Kardynał Karol Wojtyła. Fot. PAP/Reprodukcja
Wiersze Karola Wojtyły, późniejszego papieża Jana Pawła II i fragmenty jego sztuki „Brat naszego Boga” zabrzmiały w piątek wieczorem w rosyjskich przekładach w Bibliotece Literatury Obcej w Moskwie. W atrium biblioteki znajduje się pomnik polskiego papieża.
Wieczór, na którym wystąpili m.in. młodzi absolwenci kursów aktorskich Szkoły Nowej Kinematografii w Moskwie, zorganizowano w piątą rocznicę odsłonięcia pomnika. Zamysłem organizatorów, wśród których był Instytut Polski w Moskwie, było pokazanie Karola Wojtyły jako osobowości wielowymiarowej, pisarza i dramaturga, człowieka, dla którego literatura była refleksją nad własną wiarą i bytem człowieka we współczesnym świecie.
Jak mówił szef Instytutu Polskiego Dariusz Klechowski, cezurą czasową twórczości poetyckiej Karola Wojtyły zaprezentowanej podczas wieczoru był okres od końca lat 30. do roku 1978, kiedy kardynał z Krakowa został papieżem. Klechowski przypomniał główne fakty z biografii Karola Wojtyły i zarysował środowisko, w którym kształtował się on jako twórca, tworzone przez jego wykładowców uniwersyteckich w Krakowie i konspiracyjny Teatr Rapsodyczny, działający od 1941 roku.
"Przez kulturę stajemy się ludźmi, a droga Jana Pawła II z mojego punktu widzenia pokazuje to najlepiej. Droga wiary dla Karola, który urodził się w religijnej rodzinie, była naturalna. A droga artysty – a on był artystą przez duże A - była nie mniej ważna i znacząca" – mówił Grigorij Amnuel, współorganizator spotkania, reżyser i szef Klubu Otwartego "Dialog Międzynarodowy".
Częścią spotkania była projekcja filmu Krzysztofa Zanussiego z 1997 roku „Brat naszego Boga”, adaptacja dramatu napisanego przez Karola Wojtyłę w latach 1944-50. Jak przypomniał Klechowski, poprzez postać bohatera sztuki, św. Brata Alberta (Adama Chmielowskiego), Karol Wojtyła starał się przemyśleć własną drogę życiową.
Wieczór otworzył i również zamknął występ polskiego pianisty Tomasza Rittera, studenta moskiewskiego konserwatorium im. Piotra Czajkowskiego, który wykonał utwory Fryderyka Chopina i Siergieja Rachmaninowa.
"Karol Wojtyła to bez wątpienia nie tylko służba wierze, ale i wielka droga właśnie w kulturze, w sztuce. Stąd idea, by nie tylko urządzać jubileusz odsłonięcia pomnika - to byłoby bardzo wąskie (ujęcie). Idea stworzenia pomnika polegała na tym, by przekazać tą drogą przesłanie, którego niestety nie udało się Janowi Pawłowi II przekazać Rosjanom osobiście" - powiedział PAP Amnuel.
Jak tłumaczył, przedstawienie postaci Karola Wojtyły jako twórcy jest "szczególnie ważne i potrzebne" także dlatego, że jego droga artystyczna jest w Rosji znana o wiele słabiej niż jego droga religijna. "Tematy, które podejmował w twórczości Jan Paweł II, to nie tylko tematy bliskie Polakom i katolikom, to tematy, które są bliskie każdemu człowiekowi, który chce być człowiekiem (...), nie niewolnikiem, nie +trybikiem+, jak nazywano ludzi w pewnym okresie historii radzieckiej (...). Wszystko to, o czym Jan Paweł II mówił, nie tylko nie mija, aktualność tego rośnie w naszym życiu. W tym przejawia się również świętość Jana Pawła II. Kwestie, które on podejmuje, są absolutnie aktualne, i dla Rosji może nawet ważniejsze niż dla Polski" - mówił Amnuel.
Pomnik Jana Pawła II został odsłonięty w atrium Wszechrosyjskiej Państwowej Biblioteki Literatury Obcej 14 października 2011 roku. Autorami monumentu byli ukraiński rzeźbiarz Ołeksandr Wasiakin oraz rosyjscy rzeźbiarze - Ilja i Nikita Fioklinowie. Przedstawia naturalnych rozmiarów postać siedzącego Jana Pawła II z otwartą książką na kolanach. Ustawiono go wśród pomników i popiersi wielkich twórców, pisarzy i działaczy, m.in. Leonarda da Vinci, Niccolo Machiavellego, Heinricha Heinego, Charlesa Dickensa, Abrahama Lincolna, Mahatmy Gandhiego i Jamesa Joyce'a. Panteon ten tworzony jest od 1994 roku.
Z Moskwy Anna Wróbel (PAP)
awl/ mc/
