16.I. W Krakowie urodziła się Ewa Demarczyk, piosenkarka. 17.I. W Warszawie zmarła Stanisława Wysocka, aktorka, reżyser i pedagog teatralny. 9.II. W Krakowie urodził się Kazimierz Kaczor, aktor. 15.II.
Pierwszy zrzut "cichociemnych" do Polski. W nocy z 15 na 16 lutego z Wielkiej Brytanii wystartowała brytyjska załoga z trzema polskimi skoczkami na pokładzie. Po ponad 11 godz. locie spadochroniarze zostali zrzuceni nie jak planowano pod Włoszczową, w Kieleckiem, ale na Śląsku Cieszyńskim pod Skoczowem.
21.II.
W Warszawie władze niemieckie zlikwidowały trzy linie tramwajowe przeznaczone wyłącznie dla Żydów. Zamiast nich zaczął kursować tramwaj bez numeru, oznakowany tarczą z niebiesko-białą gwiazdą Dawida.
24.II.
W Sosnowcu zmarł Emil Zegadłowicz, poeta, prozaik, tłumacz.
25.II.
W Stanisławowie urodził się Feliks Falk, reżyser, scenarzysta, dramatopisarz.
3.III.
Zarządzenie gubernatora dystryktu krakowskiego Otto Waechtera o utworzeniu w Krakowie "żydowskiej dzielnicy mieszkaniowej". Ostateczny termin przesiedlenia do getta wyznaczono na 20 marca 1941 r. Niezastosowanie się do zarządzenia władz niemieckich zagrożone było karą śmierci.
4.III.
Rozporządzenie o tzw. niemieckiej liście narodowościowej (Deutsche Volksliste).
W Ostrowie Wielkopolskim urodził się Kazimierz Grześkowiak, artysta estradowy, satyryk.
W Poznaniu urodził się Hubert Wagner, siatkarz, trener siatkarski.
7.III.
Grupa bojowa kontrwywiadu Okręgu Warszawa-Miasto ZWZ wykonała wyrok śmierci na aktorze Igo Symie, obywatelu polskim współpracującym z wywiadem i policją niemiecką.
15.III.
Ukazał się pierwszy numer konspiracyjnego pisma "Rzeczpospolita Polska", które było centralnym organem prasowym Delegatury Rządu RP na Kraj.
20.III.
W Częstochowie urodził się Jerzy Duda-Gracz, malarz, scenograf, rysownik.
26.III.
W Warszawie urodził się Wojciech Młynarski, autor tekstów piosenek, piosenkarz, kompozytor.
31.III.
Niemieckie zarządzenie o utworzeniu w Kielcach getta.
1.IV.
W Palmirach Niemcy stracili 20 mężczyzn, więźniów Pawiaka.
8.IV.
W sowieckim więzieniu w Nikołajewie zmarł gen. Mariusz Zaruski.
9.IV.
Niemieckie zarządzenie o utworzeniu getta w Częstochowie.
14.IV.
W Lidzie urodziła się Pola Raksa, aktorka.
20.IV.
W Zambrowie urodził się Józef Michalik, arcybiskup, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski.
11.V.
W Warszawie urodził się Andrzej Rottermund, historyk sztuki, muzeolog, dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie
15.V.
Heinz Auerswald został mianowany komisarzem warszawskiego getta.
17.V.
W Warszawie Gestapo zatrzymało kierownictwo konspiracyjnego Stronnictwa Narodowego: prof. Romana Rybarskiego, prof. Teofila Staniszkisa i Mieczysława Trajdosa oraz m.in. Stanisława Sedlaczka - naczelnika Harcerstwa Polskiego.
21.V.
W nocy z 21 na 22 maja rozpoczęła się czwarta masowa deportacja ludności polskiej z ziem wschodnich Rzeczypospolitej w głąb Związku Sowiecki.
26.V.
Polski niszczyciel "Piorun" podjął walkę z niemieckim pancernikiem "Bismarck", przyczyniając się do jego zatopienia.
28.V.
Z więzienia na Pawiaku do obozu koncentracyjnego Auschwitz wywieziono 304 mężczyzn, wśród nich znajdowali się m.in. o. Maksymilian Rajmund Kolbe oraz Stanisław Dubois.
5.VI.
W Skotnikach koło Łęczycy urodziła się Barbara Brylska, aktorka.
8.VI.
W Bestwince koło Bielska Białej urodził się Zygmunt Smalcerz, sztangista, złoty medalista olimpijski.
10.VI.
Pierwsza zbiorowa ucieczka więźniów KL Auschwitz. W buncie i ucieczce wzięło udział około 50 więźniów. Na wolność przedostało się tylko dziewięciu. Podczas ucieczki i w wyniku niemieckiego odwetu życie straciło ponad 380 więźniów.
W Warszawie zmarł Ludwik Krzywicki, działacz socjalistyczny, więzień carski, wybitny socjolog, pedagog, współzałożyciel Głównego Urzędu Statystycznego.
15.VI.
