Zespół Lao Che w Parku Wolności Muzeum Powstania Warszawskiego. Fot. PAP/J. Turczyk
Zespoły Lao Che i Armia, Kazik Staszewski, Edward Dwurnik, Wilhelm Sasnal, Przemysław "Trust" Truściński - m.in. ci artyści odnosili się do tematu zrywu z 1944 r. w muzyce, jako twórcy murali i w komiksach - mówi szef Muzeum Powstania Warszawskiego Jan Ołdakowski.
Ołdakowski przypomniał, że do najbardziej znanych muzycznych odniesień do powstańczej walki należy nagrany przez grupę Lao Che album "Powstanie Warszawskie", który ukazał się w 2005 roku (wytwórnia Ars Mundi). "1939 / Przed Burzą", "Godzina W", "Barykada", "Zrzuty", "Stare Miasto", "Przebicie do Śródmieścia", "Czerniaków", "Hitlerowcy", "Kanały", "Koniec" - to tytuły utworów na płycie.
Muzycy z Lao Che napisali na swojej stronie internetowej, że chcieli stworzyć "płytę o czasie prób człowieczego morale".
Jeden z utworów, "Barykada", dotyczy wydarzeń z dni 3-11 sierpnia: pododdziały Batalionu "Zośka" walczą na Woli, gdzie trwa niemieckie natarcie na barykadę, prowadzone przez oddział Dirlewangera. "Czerniaków" to wspomnienie o chwilach, gdy w połowie września odziały Kedywu KGAK płk. "Radosława" walczą zaciekle o utrzymanie przyczółka nad Wisłą. Utwór "Kanały" opowiada natomiast o ranku 19 września - ostatni obrońcy Czerniakowa schodzą do kanału, to niemal finał dramatu umęczonej dzielnicy, zostaje tylko nieliczna grupa osłonowa batalionu "Zośka", która trwa na przyczółku do końca.
Autorem innego albumu poświęconego powstaniu jest wokalista i kompozytor Łukasz Rostkowski L.U.C. Płyta "Warsaw WAR/SAW. Zrozumieć Polskę" ukazała się w 2011 r. jako wspólny projekt młodego muzyka i Muzeum Powstania Warszawskiego. Zawiera 15 utworów, np.: "Pomnik marmoladowego żołnierza", "Polacy do roboty, Niemcy to roboty", "Idzie sobie Hitler", "Łączniczkom", "Księżycowe miasto". Refleksję nad specyfiką rodzimej historii i kultury artysta połączył z nowoczesnym dźwiękiem.
Wcześniej, w 2009 roku, ukazał się wydany przez Muzeum Powstania Warszawskiego album "Gajcy!" z utworami nagranymi do tekstów poety, żołnierza AK Tadeusza Gajcego, który zginął w powstaniu, w wieku 22 lat. Wśród wykonawców utworów na płycie są np.: Kazik Staszewski (utwór "Modlitwa za rzeczy"), Lech Janerka ("Święty kucharz od Hipciego") oraz zespoły Armia ("Wczorajszemu"), Dezerter ("Śpiew murów"), Agressiva69 ("Schodząc").
Muzeum Powstania Warszawskiego od kilku lat organizuje konkurs na komiks o powstaniu. Wśród jurorów byli dotąd m.in.: znany rysownik komiksów Przemysław "Trust" Truściński, twórca animacji reżyser Tomasz Bagiński oraz pisarz, autor fantastyki Jacek Dukaj.
"Co roku wydajemy antologię najlepszych konkursowych prac" - przypomniał w rozmowie z PAP dyrektor muzeum Jan Ołdakowski. Jak zauważył, w każdej edycji konkursu nadsyłanych jest kilkadziesiąt prac, nie tylko z Polski - także m.in. z Wielkiej Brytanii, Węgier. "Powstał na przykład cykl komiksów o kobietach w powstaniu" - zwrócił uwagę Ołdakowski.
Projektem realizowanym przez muzeum jest też galeria plenerowa "Mur Sztuki". Wybitnym artystom oraz twórcom młodego pokolenia udostępniana jest, od 2006 roku, wewnętrzna strona muru okalającego muzeum (od strony Ogrodu Różanego, wejście od Parku Wolności). Powstało tam wiele murali. Wśród ich autorów są m.in.: Edward Dwurnik, Wilhelm Sasnal (słynny mural "Bratki", przedstawiający żółte kwiaty-bratki na czarnym tle, przypominające ludzkie czaszki), Andrzej Pągowski, Przemysław "Trust" Truściński oraz Pola Dwurnik (malarka, graficzka, córka Edwarda Dwurnika).
Tego typu artystyczne akcje są "bardzo dobrą formą wspierania edukacji", wyrabiają u odbiorców "emocjonalny stosunek do powstania", a "młodzi artyści bardzo lubią temat powstania warszawskiego" - ocenił Ołdakowski. "Ktoś, kto ma do historii stosunek emocjonalny, próbuje dowiedzieć się o niej czegoś więcej" - powiedział dyrektor muzeum.
Wydarzeniom z 1944 r. poświęcone są również gry planszowe, np. gra "Mali Powstańcy" (próba przeniesienia na planszę historii harcerskiej poczty polowej, która działała w powstaniu).
Ołdakowski zaznaczył jednocześnie, że nie jest zwolennikiem tworzenia gier komputerowych poświęconych powstaniu. "Z powstania warszawskiego nie powinna powstać +strzelanka+; nie popieramy takich gier" - zastrzegł.(PAP)
jp/ agz/
