Teren byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz. Fot. PAP/J. Bednarczyk
Nowa ekspozycja główna w Muzeum Auschwitz w całości zostanie udostępniona zwiedzającym w 2025 r., a pierwsza z trzech części, z których będzie się ona składała, poświęcona doświadczeniu obozowemu, cztery lata wcześniej – dowiedziała się w piątek PAP w Muzeum.
Ekspozycja będzie zlokalizowana na parterze sześciu bloków byłego niemieckiego obozu Auschwitz I, oznaczonych numerami od 4 do 9.
„Prace w poszczególnych blokach zgodnie z harmonogramem mają się rozpocząć w 2019 r. Otwarcie trzeciej części wystawy (Doświadczenie obozowe) planowane jest na rok 2021, drugiej (Zagłada) na 2023, a pierwszej (Obóz jako instytucja) na rok 2025” – powiedział rzecznik Muzeum Bartosz Bartyzel.
Rzecznik dodał, że obecnie muzealnicy uszczegóławiają projekt koncepcyjny trzeciej części wystawy, która zlokalizowana zostanie w blokach 8 i 9. Opracowują m.in. wytyczne, niezbędne do przygotowania dokumentacji przetargowej. „Równolegle zlecamy badania konserwatorskie w blokach 8 i 9. Na ich podstawie zostaną opracowane programy prac. (…) Przekazujemy także do konserwacji obiekty historyczne, które będą prezentowane na wystawie” – powiedział Bartyzel.
Nowa wystawa, która ma w nowoczesny, przystępny, a jednocześnie wyważony sposób opowiadać historię Auschwitz, w zamierzeniach autorów stać się ma kluczowym narzędziem edukacyjnym w przygotowaniu kolejnych pokoleń Polaków do właściwego zrozumienia tego, czym był obóz, Holokaust, ale także ofiara Polaków uwięzionych w tym miejscu.
Nowa ekspozycja podzielona będzie na trzy części. W pierwszej przybliży sprawców, obóz jako instytucję, a także logistykę i planowanie zmiany obozu koncentracyjnego w ośrodek zagłady Żydów w komorach gazowych. Druga podejmie temat Zagłady widzianej z perspektywy ofiar. Wyeksponowane zostaną prywatne przedmioty przywiezione do obozu przez deportowanych Żydów. Trzecia skupi się na więźniach obozu koncentracyjnego i ukazaniu zaplanowanej przez Niemców dehumanizacji.
Zdaniem rzecznika Muzeum Auschwitz zmianę ekspozycji głównej, która z korektami istnieje od 1955 r., wymusiły przede wszystkim rozwój badań na temat historii Auschwitz oraz wymiana pokoleniowa wśród odwiedzających były niemiecki obóz. Istotne jest też, że do Muzeum przyjeżdżają zwiedzający z różnych przestrzeni geograficznych i kulturowych.
Obecna wystawa kładła akcent na masowość zbrodni dokonanej przez Niemców. W nowej narracja zostanie poszerzona o losy jednostki i indywidualny wymiar zbrodni. „W nowej ekspozycji chcemy wykorzystać większą niż dotychczas liczbę oryginalnych eksponatów obozowych, które przybliżą historię Auschwitz także z perspektywy jednostki” – powiedziała odpowiedzialna w Muzeum za tworzenie nowej wystawy Alicja Białecka.
Koszt nowej wystawy szacowany jest na ok. 100 mln zł. Sfinansuje ją ministerstwo kultury. Jak podkreślił Bartyzel długi okres budowy ekspozycji wynika m.in. z potrzeby, by prace konserwatorskie w budynkach i tworzenie wystawy nie zaburzało zwiedzania Miejsca Pamięci. „Muzeum będzie cały czas czynne, a ciągłość narracyjna ekspozycji musi być zachowana” – powiedział.
Prace nad nową wystawą główną rozpoczęły się w 2008 r. Wówczas powstała wstępna koncepcja, która jest dziełem pracowników Muzeum współpracujących z ekspertami m.in. ze Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Niemiec i Izraela.
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości.
W 1947 r. na terenie byłych obozów Auschwitz I i Auschwitz II-Birkenau powstało muzeum. W ubiegłym roku zwiedziło je ponad 1,72 mln osób. Były obóz w 1979 r. został wpisany, jako jedyny tego typu obiekt, na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. (PAP)
szf/ agz/
