Tomasz Pietrasiewicz i stworzony przez niego w Lublinie ośrodek Brama Grodzka zostali tegorocznymi laureatami nagrody im. Jerzego Giedroycia, przyznawanej przez dziennik "Rzeczpospolita" - ogłoszono w środę w Warszawie. Nagroda dla Tomasza Pietrasiewicza i ośrodka Brama Grodzka została przyznana za "stworzenie ruchu społeczno-artystycznego o uniwersalnym znaczeniu, który służy refleksji nad trudną przeszłością, ale także buduje współczesność wolną od nietolerancji i ksenofobii".
Ośrodek "Brama Grodzka - Teatr NN" gromadzi i przekazuje wiedzę o dziedzictwie kulturowym i historycznym Lubelszczyzny. Siedzibą Ośrodka jest XIV-wieczna Brama Grodzka, będąca dawniej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i nieistniejącym już dzisiaj miastem żydowskim. Wśród realizacji założonego przez Pietrasiewicza w 1990 roku ośrodka są takie projekty jak "Historia mówiona", który zbiera opowieści mieszkańców Lublina o wydarzeniach związanych z miastem i historią Polski, portal internetowy "Leksykon. Lublin - brama pamięci", archiwum fotografii, oraz wirtualna makieta przedwojennego Lublina. Szczególne miejsce w działaniach ośrodka Brama Grodzka zajmuje przeszłość żydowskich mieszkańców Lublina - świat, który zniknął podczas okupacji niemal zupełnie bez śladu.
Pietrasiewicz mawia, że stworzona przez niego instytucja ma charakter "trochę anarchistyczny" i pielęgnuje pamięć o dawnym, wielokulturowym Lublinie, mieście położonym na styku Wschodu i Zachodu. Pietrasiewicz jest absolwentem Wydziału Fizyki Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Od roku 1976 zajmował się kolportażem wydawnictw niezależnych. W latach 1984–1989 był współzałożycielem, redaktorem, a początkowo także drukarzem w podziemnym wydawnictwie Fundusz Inicjatyw Społecznych. Ponadto, w latach 1984–1985 pracował jako instruktor teatralny w Lubelskim Domu Kultury, następnie w latach 1987–1991 działał w Lubelskim Studio Teatralnym.
Prezydent Bronisław Komorowski, który sprawuje honorowy patronat nad nagrodą im. Jerzego Giedroycia, podkreślił w odczytanym podczas ceremonii wręczenia nagrody liście z gratulacjami, że ośrodek Brama Grodzka doskonale realizuje przesłanie patrona nagrody, ideę tolerancji i pamięci o wspólnej historii narodów zamieszkujących Rzeczpospolitą.
"Brama Grodzka odwołuje się do najtrudniejszych wymiarów historii Polski, ale też otwiera się na współczesność. Nie ma wielu takich miejsc w Polsce. (...) Częścią składową ośrodka Brama Grodzka jest Teatr NN. Uhonorowaliśmy jednak ośrodek nie tyle za działalność artystyczną, co za zainicjowanie akcji społecznej prowadzonej na skalę odczuwalną nie tylko w całym Lublinie, ale także poza granicami miasta" - mówił w laudacji Zbigniew Gluza, członek jury nagrody.
"Tomasz Pietrasiewicz jest animatorem ruchu społecznego, to jest może najważniejsza sfera jego działalności dzisiaj honorowana. To, że akurat w Lublinie taki ruch może działać, że jest otwarty na wiele wymiarów aktywności publicznej, wiele środowisk, jest naprawdę niezwykłe. To wszystko, co ośrodek Brama Grodzka zrobił dla Lublina animując życie społeczne i kulturalne miasta ma niezwykłe znaczenie edukacyjne" - dodał Gluza.
Laureat, dziękując za przyznanie nagrody, przypomniał o niezwykłej koincydencji zdarzeń - akurat dziś w Lublinie obchodzona jest 69. rocznica zagłady lubelskiego getta. "To, że akurat w tym dniu ja i ośrodek zostaliśmy uhonorowani tę nagrodą jest dla mnie niezwykłe i symboliczne" - powiedział Pietrasiewicz.
W tym roku do nagrody im. Jerzego Giedroycia kapituła tego wyróżnienia pod przewodnictwem byłego redaktora naczelnego „Rzeczpospolitej" Pawła Lisickiego nominowała: Jana Andrzeja Dąbrowskiego i Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego we Wrocławiu, Basila Kerskiego redaktora polsko-niemieckiego pisma „Dialog" oraz dyrektora Centrum Solidarności w Gdańsku, Jana Malickiego i Studium Europy Wschodniej UW, redakcję dwumiesięcznika „Nowa Europa Wschodnia", Tomasza Pietrasiewicza i ośrodek Brama Grodzka w Lublinie, Adama Daniela Rotfelda byłego szefa MSZ oraz Timothy'ego Snydera, autora m.in. wydanej niedawno w Polsce książki „Skrwawione ziemie".
Nagroda im. Jerzego Giedroycia została ustanowiona w 2001 r. - w pierwszą rocznicę śmierci twórcy „Kultury" i Instytutu Literackiego w Paryżu. Do nagrody typowane są osoby lub instytucje, które w działalności publicznej kierują się zasadami wypracowanymi przez Giedroycia.
Wśród dotychczasowych laureatów nagrody są m.in. Jerzy Kłoczowski, Zbigniew Gluza, Jerzy Przewoźnik, Marek Karp, Natalia Gorbaniewska, Krzysztof Czyżewski, Agnieszka Romaszewska.
Nagroda im. Jerzego Giedroycia została ustanowiona w 2001 r. - w pierwszą rocznicę śmierci twórcy „Kultury” i Instytutu Literackiego w Paryżu. Do nagrody typowane są osoby lub instytucje, które w działalności publicznej kierują się zasadami wypracowanymi przez Jerzego Giedroycia: bezinteresowną troską o sprawy publiczne, polityką pojmowaną jako służba krajowi, umacnianiem pozycji Polski w demokratycznej wspólnocie europejskiej, kultywowaniem dobrych stosunków z narodami Europy Wschodniej oraz pracą nad rozwojem polskiej niepodległościowej myśli politycznej. (PAP)
aszw/ ls/
