Aneta Prymaka-Oniszk "Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy". Wydawnictwo Czarne
Biografie Józefa Cyrankiewicza, Tadeusza Gajcego, Julii Brystygierowej, Wandy Chotomskiej, Jerzego Pilcha- to tylko niektóre z nowości przygotowywanych przez wydawców na jesień.
Tej jesieni w planach wydawniczych znalazło się kilka ciekawych książek biograficznych. Już za kilka dni ukaże się "Cyrankiewicz. Wieczny premier" Piotra Lipińskiego - opowieść o człowieku, który stał na czele polskiego rządu przez ponad dwie dekady - od 1947 do 1970 roku, z przerwą w latach 1952–1954, kiedy stanowisko zajmował Bierut. Żartowano, że Cyrankiewicz jest najtańszym politykiem w PRL-u, bo do urzędów nie trzeba zamawiać nowych portretów. Socjalista przed wojną, więzień Auschwitz w czasie wojny, czołowy komunista po wojnie, który z rozmachem korzystał z przywilejów władzy. Książka Piotra Lipińskiego ukaże się 14 września nakładem wydawnictwa Czarne.
Wywiad rzeka, jaki przeprowadziła z Wandą Chotomską Barbara Gawryluk zatytułowany "Nie mam nic do ukrycia", ukaże się 16 września nakładem wyd. Marginesy. To pierwsza biografia jednej z najbardziej znanych polskich pisarek, autorki ponad dwustu książek, tysięcy wierszy, setek piosenek, sztuk teatralnych, kabaretów i słuchowisk, królowej polskiej literatury dla dzieci. Chotomska nie tylko udowadnia, że nie ma nic do ukrycia, ale też przypomina czytelnikom, z czym zmagali się literaci w ponurych stalinowskich czasach, jak radzili sobie z cenzurą. Pisarka opowiada też o wojennym dorastaniu, absurdach PRL-u, przyjaźni z Mironem Białoszewskim, małżeństwach i o swoich najważniejszych bohaterach literackich.
Wydawać by się mogło, że Jerzy Pilch w swoich książkach powiedział o sobie wszystko. Katarzyna Kubisiowska, autorka wywiadu rzeki "Pilch w sensie ścisłym. Biografia" (Znak) udowadnia, że tak nie jest, a pisarz skrył za zasłoną literackiej fikcji wiele tajemnic. Gdy dwa lata temu zaczynali prace nad książką bohater zapytał, ile wydawnictwo dało autorce czasu. "Aha, czyli liczą na to, że przed wydaniem zdążę umrzeć" - podsumował Pilch, orientujący się w strategiach wydawniczych. Tak się jednak nie stało - książka ukaże się 3 października.
12 października do księgarń trafi "Luna" Patrycji Bukalskiej (wyd. Wielka Litera). To opowieść o Julii Brystygier, słynnej szefowej V departamentu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, gdzie znęcała się nad aresztowanymi zapracowując na przydomek "Krwawa Luna". Pod koniec życia nawróciła się na katolicyzm pod wpływem zakonnic z Lasek. Patrycja Bukalska opowiada o jej życiu śledząc kolejne ważne punkty w jej drodze życiowej – od dzieciństwa w galicyjskim miasteczku, przez wojnę i ciemny czas stalinizmu aż po emeryturę spędzoną na pisaniu książek.
19 października wyjdzie książka Stanisław Beresia "Gajcy. W pierścieniu śmierci" (Czarne). Mało jest poetów, których życie stało się symbolem losu całego pokolenia. Niewątpliwie należy do nich Tadeusz Gajcy – jeden z najważniejszych przedstawicieli rocznika 1920. Wybitnie utalentowany poetycko redaktor podziemnego czasopisma „Sztuka i Naród”, przekonany o swojej wyjątkowości, żył jak jego rówieśnicy – intensywnie, szybko i twórczo – czując nadchodzącą śmierć. Zginął na powstańczej reducie w wieku dwudziestu dwóch lat, a dowódcy natychmiast wnioskowali o przyznanie mu Krzyża Walecznych. Opublikował dwa szczupłe tomiki poetyckie, które przeszły do historii literatury. Stanisław Bereś prześwietla tragiczne życie poety, sięgając do wspomnień rodziny oraz znajomych, ale przede wszystkim dogłębnie analizując jego twórczość.