W Sztokholmie zmarł Stanisław Thugutt, żołnierz Legionów Polskich i POW, prezes PSL "Wyzwolenie" (1922-1923), wicepremier (1924-1925), prezes Rady Naczelnej Stronnictwa Ludowego (1935-1938), poseł na Sejm (1922-1927).
18.VI.
W Zaklikowie na Lubelszczyźnie urodził się Leszek Długosz, aktor, literat, kompozytor.
22.VI.
Początek operacji "Barbarossa" - atak III Rzeszy na Związek Sowiecki.
23.VI.
Pierwszy nalot sowiecki na Warszawę. Zginęły 34 osoby, kilkadziesiąt zostało rannych.
27.VI.
W Warszawie urodził się Krzysztof Kieślowski, reżyser.
Po zajęciu Białegostoku Niemcy zamordowali około 2 tys. Żydów.
29.VI.
W Nowym Jorku zmarł Ignacy Paderewski, pianista, mąż stanu, premier RP. Pochowany został na cmentarzu wojskowym Arlington w Waszyngtonie.
30.VI.
Po zajęciu Lwowa przez Niemców rozpoczął się pogrom, w którym w ciągu czterech dni zabito około 4 tys. Żydów.
3.VII
We Lwowie zamordowany został przez Niemców Tadeusz Boy-Żeleński.
4.VII.
W nocy z 3 na 4 lipca Niemcy aresztowali we Lwowie ponad dwudziestu profesorów uczelni lwowskich, a także ich bliskich, przyjaciół oraz osoby przypadkowo zastane w mieszkaniach. Wszyscy oni zostali zamordowani nad ranem 4 lipca na Wzgórzach Wuleckich.
7.VII.
Pogrom ludności żydowskiej w Radziłowie na Podlasiu.
9.VII.
W Warszawie urodził się Tadeusz Borowski, aktor.
10.VII.
Pogrom Żydów w Jedwabnem. W toku śledztwa IPN ustalono, że zabójstwa nie mniej niż 340 Żydów 10 lipca 1941 r. dokonała w Jedwabnem grupa miejscowej polskiej ludności cywilnej z inspiracji Niemców.
16.VII.
W Podszkodziu koło Ostrowca Świętokrzyskiego urodził się Damian Damięcki, aktor.
23.VII.
Z więzienia na Pawiaku do KL Auschwitz wywieziono 350 osób.
25.VII.
We Lwowie rozpoczął się pogrom - w ciągu trzech dni zginęło około 2 tys. Żydów.
26.VII.
We Lwowie zamordowany przez Niemców został Kazimierz Bartel, matematyk, polityk sanacyjny, premier RP.
30.VII.
W Londynie premier rządu RP na uchodźstwie gen. Władysław Sikorski podpisał z ambasadorem ZSRR Iwanem Majskim polsko-sowiecki układ.
VIII-XII.
Samodzielna Brygada Karpacka dowodzona przez gen. Stanisława Kopańskiego brała udział w obronie Tobruku.
1.VIII.
Utworzony przez władze niemieckie Okręg-Dystrykt Galicja został wcielony do Generalnego Gubernatorstwa.
3.VIII.
W Warszawie zmarł prof. Ludwik Kulczycki, historyk, socjolog, działacz II Proletariatu, członek PPS.
W Auschwitz zamorodowany został Stanisław Sedlaczek, harcmistrz Rzeczypospolitej, współtwórca i pierwszy komendant Harcerstwa Polskiego (Harcerstwa Narodowego), działającego w czasie II wojny światowej pod kryptonimem "Hufce Polskie" .
W KL Auschwitz zmarł harcmistrz Stanisław Sedlaczek, założyciel i naczelnik konspiracyjnego Harcerstwa Polskiego (Hufców Polskich).
12.VIII.
Dekret Rady Najwyższej ZSRR o amnestii dla obywateli polskich przebywających w sowieckich łagrach.
Winston Churchill i Franklin D. Roosevelt podpisali na pokładzie brytyjskiego pancernika "Prince of Wales" tzw. Kartę Atlantycką.
14.VIII.
W Moskwie podpisana została polsko-sowiecka umowa wojskowa, zapowiedziana w tzw. układzie Sikorski - Majski z 30 lipca 1941 r. Układ wojskowy przewidywał utworzenie Armii Polskiej w ZSRS. Jej dowódcą został gen. Władysław Anders.
W KL Auschwitz zmarł o. Maksymilian Kolbe, franciszkanin, misjonarz, założyciel klasztorów w Niepokalanowie i Nagasaki. W 1982 r. kanonizowany.
W sowieckim więzieniu w Charkowie zmarł prof. Stanisław Głąbiński, prawnik, ekonomista, jeden z przywódców Narodowej Demokracji.
15.VIII.
Pierwszy masowy nalot brytyjskich bombowców na Niemcy (14/15 VIII).
18.VIII.
w Bielsku-Białej urodził się Helmut Kajzar, dramaturg, reżyser, teoretyk teatru.
22.VIII.
W Krakowie założono konspiracyjny Teatr Rapsodyczny.
W Warszawie urodził się Andrzej Zakrzewski, historyk, polityk, minister kultury i dziedzictwa narodowego.
