Maria Mirecka-Loryś „Marta” podczas spotkania z Anną Marią Anders w KPRM. Fot. PAP/B. Zborowski
Obchodząca kilka dni temu 100. urodziny Maria Mirecka-Loryś „Marta” została odznaczona przez Annę Marię Anders, przewodnicząca Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, złotym medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej. W latach 1939-45 Mirecka-Loryś była żołnierzem podziemia niepodległościowego NOW-AK, m.in. Komendantką Główną Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet.
W czwartek w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów odbyło się spotkanie Marii Mireckiej-Loryś i Anny Marii Anders – podała KPRM.
„Z okazji wspaniałego jubileuszu setnych urodzin, proszę przyjąć najserdeczniejsze życzenia wielu szczęśliwych chwil, radości, optymizmu i wszelkiej pomyślności, a nade wszystko kolejnych lat w dobrym zdrowiu i miłej rodzinnej atmosferze. Niech dobry Bóg ma Panią zawsze w opiece” – zaznaczyła Anna Maria Anders w liście gratulacyjnym, którego treść przytacza Kancelaria Premiera.
„Proszę też z tej okazji przyjąć moje serdeczne podziękowania za tak wspaniałą patriotyczną postawę zwłaszcza w godzinach narodowej próby. Dziś może być ona wzorem do naśladowania dla kolejnych pokoleń Polaków, a zwłaszcza dla ludzi młodych, którzy w sposób szczególny potrzebują obecnie takich wzorców. Dziękuję za wiele lat wytrwałej i niezłomnej służby dla Polski i Narodu Polskiego” – podkreśliła minister.
Anna Maria Anders: Proszę przyjąć moje serdeczne podziękowania za tak wspaniałą patriotyczną postawę zwłaszcza w godzinach narodowej próby. Dziś może być ona wzorem do naśladowania dla kolejnych pokoleń Polaków, a zwłaszcza dla ludzi młodych, którzy w sposób szczególny potrzebują obecnie takich wzorców. Dziękuję za wiele lat wytrwałej i niezłomnej służby dla Polski i Narodu Polskiego.
Jak podaje KPRM, Maria Eleonora Mirecka-Loryś „Marta” urodziła się 7 lutego 1916 r. w Ulanowie nad Sanem k. Niska. Jest siódmym z ośmiorga dzieci Dominika Mireckiego i Pauliny ze Ścisłowskich. Z rodzicami i siedmiorgiem rodzeństwa do piątego roku życia mieszkała w Ulanowie. W 1921 r. rodzina przeniosła się do Racławic koło Niska. Tu, w 1937 r. ukończyła gimnazjum i podjęła studia na Wydziale Prawa na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Wstąpiła do Związku Akademickiego Młodzież Wszechpolska.
Po wybuchu wojny zaangażowała się w działalność konspiracyjną. Wiosną 1940 r. została komendantką Narodowej Organizacji Wojskowej Kobiet w powiecie niżańskim, później całego NOWK Okręgu Rzeszowskiego. Równolegle była kierownikiem sekcji kobiecej w Zarządzie Okręgu Rzeszowskiego SN i kurierką Komendy Głównej NOW. Po scaleniu NOW z AK, awansowana na stopień kapitana, kierowała Wojskową Służbą Kobiet w rzeszowskim Podokręgu AK. Wiosną 1945 r. została Komendantką Główną Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet.
W 1943 r. uczestniczyła w konspiracyjnym odnowieniu ślubów na Jasnej Górze, które w maju 1936 r. podczas pielgrzymki złożyła polska młodzież akademicka. W 36 osobowej grupie młodzieży Maria Mirecka reprezentowała Lwów, a obecny tam też Karol Wojtyła, reprezentujący Kraków.
Po zakończeniu wojny wznowiła studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. 1 sierpnia 1945 r. została aresztowana w Nisku. Na wolność wyszła 1 września 1945 r., na mocy amnestii. Zagrożona ponownym aresztowaniem, w grudniu 1945 r. opuściła Polskę i z grupą kilkunastu działaczy narodowych dotarła do obozu II Korpusu gen. Władysława Andersa pod Ankoną. Tam poznała swego męża, oficera rezerwy, Henryka Lorysia, z którym w październiku 1946 r. wyemigrowała do Anglii.
W styczniu 1952 r. z rodziną wyjechała do USA, w 1954 r. trafiła do Chicago, gdzie zaangażowała się w pracę w organizacjach polonijnych. Działała m.in. w Stronnictwie Narodowym, była członkiem ZG Związku Polek w Ameryce oraz Krajowego Zarządu Kongresu Polonii Amerykańskiej. Przez 32 lata była redaktorem „Głosu Polek”, organu Związku Polek w Ameryce. Od lat 70. XX w. zaangażowana jest w pomoc dla Polaków na dawnych Kresach.
W grudniu 1999 r. została wiceprzewodniczącą Rady Naczelnej Stronnictwa Narodowego. Współpracuje z polonijnym radiem w Chicago, dla którego nagrywa cotygodniowe felietony z cyklu „Otwarty mikrofon”.
Jest członkinią Narodowej Organizacji Wojskowej, Komendantką Główna Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet, członkinią Zarządu Głównego Związku Polek w Ameryce oraz dyrektorem Krajowego Zarządu Kongresu Polonii Amerykańskiej.
Mirecka-Loryś jest autorką 2. tomu "Historii Związku Polek w Ameryce" [od 1938 do 1958 r.] i książki „Odszukane w pamięci. Zapiski o rodzinie, pracy, przyjaźni”.
W 2014 roku został zrealizowany film dokumentalny o Marii Mireckiej-Loryś "Szkic do życiorysu" w reż. Ewy Szakalickiej.
Jest matką dwojga dzieci i młodszą siostrą Leona Mireckiego, Adama Mireckiego i Kazimierza Mireckiego.
Maria Mirecka-Loryś została uhonorowana wieloma wysokimi odznaczeniami, są wśród nich: Krzyż Zasługi. Krzyż Walecznych, Krzyż Partyzancki, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski - otrzymany 3 maja 2006 r. od prezydenta Lecha Kaczyńskiego – wylicza KPRM.
rda/
