17 września – w rocznicę agresji sowieckiej na Polskę z 1939 r. – obchodzony jest Dzień Sybiraka, który upamiętnia wszystkich Polaków zesłanych na Syberię oraz inne tereny Rosji i Związku Sowieckiego. „Dla historii Polski Sybir ma kluczowe znaczenie” – mówi PAP dyrektor Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku prof. Wojciech Śleszyński.
Historię deportacji pokazaną w losach, pojedynczych biogramach 64 kobiet pokazało Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku w wydanym najnowszym katalogu pt. „Matka. Katalog fotografii ze zbiorów Muzeum Pamięci Sybiru”.
Zniszczenie pomnika upamiętniającego Polaków i Litwinów deportowanych do Galaszoru w Kraju Permskim jest niebezpiecznym precedensem pokazującym, że wszystkie takie pomniki w Rosji są zagrożone – stwierdza Robert Łatypow, działacz Stowarzyszenia Memoriał.
Deportacje obywateli polskich na Sybir w latach 1940–41 były wcześniej zaplanowaną, precyzyjnie przygotowaną akcją władz sowieckich wymierzoną przeciwko obywatelom polskim z terenów, które wcześniej sowiecki zaanektowali – podkreśla badacz tematyki deportacji prof. Albin Głowacki.
Na cmentarzu miejskim w Białymstoku pochowano w sobotę wieloletniego prezesa Zarządu Głównego Związku Sybiraków Tadeusza Chwiedzia. Miał 87 lat. Angażował się w różne działania na rzecz upamiętniania deportacji na Sybir.
Brytyjski historyk Roger Moorhouse przypomniał w piątek na Twitterze o przypadającej tego dnia rocznicy rozpoczęcia przez wojska sowieckie pierwszej zakrojonej na szeroką skalę deportacji Polaków z okupowanej wschodniej Polski. „Zamiarem było przeprowadzenie ordynarnej czystki klasowej i etnicznej, usunięcie wszystkich tych, którzy mogliby stanowić przeszkodę dla narzucenia władzy sowieckiej”- wskazuje Moorhouse.
Nabożeństwo, apel poległych, salwa honorowa oraz złożenie kwiatów i wieńców to elementy obchodów 83. rocznicy pierwszych masowych wywózek Polaków na Syberię. We Wrocławiu w ramach uroczystości można obejrzeć nową, powiększoną wystawę „Golgota Wschodu”.