. Obecnie trwają ostatnie prace wykończeniowe na zewnątrz obiektu.
Jak poinformował PAP rzecznik prasowy urzędu marszałkowskiego w Rzeszowie Tomasz Leyko, niedługo rozstrzygnięty zostanie przetarg na projekt wykonawczy scenografii wystawy stałej w muzeum. „Chcemy, aby wnętrze było w pewnym sensie odtworzeniem domu, w którym mieszkała rodzina Ulmów” - dodał.
Powstał już też komitet organizacyjny uroczystości otwarcia muzeum, którą zaplanowano na wczesną wiosnę 2016 r. Jak zaznaczył Leyko, sama uroczystość ma mieć charakter międzynarodowy. „Szczegółów na razie nie będziemy zdradzać” - dodał.
Zdaniem wicemarszałka odpowiedzialnego za kulturę Wojciecha Buczaka, muzeum w Markowej jest potrzebne, aby we właściwy sposób mówić o naszej historii, a w szczególności o bohaterskich postawach Polaków. „Mamy wielu anonimowych bohaterów, o których wiedza powinna być szeroko rozpropagowana. Liczę, że tutaj przyjeżdżać będą zwiedzający z całej Europy” – dodał wicemarszałek.
Budowa muzeum rozpoczęła się w październiku 2013 r. Planowany koszt inwestycji to prawie 8,5 mln zł.
W muzeum zaprezentowane zostaną m.in. zdjęcia wykonane przez Józefa Ulmę, przedstawiające Markową i jej mieszkańców w okresie przedwojennym i podczas II wojny światowej. W muzeum prezentowane będą również historie Polaków z Podkarpacia, którzy w czasie II wojny światowej udzielali pomocy Żydom. Wystawione eksponaty będą też prezentować relacje polsko-żydowskie przed wojną, w trakcie okupacji, a także stosunki powojenne.
Muzeum powstaje w Markowej, gdzie rankiem 24 marca 1944 r. niemieccy żandarmi zamordowali ośmioro Żydów z rodzin Szallów i Goldmanów oraz ukrywających ich Józefa Ulmę i będącą w ostatnim miesiącu ciąży jego żonę Wiktorię. Zabili też szóstkę dzieci Ulmów; najstarsza Stasia miała osiem lat.
Izraelski Instytut Pamięci Yad Vashem przyznał Ulmom tytuł Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. W 2004 r. odsłonięto pomnik przypominający tamte wydarzenia.
Według historyków, w czasie okupacji niemieckiej co najmniej 1600 Polaków z terenu obecnego woj. podkarpackiego ukrywało ok. 2900 Żydów. Niemcy zamordowali tam ok. 200 Polaków ratujących Żydów.(PAP)
huk/ pz/
