Policjanci ze Szczecina zabezpieczyli kolekcję 200 zabytkowych dzieł sztuki. Znajduje się wśród nich poszukiwana przez Polskę, jako strata wojenna, litografia Józefa Czajkowskiego z 1903 r. zatytułowana „Cmentarz Ojców Reformatów w Krakowie”. Jak poinformował we wtorek PAP rzecznik Komendy Wojewódzkiej Policji w Szczecinie Przemysław Kimon, kolekcja znajdowała się w specjalnym, wybudowanym na tyłach jednej ze szczecińskich willi, betonowym „bunkrze” ze ścianami o grubości 70 cm.
Zabezpieczona kolekcja w większości składa się z obrazów, z których część pochodzi z okresu wczesnego włoskiego renesansu - datę powstania najstarszego z nich wstępnie ustalono na rok 1532 - oraz rzeźby kościelne i porcelana. Litografia Józefa Czajkowskiego jest na razie jedynym w pełni zidentyfikowanym elementem zabezpieczonego zbioru.
Zgromadzone tam dzieła sztuki były przechowywane w złych warunkach. Pomieszczenie było zawilgocone i zakurzone. Prowadziły do niego ryglowane metalowe drzwi, w środku znajdowały się przesuwane ściany i specjalne skrytki na antyki.
Zabezpieczona kolekcja w większości składa się z obrazów, z których część pochodzi z okresu wczesnego włoskiego renesansu - datę powstania najstarszego z nich wstępnie ustalono na rok 1532 - oraz rzeźby kościelne i porcelana. Litografia Józefa Czajkowskiego jest na razie jedynym w pełni zidentyfikowanym elementem zabezpieczonego zbioru.
Odnalezionymi dziełami sztuki zajmują się obecnie specjaliści z Muzeum Narodowego w Szczecinie. Rzecznik zachodniopomorskiej policji powiedział PAP, że trwa identyfikacja pozostałych przedmiotów. Badane są również okoliczności, w jakich prywatna osoba stała ich właścicielem.
Z dotychczasowych ustaleń policji wynika, że zbiór trafił do 90-letniego dziś Antoniego M., u którego go znaleziono, mniej więcej w 1960 roku. Mężczyzna wykonując wówczas jakieś prace budowlane, wykopał z ziemi zbiór dzieł sztuki, który mógł być depozytem muzealnym.
Sprawą zabezpieczonego zbioru dzieł sztuki policja zajmuje się od lipca br. Do kierownika zespołu zajmującego się zwalczaniem przestępczości przeciwko zabytkom z Wydziału Kryminalnego KWP w Szczecinie zgłosiła się wówczas żona Antoniego M., która twierdziła, że została okradziona z antyków.
Kobieta przekazała policjantowi płytę DVD, na której znajdowały się zdjęcia posiadanych przez jej rodzinę dzieł sztuki. Z katalogu wynikało, że uwiecznione na nich przedmioty mogą pochodzić ze zbiorów muzealnych, o czym świadczyły widoczne na fotografiach sygnatury.
Zdjęcia zostały przesłane do Krajowego Zespołu ds. Zabytków Komendy Głównej Policji. Stamtąd trafiły do Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, Narodowego Instytutu Dziedzictwa, Ministerstwa Spraw Zagranicznych, placówek Interpolu oraz specjalnej grupy karabinierów z Rzymu, którzy analizują zapisane na płycie DVD fotografie obrazów i grafik malarstwa włoskiego. Pierwszym efektem tych działań była identyfikacja zaginionej litografii Józefa Czajkowskiego.
Powstały w 1903 r. „Cmentarz Ojców Reformatów w Krakowie” do 1945 r. znajdował się w Muzeum Śląskim w Katowicach. Potem zaginął. Obraz był wpisany do rejestru polskich strat wojennych. Józef Czajkowski tworzył w stylu secesji. Ten malarz, architekt, a także grafik, był jednym z założycieli Towarzystwa Polskiej Sztuki Stosowanej, które przed I wojną światową zajmowało się upowszechnianiem wzornictwa artystycznego.
W sprawie zabezpieczonego zbioru Prokuratura Rejonowa Szczecin – Zachód prowadzi obecnie dwa śledztwa. „Jedno dotyczy zgłoszonej kradzieży dzieł sztuki, drugie paserstwa dzieł sztuki. Oba postępowania prowadzone w sprawie. Nikomu nie postawiono zarzutów” – poinformowała we wtorek PAP rzeczniczka Prokuratury Okręgowej w Szczecinie Małgorzata Wojciechowicz.
Postępowanie w sprawie litografii Czajkowskiego, która znajduje się w rejestrze polskich strat wojennych prowadzi również pion śledczy Instytutu Pamięci Narodowej.(PAP)
sibi/ mlu/ jbr/
