Centrum Żydowskie w Oświęcimiu
Wirtualną wystawę "Oszpicin. Historia żydowskiego Oświęcimia" udostępniło na platformie Google Muzeum Żydowskie w Oświęcimiu. Dzięki niej poznać można losy społeczności, która przez 400 lat współtworzyła miasto.
Dyrektor Centrum Żydowskiego w Oświęcimiu, którego częścią jest Muzeum, Tomasz Kuncewicz powiedział, że wirtualna ekspozycja jest ważnym krokiem zmierzającym do upowszechnienia wiedzy o żydowskiej przeszłości miasta, która pozostaje w cieniu tragedii Auschwitz i Holokaustu.
"Cieszymy się, że Google pomaga nam zachować pamięć o przedwojennych żydowskich mieszkańcach Oświęcimia, nazywanego przez nich samych Oszpicin. W języku jidysz słowo to oznacza +gości+. Dzięki zaawansowanej technologii każdy będzie mógł obejrzeć wysokiej jakości zdjęcia i dokumenty osobiste - pamiątki, które opowiadają historię ponad 400 lat współtworzenia miasta Oświęcimia przez jego żydowskich mieszkańców" – powiedział dyrektor Kuncewicz.
Wirtualna ekspozycja "Oszpicin. Historia żydowskiego Oświęcimia" dostępna jest języku polskim i angielskim pod adresem www.ajcf.pl/online-exhibition/.
Maciej Zabierowski z Centrum Żydowskiego poinformował, że w wirtualnej ekspozycji ujęte zostały eksponaty, które zobaczyć można na stałej wystawie w Muzeum.
Na wystawie zobaczyć można m.in. świadectwo transakcji zawartej między oświęcimskimi Żydami a chrześcijaninem Janem Piotraszowskim. Przekazał im swój dom i ziemię, by mogli wznieść synagogę i cmentarz. Dzięki temu w 2 poł. XVI w. powstała w mieście samodzielna gmina żydowska. Znalazła się tu też najstarsza zachowana w Oświęcimiu macewa, która stała na grobie zmarłego w 1757 r. rabina Abrahama Aby.
Ekspozycja ukazuje chronologicznie losy społeczności żydowskiej Oświęcimia. Ilustruje je m.in. historia rodziny Schoenkerów - od ucieczki z Ratyzbony w XVI w., przez osiedlenie się w Polsce i Oświęcimiu, powrót do miasta po Zagładzie po emigrację w 1955 r., która nastąpiła po represjach ze strony UB.
Zwiedzający Muzeum w Oświęcimiu mogą zobaczyć m.in. dokumenty z okresu od XVI do XVIII w., które dotyczą funkcjonowania Gminy Żydowskiej i jej relacji ze społecznością chrześcijańską. Są też elementy wyposażenia zniszczonej przez Niemców w 1939 r. Wielkiej Synagogi, odnalezione podczas wykopalisk w 2004 r. Jednym z najcenniejszych eksponatów jest brulion z danymi ocalonych z Zagłady. Zawiera ponad 100 nazwisk, nie tylko oświęcimskich Żydów, ale również tych, którzy znaleźli się w mieście.
Centrum Żydowskie jest jedynym śladem po żydowskiej obecności w Oświęcimiu, którego nazwę podczas wojny Niemcy zmienili na Auschwitz. Jego celem jest kultywowanie pamięci o żydowskich mieszkańcach, a także edukacja ze szczególnym uwzględnieniem problematyki Holokaustu i współczesnych zagrożeń wynikających z nietolerancji. Pod jego auspicjami - obok muzeum - funkcjonuje centrum edukacyjne i synagoga Chewra Lomdej Misznajot, która jako jedyna przetrwała wojnę. Od 2006 r. instytucja jest stowarzyszona z Muzeum Dziedzictwa Żydowskiego w Nowym Jorku.
Społeczność żydowska przed II wojną stanowiła większość spośród 14 tys. mieszkańców Oświęcimia. Po Zagładzie do miasta powróciło 186 Żydów.
Google Cultural Institute umożliwia prezentację w Internecie i popularyzację skarbów kultury, archiwów, miejsc związanych z dziedzictwem narodów oraz materiałów historycznych. Zrzesza już ponad 1 tys. partnerów z różnych krajów i zawiera kilka milionów obiektów muzealnych. Dostęp do nich jest bezpłatny. Zobaczyć je może każdy użytkownik Internetu. (PAP)
szf/ pat/
