Inscenizacja Misterium Męki Pańskiej w Górze Kalwarii. Fot. PAP/T. Gzell
W Wielki Czwartek rozpoczynają się obchody Triduum Paschalnego, tj. męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa. Od tego dnia Kościół wspomina najważniejsze wydarzenia w swej historii: ustanowienie Eucharystii, mękę i śmierć Chrystusa oraz Jego zmartwychwstanie.
Pierwszy dzień Triduum Paschalnego zaczyna się w Wielki Czwartek wieczorem mszą Wieczerzy Pańskiej i trwa do liturgii Męki Pańskiej w Wielki Piątek wieczorem, kiedy to liturgicznie zaczyna się drugi dzień Triduum Paschalnego. On z kolei kończy się w sobotni wieczór w momencie rozpoczęcia uroczystej liturgii Wigilii Paschalnej - bardzo wymownego obchodu rozpoczynającego trzeci dzień Triduum - Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego.
W tradycji Kościoła rzymskokatolickiego triduum rozumie się jako trzy etapy misterium odkupienia. Etap pierwszy - pożegnalna uczta, czyli Ostatnia Wieczerza, oraz zapowiedź ofiary, etap drugi - wydarzenia Wielkiego Piątku zakończone śmiercią Chrystusa na krzyżu, etap trzeci - spoczynek w grobie i zmartwychwstanie.
Chrześcijańskie święta wielkanocne nawiązują do Paschy - największej uroczystości religii żydowskiej, obchodzonej na pamiątkę wyzwolenia Żydów z niewoli egipskiej. Słowo Pascha - w jidysz Pajsoch, w tłumaczeniu na język polski oznacza przejście - odnosi się do przejścia Chrystusa ze śmierci do życia, które dokonało się w momencie powstania z martwych w Wielką Noc.
Wielki Tydzień, którego częścią jest Triduum Paschalne, był świętowany dopiero od IV wieku, a samo Triduum Paschalne zastąpiło Triduum Sacrum, obchodzone do 1929 roku.
Ostatnie trzy dni upamiętniające Chrystusa ukrzyżowanego, pogrzebanego i zmartwychwstałego przypominają trzy etapy jednego wydarzenia - zwycięstwa Chrystusa nad grzechem i śmiercią.
Pierwsi chrześcijanie świętowali Misterium Paschalne co tydzień, podczas niedzielnej Eucharystii, ale już św. Augustyn, opisując zwyczaje z przełomu IV i V wieku, mówił o Świętym Triduum, a mianowicie o dniu śmierci Chrystusa (Wielki Piątek), jego odpoczynku w grobie (Wielka Sobota) i jego Zmartwychwstaniu w Noc i Dzień Niedzieli Paschalnej.
W czasach Amalariusza z Mesu, w IX wieku, przyjęto rozpoczynanie Triduum Paschalnego już w Wielki Czwartek. Reforma posoborowa wróciła do pierwotnego zwyczaju obchodzenia Triduum Paschalnego, przywracając centralne miejsce Nocy Paschalnej.
Obecnie uroczystości wielkanocne rozpoczynają się mszą Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek. Punkt kulminacyjny osiągają w Wigilię Paschalną, a kończą się nieszporami Niedzieli Zmartwychwstania.(PAP)
skz/ pz/
