Tłumacz literatury polskiej na język rumuński Constantin Geambasu został laureatem 12. edycji nagrody Transatlantyk, przyznawanej za wybitne osiągnięcia w popularyzacji literatury polskiej. Nagrodę wręczono w piątek podczas uroczystości w auli Collegium Maius Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Transatlantyk to doroczna nagroda Instytutu Książki dla wybitnego popularyzatora literatury polskiej za granicą. Jej celem jest uhonorowanie osoby, która ma szczególne osiągnięcia w zakresie promocji literatury polskiej na świecie. Laureatami Nagrody Transatlantyk mogą być tłumacze, wydawcy, krytycy, animatorzy życia kulturalnego.
"To nagroda dla wybitnych osób popularyzujących język, literaturę, piśmiennictwo i - co za tym idzie - naszą polską kulturę za granicą" – podkreślił podczas uroczystości dyrektor Instytutu Książki Dariusz Jaworski.
Nagrodę stanowi 10 tys. euro oraz statuetka autorstwa Łukasza Kieferlinga.
Wyboru laureata dokonała Kapituła Nagrody w składzie: Laurence Dyevre (Francja), Ksenia Starosielska (Rosja), Elżbieta Tabakowska i Jerzy Jarzębski oraz Karol Lesman (Holandia). Przewodniczył jej dyrektor Instytutu Książki Dariusz Jaworski.
Constantin Geambasu (ur. 1948) jest slawistą i polonistą, tłumaczem literatury polskiej na język rumuński. Przetłumaczył ok. 50 polskich książek z zakresu prozy, poezji, eseistyki, teorii literatury, które ukazały się w najbardziej prestiżowych rumuńskich wydawnictwach i które świadczą o jego wszechstronności.
"Jestem wzruszony, bo ta nagroda jest nie tylko uwieńczeniem moich wysiłków polonisty zagranicznego, ale jest również symbolem kulturowym dla wszystkich tłumaczy na świecie" - powiedział Constantin Geambasu, wskazując na potrzebę posiadania dużego dorobku translatorskiego jako drogę wiodącą do nagród.
W jego dorobku translatorskim znalazły się m.in. dzieła Jana Kochanowskiego, Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego, Stanisława Wyspiańskiego, Władysława Reymonta, Witolda Gombrowicza, Stanisława Lema, Bolesława Leśmiana, Czesława Miłosza, Zbigniewa Herberta, Wisławy Szymborskiej, Karola Wojtyły, Olgi Tokarczuk, Leszka Kołakowskiego, Andrzeja Stasiuka, Wojciecha Kuczoka, Doroty Masłowskiej.
Prof. Constantin Geambasu od lat kieruje zespołem wykładowców języka polskiego na Uniwersytecie Bukareszteńskim, wykłada literaturę polską, jest autorem kilkudziesięciu prac naukowych, współautorem słowników oraz podręczników dla studentów i uczniów szkół podstawowych.
Jest m.in. laureatem nagrody "Książka Roku 2007" za przekład "Wesela" St. Wyspiańskiego i takiej samej nagrody z 2014 roku za przekład "Mojego wieku" Aleksandra Wata, przyznawanej przez Oddział Tłumaczy Związku Literatów Rumuńskich. W 2008 r. został uhonorowany polskim Medalem Komisji Edukacji Narodowej przyznawanym za szczególne zasługi dla oświaty i wychowania, w szczególności w zakresie działalności dydaktycznej.
"Lista tłumaczonych książek Constantina Geambasu sprawia wrażenie dobrze pomyślanego i konsekwentnie realizowanego projektu artystyczno-intelektualnego, którego myślą przewodnią jest aż nadto widoczne pragnienie ukazania rumuńskiemu odbiorcy kultury polskiej w jej wielobarwności, wielowątkowości, także jej wewnętrznych splątań i problematyczności" – powiedział m.in. w laudacji prof. Kazimierz Jurczak. "Bez jego talentu i wysiłku Rumuni wiedzieliby o tej literaturze na tyle mało, że kojarzenie nas wyłącznie z Sienkiewiczem byłoby nieuchronne" – mówił laudator, podkreślając także rolę Instytutu Książki w popularyzowaniu literatury polskiej w świecie.
"Jestem wzruszony, bo ta nagroda jest nie tylko uwieńczeniem moich wysiłków polonisty zagranicznego, ale jest również symbolem kulturowym dla wszystkich tłumaczy na świecie" - powiedział Constantin Geambasu, wskazując na potrzebę posiadania dużego dorobku translatorskiego jako drogę wiodącą do nagród.
Jak wyjaśnił, w swojej pracy tłumacza kierował się potrzebą likwidowania zaległości w przekładach klasyki literatury polskiej; przekładania polskiej poezji i literatury współczesnej. "Zaangażowałem się z pasją do wykonywania tych zdań zarówno uniwersyteckich, jak i tłumaczeniowych, dlatego że osobiście bardzo cenię kulturę i literaturę polską" – powiedział Constantin Geambasu, dziękując Instytutowi Książki za wieloletnie wsparcie.
Gratulacje i podziękowania w imieniu prezydenta RP Andrzeja Dudy złożył laureatowi prezydencki minister Wojciech Kolarski.
Dotychczasowi laureaci nagrody to: Henryk Bereska (2005), Anders Bodegard (2006), Albrecht Lempp (2007), Ksenia Starosielska (2008), Biserka Rajczic (2009), Pietro Marchesani (2010), Vlasta Dvoraczkova (2011), Yi Lijun (2012), Karol Lesman (2013), Bill Johnston (2014), Laurence Dyevre (2015). (PAP)
hp/ je/