"Sprawiedliwi zdrajcy. Sąsiedzi z Wołynia" Witolda Szabłowskiego (wyd. Znak) to opowieść reportera, który ruszył na Ukrainę, by odnaleźć ostatnich żyjących świadków tamtych wydarzeń szukając odpowiedzi na pytanie: kim byli Ukraińcy, którzy pomogli wówczas Polakom? Latem 1943 roku, kiedy ukraińscy nacjonaliści zaczęli zabijać dziesiątki tysięcy Polaków, niektórzy ich rodacy ryzykowali życie, chowając polskich sąsiadów na strychach, w schowkach i stodołach. Szabłowski opisuje m.in. historię ocalenia przyszłego astronauty Mirosława Hermaszewskiego, który w 1943 roku miał półtora roku. Książka ukaże się 12 września.
"Miasto archipelag. Polska mniejszych miast" to nowa książka Filipa Springera, która ukaże się 15 września w wydawnictwie Karakter. Autor przejechał całą Polskę od Słupska po Krosno i od Suwałk do Wałbrzycha, żeby zobaczyć, jak żyje się dziś w miastach, które w 1999 roku utraciły status stolicy województwa. Poznał ich historię, rozmawiał z mieszkańcami. Spotykał przedsiębiorców, artystów, aktywistów i bezrobotnych. Zaglądał do lokalnych warsztatów i kafejek, odwiedzał upadłe fabryki i prężnie rozwijające się firmy, dworce i McDonald’sy. Pytał ludzi o to, z czego są w swoim mieście dumni, co ich cieszy, a co chcieliby zmienić. Z książki wyłania się niejednoznaczny obraz Polski mniejszych miast.
"Mock" Marka Krajewskiego to kolejna pozycja z cyklu kryminałów historycznych z Eberhardem Mockiem w roli głównej. Akcja cofa czytelnika do Wrocławia w roku 1913. Młody wachmistrz kryminalny Mock daje się wplątać w obyczajowy skandal, grozi mu wyrzucenie z policji. Na szczęście okazuje się potrzebny - w Hali Stulecia znaleziono nagie ciała czterech gimnazjalistów. Nad nimi niczym makabryczny Ikar wisi trup mężczyzny ze skrzydłami u ramion. Czy to zbiorowe samobójstwo, a może rytualny mord? Kto jest winny? Żydzi? Masoni? Czytelnicy znajdą odpowiedzi na te pytania 12 września, kiedy książka trafi do księgarń.
Aneta Prymaka-Oniszk w książce "Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy" (Czarne, 21 września) przypomina historie wielkiego exodusu polskiej ludności, która spod Lublina, Chełma, Łomży, Ostrołęki, a nawet Warszawy uciekała przed nacierającymi Niemcami w głąb Rosji. Bieżeńcy – tak po rosyjsku nazywają uciekinierów carskie władze – są rozwożeni po całej Rosji. Gdy we wsiach gdzieś na Syberii czy nad Donem z trudem budują nowe życie, wybucha rewolucja. W 1915 roku z Polski mogło wyjechać nawet dwa miliony osób, ale ich historia pozostaje bardzo mało znana.
Poza tym na jesieni w księgarniach można się spodziewać m.in. powieści "Syn" Philippa Meyera (Czwarta Strona) – wielkiej amerykańskiej sagi rodzinnej autorstwa finalista Pulitzera z 2014 roku, reportażu "Muzułmanie w Europie" Nilufera Gole (Karakter), nowej powieści Eduardo Mendozy "Tajemnica zaginionej ślicznotki" (Znak), nowej powieści Elizabeth Strout "Bracia Burgess" (Wielka Litera), a w serii biografii miast, książki "Mekka. Święte miasto" Ziauddin Sardar (Czarne). Ukaże się też m.in. książka, która zdobyła Bookera 2015 - "Krótka historia siedmiu zabójstw" Marlona Jamesa. (Wydawnictwo Literackie). (PAP)
aszw/ agz/
