Uroczystości 95. rocznicy III powstania śląskiego na Górze św. Anny

W uroczystościach przy Pomniku Czynu Powstańczego brali udział mieszkańcy Opolszczyzny i Śląska, przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, służb mundurowych, a także harcerze. Uroczystość rozpoczęła się od odśpiewania hymnu państwowego i wspólnej modlitwy. Po apelu pamięci i salwie honorowej, delegacje złożyły wieńce i wiązanki kwiatów.

„Spotykamy się na Górze św. Anny, by oddać hołd bohaterom powstań śląskich. Czyn i ofiara są wpisane na zawsze w to miejsce. Jednocześnie są naszym wspólnym dziedzictwem, które zobowiązuje nas nie tylko do pamięci, ale wspólnego działania – w imię całej społeczności Śląska” - powiedział marszałek województwa opolskiego Andrzej Buła.

Jak dodał, na zbliżającą się setną rocznicę pierwszego powstania śląskiego przygotowywany jest „Leksykon Powstań Śląskich”. Na setną rocznicę I Powstania Śląskiego Góra św. Anny ma się stać miejscem jeszcze bardziej wyjątkowym i atrakcyjnym historycznie.

„Wierzę, że tutaj, na tej pięknej górze pamięci, każdy pochyli głowę w zadumie i z szacunkiem dla naszych przodków. Bo Góra św. Anny to historia, ale dla Ślązaków, to także góra cennych po dzień dzisiejszy wartości. Wartość najwyższa, to wspólnota Śląska oraz głęboko zakorzeniony szacunek dla odmienności i wielokulturowości, ekumenizm i dialog ponad podziałami” – podkreślił marszałek.III Powstanie Śląskie wybuchło w nocy z 2 na 3 maja 1921 r. Był to ostatni z trzech zbrojnych zrywów polskiej ludności na Śląsku w latach 1919-1921, kiedy ważyła się sprawa przynależności państwowej obszaru należącego wcześniej do Niemiec. Mający to określić plebiscyt odbył się 20 marca 1921 r. W głosowaniu dopuszczono udział osób, które wcześniej wyemigrowały ze Śląska. W tym celu z Niemiec przyjechało 182 tys. emigrantów, z Polski - 10 tys. Głosowało ok. 97 proc. uprawnionych, z czego ok. 19 proc. stanowili wcześniejsi emigranci. Za przynależnością do Polski opowiedziała się mniejszość - 40,3 proc. głosujących.

Komisja Plebiscytowa zdecydowała o przyznaniu prawie całego obszaru Niemcom. Na tę wieść wcześniejsze pojedyncze strajki niezadowolonych z warunków życia mieszkańców regionu przekształciły się 2 maja w strajk generalny, zaś w nocy rozpoczęło się powstanie. Na jego czele stanął znany działacz społeczny, a wcześniej komisarz plebiscytowy, Wojciech Korfanty.

Walki trwały dwa miesiące. Najpoważniejsze starcia miały miejsce w okolicach Góry św. Anny na Opolszczyźnie. Powstańcy opanowali prawie cały obszar plebiscytowy. Utworzono administrację polską, a oddziały powstańcze - Polska Organizacja Wojskowa Górnego Śląska - przekształciły się w regularne wojsko. Według źródeł historycznych, w III powstaniu wzięło udział ok. 60 tys. Polaków w tym około 5 tys. żołnierzy i cywilów z Polski wspieranych, choć nieoficjalnie, przez rząd polski. W walkach poległo ponad 1,2 tys. powstańców, a ok. 800 odniosło rany.

W wyniku powstania zdecydowano o korzystniejszym dla Polski podziale Śląska. Z obszaru plebiscytowego, zamieszkanego przez ponad 2 mln osób, do Polski przyłączono 46 proc. ludności i 29 proc. terenu, z licznymi kopalniami i hutami.(PAP)

kon/ mok/