Organizacja Human Rights Watch zaapelowała w środę do władz Chin o rozliczenie się z krwawego stłumienia prodemokratycznego ruchu w 1989 r. oraz o uwolnienie dysydentów więzionych za pokojowo manifestowane poglądy i upamiętnianie ofiar tamtych wydarzeń.
W sobotę przypada 26. rocznica krwawej pacyfikacji prodemokratycznych protestów na placu Bramy Niebiańskiego Spokoju (Tiananmen).
"26 lat temu rząd Chin uznał, że brutalne represje to właściwa reakcja na pokojowy protest. Dopóki rząd nie uzna swojej roli (w tamtych wydarzeniach) i nie zadośćuczyni licznym ofiarom i ich bliskim, nie ma gwarancji, że protesty w przyszłości nie wywołają podobnej reakcji" - podkreśliła dyrektor HRW na Chiny Sophie Richardson.
Władze Państwa Środka na większe zaangażowanie obywateli w życie publiczne reagują coraz ściślejszym nadzorem internetu, uniwersytetów, mediów i organizacji pozarządowych - zaznaczyła HRW w oświadczeniu, potępiając arbitralne aresztowania i nasilone w ostatnich latach represje.
Organizacja z siedzibą w Nowym Jorku przypomniała m.in. o dziennikarce Gao Yu, skazanej w kwietniu na siedem lat więzienia za przekazanie zagranicznym mediom wewnętrznego dokumentu Komunistycznej Partii Chin, a także o więzionym adwokacie i obrońcy praw człowieka Pu Zhiqiangu i innych dysydentach.
Jak co roku chińska policja w dniach poprzedzających rocznicę masakry dokonuje prewencyjnych zatrzymań wśród przeciwników politycznych. Radio Free Asia podaje, że w ubiegłym tygodniu władze zatrzymały kilkadziesiąt osób, na część z nich nakładając areszt domowy, a część wysyłając na przymusowe "wycieczki" w towarzystwie policjantów.
Na taki wyjazd zmuszony był wybrać się 82-letni Bao Tong, doradca byłego premiera Zhao Ziyanga, który stracił władzę w wyniku "pekińskiej wiosny" 1989 r. Jak poinformowała jego żona, Bao opuścił dom w sobotę, wyjeżdżając w nieznanym kierunku w towarzystwie funkcjonariuszy. Rok temu przed 4 czerwca został zabrany do swej rodzinnej miejscowości; do rodziny wrócił 11 czerwca. Bao odsiedział wyrok siedmiu lat więzienia za "zdradzenie tajemnic państwowych i podżeganie do kontrrewolucji"; od tamtej pory pozostaje w areszcie domowym.
Także z innych części kraju dochodzą wieści o działaczach i dziennikarzach, którzy zostali objęci nadzorem służb lub nie ma z nimi łączności.
Władze w Pekinie zakazują publicznych obchodów masakry na placu Tiananmen i nie zezwalają na otwartą debatę o tamtych wydarzeniach. Od lat ignorują też apele o pociągnięcie do odpowiedzialności autorów brutalnej pacyfikacji.
W nocy z 3 na 4 czerwca 1989 r. na Tiananmen krwawo stłumione zostały trwające od połowy kwietnia prodemokratyczne protesty. Trwający siedem godzin atak z użyciem czołgów i wozów pancernych zakończył się o świcie. Liczba ofiar dotąd pozostaje nieznana.(PAP)
akl/ kar/
