Michał Dworczyk, przewodniczący Komisji Łączności z Polakami za Granicą. Fot. PAP/P. Supernak
Aby Karta Polaka była łatwiej dostępna, powinni wydawać ją także wojewodowie - taką zmianę można znaleźć w zaprezentowanym w czwartek projekcie nowelizacji ustawy o Karcie Polaka. Projekt przewiduje również poszerzenie uprawnień dla jej posiadaczy.
Propozycje zmian w przepisach przedstawił na czwartkowym posiedzeniu komisji łączności z Polakami za granicą przewodniczący komisji Michał Dworczyk (PiS). Zapowiedział, że na kolejnym posiedzeniu, które ma się odbyć 16 grudnia, planowana jest dyskusja i głosowanie nad uzasadnieniem projektu oraz przyjęcie formalnej uchwały o podjęciu przez komisję inicjatywy ustawodawczej.
"To, co w moim przekonaniu jest najważniejsze, (...) to są następujące kwestie: po pierwsze, ułatwiamy osiedlanie się w Polsce osobom posiadającym Kartę Polaka. (...) Druga ważna zmiana, na którą chciałbym zwrócić państwa uwagę, to jest próba doprowadzenia do sytuacji, w której nasi rodacy, posiadacze Karty Polaka - zwłaszcza w sytuacjach ekstremalnych - będą traktowani podobnie jak obywatele polscy; przy oczywiście poszanowaniu prawa międzynarodowego. (...) I trzecia rzecz (...) z tych kluczowych w moim przekonaniu, to jest umożliwienie wydawania Karty Polaka wojewodom. To jest szczególnie istotne w przypadku krajów takich, jak Białoruś, gdzie posiadanie Karty Polaka jest źle widziane" - mówił przedstawiając propozycje zmian zapisów ustawy Dworczyk (PiS).
Od dnia wejścia w życie ustawy o Karcie Polaka - do 15 maja 2014 r. polskie urzędy konsularne przyjęły ok. 140 tys. wniosków o Kartę Polaka. Wnioskodawcy odebrali 110 tys. Kart Polaka. Najwięcej wniosków (ok. 63 tys.) złożono na Białorusi, na Ukrainie (ok. 60 tys.), w krajach bałtyckich (m.in. na Litwie 5917, na Łotwie 1562). Na terytorium Federacji Rosyjskiej złożono 3665 wniosków, a w Kazachstanie - 1828.
Zgodnie z nowymi zapisami ustawy posiadacze Karty Polaka mieliby ponadto m.in. zostać zwolnieni z opłat za przyjęcie i rozpatrzenie wniosku o wizę krajową, za przyjęcie i opracowanie wniosku o nadanie obywatelstwa polskiego oraz za zezwolenie na pobyt stały.
Skróceniu miałby ulec okres, po jakim osoby, które uzyskały zezwolenie na stały pobyt w Polsce na podstawie Karty Polaka, mogłyby wnioskować o nadanie obywatelstwa. Według propozycji przedstawionych przed komisją, możliwość składania takiego wniosku uzyskaliby już po roku nieprzerwanego pobytu w Polsce. Obecnie są to trzy lata.
Poszerzone miałyby zostać także uprawnienia do wsparcia - m.in. socjalnego - o jakie mogliby się ubiegać przebywający w Polsce posiadacze Karty Polaka.
Dworczyk zaznaczył, że - choć w przypadku projektów poselskich nie jest to obowiązkowe - proponowane zmiany zostały skonsultowane z 10 organizacjami zrzeszającymi Polaków mieszkających za granicą. "Odpowiadający deklarowali zadowolenie, że temat został podjęty. Były różnego rodzaju propozycje składane, które w części zostały wykorzystane (...), w części zaś dotyczyć one będą nie samej ustawy, ale aktów niższego rzędu" - powiedział.
Karta Polaka to dokument potwierdzający przynależność do narodu polskiego. Przyznawana jest osobom polskiego pochodzenia żyjącym w 15 krajach za wschodnią granicą powstałych lub odrodzonych po rozpadzie ZSRR, które nie uznają podwójnego obywatelstwa. Karta, o którą można ubiegać się od kwietnia 2008 r., umożliwia m.in. refundację wizy, dostęp do polskich szkół i uczelni oraz ułatwienia w uzyskiwaniu stypendiów, a także podejmowanie pracy i prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce.
Karta Polaka jest wydawana przez konsula; jest ważna przez 10 lat od momentu przyznania i może być przedłużana na wniosek zainteresowanego.
Osoby ubiegające się o Kartę Polaka muszą wykazać swój związek z polskością - w tym przynajmniej bierną znajomość języka polskiego, wykazać, że jedno z rodziców lub dziadków bądź dwoje pradziadków było narodowości polskiej; bądź przedstawić zaświadczenie organizacji polonijnej o działalności na rzecz kultury i języka polskiego.
Od dnia wejścia w życie ustawy o Karcie Polaka - do 15 maja 2014 r. polskie urzędy konsularne przyjęły ok. 140 tys. wniosków o Kartę Polaka. Wnioskodawcy odebrali 110 tys. Kart Polaka. Najwięcej wniosków (ok. 63 tys.) złożono na Białorusi, na Ukrainie (ok. 60 tys.), w krajach bałtyckich (m.in. na Litwie 5917, na Łotwie 1562). Na terytorium Federacji Rosyjskiej złożono 3665 wniosków, a w Kazachstanie - 1828. (PAP)
msom/ as/
