Wnętrze Kaplicy Królewskiej w płockiej katedrze. Fot. PAP/M. Bednarski
Powołana przez biskupa Piotra Liberę rada naukowa będzie opiniowała zakres prac konserwatorskich oraz badawczych w ramach planowanego gruntownego remontu Kaplicy Królewskiej katedry w Płocku, gdzie znajduje się największa nekropolia Piastów.
Rada ma wydać m.in. opinię, dot. ewentualnych badań antropologicznych szczątków pochowanych w Kaplicy Królewskiej średniowiecznych władców Polski: Władysława I Hermana (1043-1102) i jego syna Bolesława III Krzywoustego (1086-1138).
Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Płocku jest jedną z pięciu najstarszych w kraju i jedną z trzech, gdzie spoczywają dawni władcy Polski. Pochowanych jest tam też kilkunastu książąt mazowieckich i księżniczka litewska. Prace przygotowawcze do remontu Kaplicy Królewskiej już się zaczęły.
Jak poinformowała w czwartek PAP sekretarz Rady Naukowej ds. Kaplicy Królewskiej Bazyliki Katedralnej w Płocku, zarazem wicedyrektor tamtejszego Muzeum Diecezjalnego Barbara Piotrowska, rada odbyła już pierwsze spotkanie - organizacyjne.
„Jest to rada, gdzie rozpatrywane będą zagadnienia, dot. obecnego stanu zachowania Kaplicy Królewskiej i niezbędnych prac remontowych, stanu samej katedry, a także kwestie związane z badaniami antropologicznymi” – powiedziała PAP Piotrowska. Zaznaczyła, że w przypadku ewentualnych badań antropologicznych ostateczną decyzję podejmie biskup płocki.
W ocenie konserwatora dzieł sztuki Marcina Kozarzewskiego, gruntownego odnowienia wymaga całe wnętrze Kaplicy Królewskiej, w tym mury z widocznymi pęknięciami, łuszczące się tynki i polichromie z początku XX w., uszkodzony książęcy nagrobek, pochodzący z 1825 r., autorstwa architekta Zygmunta Vogla oraz XVIII-wieczna posadzka.
W dekrecie bp Libera podkreślił, iż powołał radę „mając na uwadze kompetentne i naukowe opiniowanie działań badawczo-konserwatorskich oraz właściwy przebieg remontu”.
Przewodniczącym rady został historyk, mediewista, prof. dr hab. Henryk Samsonowicz; w jej składzie znaleźli się m.in. ks. prof. dr hab. Michał Grzybowski – wykładowca płockiego Wyższego Seminarium Duchownego, dr Wojciech Brzeziński – dyrektor Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie i Ewa Jaszczak – kierownik płockiej delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków. W radzie zasiada też prezes Przedsiębiorstwa Eksploatacji Rurociągów Naftowych Igor Wasilewski - spółki, która zdecydowała o przekazaniu 400 tys. zł na prace konserwatorskie Kaplicy Królewskiej. Całkowity koszt przedsięwzięcia szacowany jest na ok. 1 mln zł.
W listopadzie 2015 r. w związku z planowanym remontem kaplicy bp Libera po konsultacjach dot. badań DNA spoczywających tam Piastów i zasięgnięciu opinii ekspertów zdecydował, że „w obecnej sytuacji niewskazane jest prowadzenie tego typu badań”. Rzeczniczka płockiej kurii diecezjalnej dr Elżbieta Grzybowska przyznała wtedy, iż badania DNA szczątków Piastów mogłyby zostać podjęte m.in. po znacznym zaawansowaniu remontu Kaplicy Królewskiej i „byłyby to badania całościowe, stanowiące element tych prac”. „Nie można bowiem poprzestać na samych badaniach genetycznych, ale należy wpisać je w szerszy kontekst, wynikający z konieczności godnego pochówku książąt piastowskich” - oświadczyła wówczas Grzybowska. Zaznaczyła też, że „gdyby w przyszłości miało dojść do badań DNA, to ich wykonanie zostanie powierzone wyspecjalizowanej instytucji naukowo-badawczej”.
Jak podał w czwartek proboszcz płockiej katedry, wstępne prace związane z gruntownym remontem i konserwacją Kaplicy Królewskiej już się rozpoczęły. „Są pobierane próbki polichromii. Trwają także uzgodnienia dot. nowej instalacji elektrycznej i oświetlenia” – powiedział PAP ks. Cegłowski, także zasiadający w radzie naukowej. Dodał, iż rozpoczęto jednocześnie analizy dotyczące programu turystycznego, czyli formy udostępnienia w przyszłości kaplicy dla zwiedzających.
W ocenie konserwatora dzieł sztuki Marcina Kozarzewskiego, gruntownego odnowienia wymaga całe wnętrze Kaplicy Królewskiej, w tym mury z widocznymi pęknięciami, łuszczące się tynki i polichromie z początku XX w., uszkodzony książęcy nagrobek, pochodzący z 1825 r., autorstwa architekta Zygmunta Vogla oraz XVIII-wieczna posadzka. Według Kozarzewskiego największe szkody poczyniła tam woda deszczowa, przeciekająca z katedralnej wieży. Jego zdaniem wszystkie konieczne prace zajmą mniej więcej rok.
Katedra w Płocku, znajdująca się na liście 40 zabytków najważniejszych dla polskiej historii, została wybudowana w latach 1130-44 w stylu romańskim przez biskupa Aleksandra z Malonne. W bazylice, oprócz średniowiecznych władców Polski: Władysława I Hermana i Bolesława III Krzywoustego, spoczywają też szczątki 14 piastowskich książąt mazowieckich, w tym Bolesława IV Kędzierzawego (1122-1173), Konrada I Mazowieckiego (1187-1247), Bolesława II Płockiego (1251-1313) oraz Siemowita III Starszego (1320-1381) i Janusza II Mazowieckiego (1455-1495). Pochowana jest tam też księżniczka Gaudemunda-Zofia (zm. 1288 r.), córka Wielkiego Księcia Litwy Trojdena, żona Bolesława II Mazowieckiego (1251-1313). (PAP)
mb/ gma/
