Wirtualną wystawę, która przybliża historię wojskowego ruchu oporu zorganizowanego przez polskich więźniów w niemieckim obozie Auschwitz, stworzyło Muzeum Auschwitz w Google Cultural Institute – podało w piątek biuro prasowe Muzeum.
Obozowa konspiracja, która pozostawała w łączności z ZWZ AK, przekazywała informacje na zewnątrz, tworzyła zorganizowaną samopomoc więźniarską, utrudniała esesmanom inwigilację środowisk więźniarskich i analizowała na bieżąco szanse zbrojnego powstania.
„Ta historia, ukazana w przestrzeni wystawienniczej Google, ma szanse dziś trafić do świadomości ludzi na całym świecie, ukazując im, że nawet w najtrudniejszych chwilach znaleźli się prawdziwi patrioci i bohaterowie, nie wątpiący w sens stawiania czoła niemieckim nazistom” – powiedział dyrektor Muzeum Piotr M.A.Cywiński.
Ekspozycja dostępna jest w Internecie pod adresem:
https://www.google.com/culturalinstitute/exhibit/historia-polskiego-wojskowego-ruchu-oporu-w-auschwitz/gQhxPmoo. Przybliża m.in. strukturę i rozwój organizacyjny wojskowego ruchu oporu w Auschwitz, jego najważniejsze postacie i represje SS. Wiele miejsca poświęcono najważniejszemu elementowi działalności konspiracyjnej, jakim było przekazywanie informacji o Auschwitz poza druty.
Autorem ekspozycji jest historyk z muzealnego Centrum Badań Adam Cyra. Jak podkreślił, znaczną część spośród pierwszych więźniów obozu Auschwitz stanowili Polacy zaangażowani w konspirację. „W pierwszych transportach z Warszawy przybyli członkowie Tajnej Armii Polskiej (TAP) − organizacji konspiracyjnej założonej przez mjr. Jana Włodarkiewicza, przy współpracy m.in. Witolda Pileckiego. To ci więźniowie stanowili trzon wojskowego ruchu oporu w Auschwitz” – wyjaśnił Cyra.
Latem 1940 r., po deportacji do obozu kilku członków TAP, Włodarkiewicz podjął decyzję o wysłaniu tam oficera, by utworzył konspiracyjną organizację wojskową i zbadał możliwości uwolnienia więźniów. Witold Pilecki dał się w tym celu ująć Niemcom podczas łapanki w Warszawie i pod przybranym nazwiskiem, jako Tomasz Serafiński, został deportowany do KL Auschwitz w nocy z 21 na 22 września 1940 r. Stworzył w nim Związek Organizacji Wojskowej.
Zdaniem Adama Cyry organizacja m.in. pomagała więźniom, podtrzymywała ich na duchu, potajemnie zdobywała żywność, odzież i lekarstwa, przygotowywała własne oddziały do opanowania obozu we współpracy z partyzantką. Organizowała ucieczki i od końca 1940 r. przekazywała wiadomości z obozu na zewnątrz, w których informowała o niemieckich zbrodniach. Od końca czerwca 1942 r. napotkać można w nich liczne wzmianki o mordach na Żydach w komorach gazowych.
Wirtualna wystawa zawiera wykaz członków Związku Organizacji Wojskowej w KL Auschwitz, który powstał na podstawie nazwisk podanych przez Witolda Pileckiego. Wspomniano o jego ucieczce i jego późniejszych losach. Przybliżona została także historia konsolidacji różnych grup ruchu oporu w jedną międzynarodową organizację – Radę Wojskową Oświęcim.
Paweł Sawicki z biura prasowego Muzeum powiedział, że wystawa w Google Cultural Institute przygotowana została w języku polskim i angielskim. Jest już piątą ekspozycją placówki w tym miejscu. Inne przybliżają m.in. ewakuację i wyzwolenie obozu Auschwitz oraz historię Sonderkommano, czyli specjalnej grupy więźniów żydowskich zmuszanej przez Niemców do usuwania ciał zagazowanych.
Google Cultural Institute umożliwia prezentację w Internecie i popularyzację skarbów kultury, miejsc związanych z dziedzictwem narodów oraz materiałów historycznych. Zrzesza on ponad 600 partnerów z 60 krajów i zawiera ponad 6,2 miliona obiektów muzealnych autorstwa 8 tys. artystów.
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 roku, aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości. (PAP)
szf/ drag/