Wystawę "Jerzy Giedroyć i jego dzieło" otwarto w Gmachu Głównym Biblioteki Narodowej w Warszawie. 24.11.2014. Fot. PAP/M. Obara
Materiały obrazujące działalność Instytutu Literackiego w Paryżu, sylwetki jego założycieli i współpracowników znalazły się na wystawie „Jerzy Giedroyć i jego dzieło. Dorobek Biblioteki +Kultury+”, którą od wtorku można oglądać w Bibliotece Narodowej w Warszawie.
Wystawa prezentuje dokonania Jerzego Giedroycia i Instytutu Literackiego w kontekście publikacji książkowych wydawanych w ramach serii Biblioteka „Kultury”. Oficyna debiutowała takimi dziełami jak „Legiony” Henryka Sienkiewicza, „Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego” Adama Mickiewicza, książki Władysława Reymonta, Juliusza Kaden-Bandrowskiego, Andrzeja Struga.
Wyeksponowana została rola miesięcznika „Kultura”, o którym jego redaktor, Jerzy Giedroyć, mówił: „Pismo było ubocznym produktem, moim najważniejszym zamierzeniem było przede wszystkim wydawanie książek, które zaczęliśmy wydawać w 1946 r. (…) Z góry założyliśmy, że wszystkie formy organizacyjne na emigracji nie mają sensu, bo się bardzo szybko degenerują. Poza tym nie byliśmy wtedy tego zdania co cała emigracja polska, że wojna jest za rok, za chwilę i wobec tego nie warto robić nic takiego. Kwestia oddziaływania przez słowo była dla mnie rzeczą najważniejszą”.
"Bez poznania zbiorów Instytutu Literackiego, nie jest możliwe w pełni zrozumienie nie tylko dziejów polskiej emigracji, ale również historii Polski powojennej" - uważa dyrektor Departamentu Dziedzictwa Kulturowego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Jacek Miler.
Wiele miejsca poświęcono współpracownikom i autorom, którzy byli związani z placówką w latach 1946-2000. Stąd, oprócz Jerzego Giedroycia, zwiedzający mogą poznać biografie Zofii i Zygmunta Hertzów, Henryka Giedroycia, Józefa Czapskiego.
„Redakcje tworzyło najpierw pięć, a potem cztery osoby. Ta garstka ludzi wydała blisko 400 książek, 637 numerów miesięcznika +Kultura+, czyli w sumie około 100 000 zredagowanych stron. To fenomen na skalę światową” - zauważył dyrektor Instytutu Literackiego „Kultura”, prezes Fundacji Kultury Paryskiej Wojciech Sikora.
Ekspozycja zawiera wiele zdjęć, które pochodzą z archiwum Instytutu Literackiego w Paryżu, ze zbiorów Muzeum Literatury w Warszawie, Archiwum Emigracji UMK w Toruniu, archiwów Jana Józefa Lipskiego, IPN i Olgi Scherer.
Wystawa rozpoczyna się od roku 1946, gdy powstał Instytut Literacki, a zamyka ją rok 2000, w którym zmarł Jerzy Giedroyć w trakcie pracy nad 637. numerem „Kultury” i 134. numerem „Zeszytów Historycznych”.
"Bez poznania zbiorów Instytutu Literackiego, nie jest możliwe w pełni zrozumienie nie tylko dziejów polskiej emigracji, ale również historii Polski powojennej" - uważa dyrektor Departamentu Dziedzictwa Kulturowego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Jacek Miler.
Instytut Literacki powstał z inicjatywy Jerzego Giedroycia wiosną 1946 r. w Rzymie przy 2. Korpusie Polskim, a w 1947 r. został przeniesiony do Maisons-Laffitte pod Paryżem. Od początku jego działalności najbliższymi współpracownikami Giedroycia byli Józef Czapski, Zofia i Zygmunt Hertzowie oraz Henryk Giedroyć.
Instytut wydawał miesięcznik „Kultura” od 1947 r., kwartalnik „Zeszyty Historyczne” od 1962 roku i książki.
Wystawę można oglądać do końca grudnia. Za dwa tygodnie ekspozycja zostanie pokazana we Francji w języku francuskim. (PAP)
ews/ ls/ agz/
