Rekonstrukcję średniowiecznego rycerskiego obozu, w tym namiot królewski, namioty rycerskie i sprzęt obozowy oraz wyposażenie będą mogli zobaczyć podczas Nocy Muzeów z soboty na niedzielę odwiedzający Muzeum Bitwy pod Grunwaldem w Stębarku.
Jak poinformował PAP kierownik działu archeologiczno-historycznego muzeum dr Piotr A. Nowakowski, wystawa prezentuje wszelkie aspekty życia średniowiecznego rycerstwa w czasie wyprawy wojennej.
Ekspozycja ma formę rekonstrukcji obozu – wszystkie eksponaty są wiernie odtworzonymi kopiami oryginałów z czasów średniowiecza. Przygotowano zatem kopie łóżka, krzeseł, stołu, garnków, rusztu, których używali obozowicze. Są też kopie uzbrojenia, m.in. kolczugi, miecze, broń obuchowa. Aby aranżacja miała realny charakter, w obozie znalazły się figury dworzan czy kucharza.
Jak podkreślił w rozmowie z PAP Nowakowski, współczesność to okres prowadzenia wojny błyskawicznej. Dzięki rozwojowi techniki armie mogą szybko i sprawnie przemieszczać się drogą lądową czy wodną i przede wszystkim korzystać z transportu lotniczego, w ciągu kilku lub kilkunastu godzin docierając na miejsce działań zbrojnych.
Ekspozycja ma formę rekonstrukcji obozu – wszystkie eksponaty są wiernie odtworzonymi kopiami oryginałów z czasów średniowiecza. Przygotowano zatem kopie łóżka, krzeseł, stołu, garnków, rusztu, których używali obozowicze. Są też kopie uzbrojenia, m.in. kolczugi, miecze, broń obuchowa. Aby aranżacja miała realny charakter, w obozie znalazły się figury dworzan czy kucharza.
"A średniowiecze to epoka, kiedy przygotowania do wyprawy wojennej i jej prowadzenie zajmowały znacznie więcej czasu. Przykładowo, armia Władysława Jagiełły potrzebowała w 1410 r. 14 dni, aby przebyć odległość ok. 150 kilometrów dzielącą Czerwińsk nad Wisłą od Grunwaldu, a więc pokonywano wówczas ok. 10 kilometrów dziennie"- zaznaczył Nowakowski.
Jak dodał, oczywiście wojska nie maszerowały cały czas. Obozem rozkładano się na noc, a także w czasie dłuższych przerw w marszu, dla nabrania sił do dalszego prowadzenia kampanii. Działania związane z przygotowaniem i zwinięciem obozu musiały być więc prowadzone szybko i sprawnie, aby nie przedłużały dodatkowo czasu wyprawy. Nie zawsze było to łatwe, a głównym "przeciwnikiem" rozbijających obóz była pogoda.
"Jan Długosz pisze, iż przed bitwą grunwaldzką +wskutek gwałtownego wiatru nie można było z nakazaną szybkością rozpiąć ani przyczepić namiotu (…), ani rozpięte płótna nie utrzymywały się trwale+"- przypomniał Nowakowski. Jak dodał, nawet przy sprzyjających warunkach atmosferycznych rozbijanie obozu, zwłaszcza na dłuższe postoje, było skomplikowanym przedsięwzięciem.
Średniowieczni kronikarze nie pozostawili zbyt wielu informacji dotyczących działań przy rozbijaniu obozów, jednak dla odtworzenia tego procesu możemy posłużyć się dziełem hetmana Jana Amora Tarnowskiego +Consilium rationis bellicae+ z 1558 roku, które było wykładnią ówczesnej, polskiej techniki wojskowej i zawierało także rady dotyczące +nauki kładzenia obozu+ - wyjaśnił Nowakowski.
"Ci co jeżdżą obierać kędy obóz rozłożyć, mają plac obierać jakoby się obóz stanął, mają też obierać gdzieby trawy, wody, drzew dostatek był" - napisał hetman. Istotnym był także wybór miejsca o walorach obronnych w przypadku, gdyby doszło do napadu nieprzyjaciela. Według rad Tarnowskiego należy „…miejsca szukać (…), iżby mógł z góry bronić i z dołu. Albo też między błoty, między wodami, aby nie zewsząd (…) nieprzyjaciel mógł obozu dobywać”.
Jak dodał Nowakowski, w obozie należało się też troszczyć o całe mnóstwo drobnych i większych przedmiotów umożliwiających względnie wygodne życie mieszkańców – ruszty, akcesoria kuchenne, meble, koce itp., a także należycie zabezpieczyć wozy i, przede wszystkim, konie. Zajmowali się tym giermkowie rycerzy i czeladź obozowa, wspomagani przez woźniców i pachołków.
Poza otwarciem wystawy atrakcją Nocy Muzeów w Stębarku będzie także Gala Profesjonalnych Walk Rycerskich, w której reprezentacja Warmii i Mazur zmierzy się z rycerzami z Pomorza. Widzowie będą mogli wziąć udział w rycerskich i plebejskich grach i zabawach. Przygotowano również wykład o średniowiecznych wyprawach wojennych. (PAP)
ali/ gma/
