Minister Bogdan Zdrojewski oraz Dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie Agnieszka Morawińska. Fot. Danuta Matloch
Utracony w czasie wojny obraz Aleksandra Gierymskiego "Popiersie mężczyzny w renesansowym stroju" minister kultury Bogdan Zdrojewski przekazał w środę do Muzeum Narodowego w Warszawie. Dzieło niespodziewanie odnalazło się w zbiorach prywatnych.
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego poinformowało, że posiadacz dzieła zdecydował o jego przekazaniu w wyniku rozmów prowadzonych przez resort kultury; dzięki temu mogło ono trafić do Muzeum Narodowego w Warszawie.
"Popiersie mężczyzny w renesansowym stroju" to obraz olejny o wymiarach 35 na 26,7 cm. Obraz został zakupiony w 1892 r. na wystawie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie przez Henryka Dziewulskiego, następnie trafił do zbiorów Marii Reicherowej, która we wrześniu 1939 r. zdeponowała swoje zbiory w Muzeum Narodowym w Warszawie.
Depozyt Reicherowej otrzymał kryptonim okupacyjny "C". Poszczególne obiekty oznaczone były literą "C" i kolejną cyfrą według wykazu sporządzonego w muzeum. Obraz Gierymskiego posiadał numer "C17", naniesiony na odwrocie czerwonym tuszem lub farbą. Oznakowanie to pozwoliło na ostateczną identyfikację obiektu przez specjalistów Muzeum Narodowego w Warszawie.
Według resortu kultury wojenne losy obrazu nie są do końca znane. W muzeum znajdował się on do końca 1943 r. Grabież dzieła nastąpiła zapewne wkrótce potem, bo już w kwietniu 1944 r. pojawiło się ono na rynku antykwarycznym w okupowanej Warszawie. "Wiadomo, że urzędnicy okupanta poza dokumentowanymi +wypożyczeniami+ nie stronili też od handlu nielegalnie przywłaszczonymi dziełami sztuki, m.in. pochodzącymi z muzealnych magazynów" - czytamy w komunikacie resortu kultury.
Po wojnie obraz został uznany za stratę wojenną i zarejestrowany w bazie danych dóbr kultury utraconych w wyniku II wojny światowej, prowadzonej przez resort.
W 2011 r. staraniami ministerstwa kultury powrócił z Niemiec inny, niezwykle cenny obraz Gierymskiego - "Żydówka z pomarańczami". Ten i prawie 120 innych obrazów malarza można oglądać obecnie na wystawie "Aleksander Gierymski 1850-1901" w Muzeum Narodowym w Warszawie. (PAP)
mce/ abe/ ura/
