Większy nadzór ministrów nad instytutami badawczymi, w tym powoływanie dyrektorów instytutów bez przeprowadzania konkursu, umożliwia nowelizacja ustawy o instytutach badawczych oraz ustawy Prawo geologiczne i górnicze, którą podpisał prezydent Andrzej Duda.
O podpisaniu ustawy poinformowała w czwartek Kancelaria Prezydenta.
W Polsce istnieje 115 instytutów badawczych, w tym 17 określanych mianem "państwowych". Ich zadaniem jest prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych ukierunkowanych na ich wdrożenie i zastosowanie w praktyce. W lipcu ub. r. prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o instytutach badawczych, która zwiększyła wpływ ministrów na wybór i odwoływanie władz podległych im państwowych instytutów badawczych (PIB) oraz składu rad naukowych. Obecna zmiana dotyczy pozostałych 98 placówek.
W myśl nowych zapisów minister będzie miał możliwość powołania i odwołania dyrektora instytutu badawczego bez udziału rady naukowej i rozpisania konkursu. Dotychczas w przypadku odwołania dyrektora instytutu minister nadzorujący mógł wyznaczyć do pełnienia obowiązków dyrektora spośród jego zastępców. W noweli przewidziano, że minister będzie mógł wyznaczyć każdą osobę - również spoza instytutu - spełniającą dotychczasowe kryteria określone w ustawie. W nowelizacji wyłączono jedynie wymóg znajomości języka obcego.
Nowelizacja wprowadza też zmiany dotyczące rady naukowej. Obecnie w jej skład wchodzi co najmniej 50 proc. pracowników naukowych i badawczo-technicznych instytutu. 30-50 proc. stanowią natomiast osoby spoza instytutu, powołane przez ministra nadzorującego. Teraz pracownicy instytutu stanowić będą co najmniej 40 proc. składu rady, a osoby powołane przez ministra - co najmniej 50 proc. W myśl nowych zapisów przewodniczącego rady naukowej wybrać można tylko spośród osób powołanych do grona przez ministra nadzorującego. Do tej pory przewodniczący rady naukowej IB musiały być osoby z co najmniej stopień doktora habilitowanego. Według nowego zapisu osoba ta będzie mogła legitymować się stopniem doktora.
Nowela modyfikuje zapisy dotyczące pracy zespołów roboczych powoływanych w celu opiniowania utworzenia, przekształcenia, reorganizacji lub likwidacji instytutu badawczego. Teraz będą musiały wydać opinię w terminie 2 miesięcy, a nie tak jak było dotychczas – 3 miesięcy. Ponadto ustawa skraca terminy w postępowaniach dotyczących uchylania uchwał rad naukowych.
Zmiany w ustawie o instytutach badawczych spowodowały potrzebę korekty zapisów dotyczących sposobu powołania dyrektora Państwowego Instytutu Geologicznego – PIB, określonych w ustawie Prawo geologiczne i górnicze.
Ustawa wejdzie w życie 14 dni od jej ogłoszenia. (PAP)
szz/ agt/