29.VIII.
W wyniku katastrofy pociągu osobowego jadącego z Mińska Mazowieckiego do Warszawy zginęło 36 osób, a 70 zostało rannych. Wśród ofiar śmiertelnych było kilkunastu niemieckich żołnierzy.
31.VIII.
Od 31 sierpnia do 3 września w Ponarach zamordowano około 8 tys. Żydów.
1.IX.
W Warszawie zmarł prof. Bolesław Miklaszewski, więzień carski, zesłaniec, działacz Związku Zagranicznego Socjalistów Polskich. Wybitny chemik, w niepodległej Polsce minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego, senator oraz rektor Wyższej Szkoły Handlowej (późniejszej SGH).
2.IX.
W Krakowie urodził się Stefan Friedmann, aktor, satyryk.
3.IX.
Urodził się Stan Borys, właściwie Stanisław Guzek, wokalista, kompozytor, członek zespołu Blackout.
Pierwsze masowe uśmiercenie ludzi w KL Auschwitz przy pomocy gazu Cyklonu B - zginęło około 600 jeńców sowieckich i 250 Polaków.
10.IX.
Niemcy utworzyli w Wilnie getto.
12.IX.
W Tarnowie rozstrzelana została przez Niemców Helena Marusarzówna, narciarka, wielokrotna mistrzyni Polski, w czasie II wojny światowej działała w konspiracji, pełniąc funkcję kuriera tatrzańskiego.
15.IX.
W Lipnikach na Wołyniu urodził się Mirosław Hermaszewski, kosmonauta, jako pierwszy i jedyny Polak odbył lot w kosmos.
1.X.
Początek akcji eksterminacyjnej w Wilnie, w czasie której zamordowano 33,5 tys. Żydów (1 X - 22 XII).
5.X.
W Mylsku na Wołyniu urodziła się Helena Majdaniec, piosenkarka.
6.X.
W Klecku Niemcy rozstrzelali około 4 tys. Żydów.
15.X.
Rozporządzenie generalnego gubernatora Hansa Franka zabraniające Żydom pod groźbą kary śmierci opuszczania wyznaczonych dla nich dzielnic mieszkaniowych.
19.X.
W warszawskim getcie zmarł Leo Belmont (właściwie Leopold Blumental), założyciel Polskiego Towarzystwa Esperantystów, adwokat, obrońca polityczny, publicysta, krytyk literacki, poeta, autor powieści.
20.X.
W Londynie zmarł Herman Lieberman, członek Rady Naczelnej PPS w latach 1920-1939, poseł na Sejm (1919-1933), działacz Centrolewu, skazany w procesie brzeskim. Od 1939 r. wiceprezes Rady Narodowej RP na uchodźstwie.
26.X.
Do okupowanej Polski z Budapesztu potajemnie przedostał się marszałek Edward Śmigły-Rydz. Zamieszkał w Warszawie. Zmarł na atak serca 2 grudnia 1941 r. Pochowany został na Cywilnym Cmentarzu na Powązkach pod nazwiskiem Adama Zawiszy.
1.XI.
Niemcy rozpoczęli budowę ośrodka zagłady w Bełżcu.
W Krakowie odbyło się pierwsze przedstawienie konspiracyjnego Teatru Rapsodycznego.
2.XI.
W Rydze urodził się Jerzy Osiatyński, polityk, ekonomista, minister finansów w latach 1992-1993.
5.XI.
W Radzyniu Podlaskim urodził się Włodzimierz Nahorny, muzyk jazzowy, kompozytor, aranżer.
10.XI.
Gubernator dystryktu warszawskiego Ludwig Fischer wydał rozporządzenie o karze śmierci za samowolne opuszczenie getta oraz udzielanie pomocy Żydom.
11.XI.
W pierwszej egzekucji przed Ścianą Straceń w KL Auschwitz Niemcy rozstrzelali 151 polskich więźniów. Ogółem w tym miejscu rozstrzelano co najmniej kilka tysięcy osób, głównie Polaków.
2.XII.
Gen. Władysław Sikorski przybył do Moskwy. W trakcie wizyty dwukrotnie spotkał się ze Stalinem.
W Warszawie zmarł marszałek Edward Rydz-Śmigły. Pochowany został na Cywilnym Cmentarzu na Powązkach pod nazwiskiem Adama Zawiszy.
4.XII.
Gen. Władysław Sikorski i Józef Stalin podpisali w Moskwie polsko-sowiecką deklarację o walce z Niemcami.
7.XII.
W Chełmnie nad Nerem zaczął działać niemiecki obóz zagłady KL Kulmhof - przywieziono do niego pierwszy transport 700 Żydów z Koła. Do kwietnia 1944 r. w obozie Niemcy zamordowali około 320 tys. Żydów.
Japoński atak na amerykańską bazę morską Pearl Harbor na Hawajach.
W Gorzycach pod Sandomierzem urodził się Janusz Bukowski, aktor.
11.XII.
Rząd polski wypowiedział wojnę Japonii.
Strona w budowie ...
