Szkolenie cichociemnych w Wielkiej Brytanii. Fot. NAC
Prezydent Andrzej Duda pośmiertnie awansował na stopień generała brygady Alfonsa Wiktora Maćkowiaka, instruktora Cichociemnych i żołnierza 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej. Maćkowiak, znany w Wielkiej Brytanii jako Alan Mack, zmarł w Londynie 31 stycznia w wieku 101 lat.
O nominacji poinformował PAP szef BBN Paweł Soloch. "Pan prezydent wczoraj podpisał akt mianowania na generała brygady pośmiertnie Alfonsa Maćkowiaka. Tę nominację będę miał możliwość wręczyć osobiście rodzinie pana generała pod koniec lutego, kiedy będę w Londynie" - powiedział.
Soloch podkreślił, że za nominacją przemawia cały życiorys Maćkowiaka, zarówno jego zasługi w czasie II wojny światowej, jak i po jej zakończeniu.
"Pan Maćkowiak był żołnierzem kampanii wrześniowej, przedostał się do Francji, walczył we Francji, dostał się do niemieckiej, zbiegł, dostał się do Anglii. Był instruktorem Cichociemnych, nie wykonał skoku na teren Polski, ponieważ był tak wysoko ceniony przez Brytyjczyków, że chcieli, żeby był instruktorem. Natomiast brał udział w operacji Market-Garden w oddziałach generała Sosabowskiego" - powiedział szef BBN.
Dodał, że Maćkowiak bardzo przyczynił się do upamiętnienia udziału polskich żołnierzy w bitwie pod Arnhem i postaci gen. Stanisława Sosabowskiego.
Maćkowiak urodził się 29 marca 1916 r. Przed wojną ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim i Szkołę Podchorążych Artylerii w Toruniu.
"Pan Maćkowiak był żołnierzem kampanii wrześniowej, przedostał się do Francji, walczył we Francji, dostał się do niemieckiej, zbiegł, dostał się do Anglii. Był instruktorem Cichociemnych, nie wykonał skoku na teren Polski, ponieważ był tak wysoko ceniony przez Brytyjczyków, że chcieli, żeby był instruktorem. Natomiast brał udział w operacji Market-Garden w oddziałach generała Sosabowskiego" - powiedział szef BBN.
W 1939 r. jako oficer zwiadu, a potem dowódca baterii artylerii lekkiej brał udział w walkach pod Różanem i nad Bugiem. Dostał się do niewoli radzieckiej, z której zbiegł i dostał się na Węgry. Po krótkim internowaniu przedostał się do Francji. Jako oficer ogniowy w 1940 r. brał udział w walkach pod Lagarde. Dostał się do niemieckiej niewoli, skąd także zbiegł i ukrył się w nieokupowanej części Francji.
W 1941 r. przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie został przydzielony do 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej gen. Stanisława Sosabowskiego. W 1942 r. zgłosił się na kurs dla Cichociemnych. Po ukończeniu szkolenia został zatrzymany w ośrodku jako instruktor wyszkolenia fizycznego. We wrześniu 1944 r. ponownie przydzielony do 1 SBS. Wziął udział w operacji Market-Garden - 18 września wylądował w szybowcu pod Arnhem, a 25 września ranny dostał się do niemieckiej niewoli.
Trafił do oflagu w Spangenbergu. Po wyzwoleniu w kwietniu 1945 r. wrócił do Wielkiej Brytanii. W 1946 r. przydzielono go na stanowisko dowódcy dywizjonu w 4 pułku artylerii pancernej. Został zdemobilizowany w grudniu 1947 r. w stopniu kapitana. Po wojnie pozostał w Wielkiej Brytanii.
Był odznaczony wieloma odznaczeniami polskimi, brytyjskimi i francuskimi, w tym trzykrotnie Krzyżem Walecznych. W 2000 r. został awansowany na stopień pułkownika. Maćkowiak, który w młodości uprawiał boks i hokej na trawie, przez 25 lat był trenerem uniwersyteckiego klubu lekkoatletycznego na Oksfordzie. Organizował wyjazdy na igrzyska polonijne.
Prezydent awansował Maćkowiaka na wniosek szefa MON Antoniego Macierewicza.
Prezydent Andrzej Duda, odkąd objął urząd, mianował pośmiertnie generałami brygady: płk. Ryszarda Kuklińskiego (w latach 1971-81 szpiega CIA w Sztabie Generalnym ludowego Wojska Polskiego, który przekazał Amerykanom plany strategiczne Związku Sowieckiego i Układu Warszawskiego, w tym plany ataku na państwa NATO, oraz informację o planowanym wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego), por. Jana Karskiego (kuriera i emisariusza Polskiego Państwa Podziemnego oraz świadka Holokaustu) i ppłk Mariana Orlika (zatrzymanego przez Informację Wojskową pod fałszywym zarzutem udziału w tzw. spisku w wojsku i straconego w 1952 r.).
Również pośmiertnie na stopień kontradmirała został natomiast awansowany kmdr Stanisław Mieszkowski (po wojnie dowódca Floty, aresztowany pod nieprawdziwym zarzutem szpiegostwa, stracony w 1952 r.), a na stopień generała broni - gen. dyw. Władysław Jędrzejewski (komendant obrony Lwowa w 1919 r. i dowódca jednej z armii podczas wojny polsko-bolszewickiej).
W marcu 2016 r. prezydent wręczył nominację na stopień generała brygady płk. Janowi Podhorskiemu (ps. Zygzak, Marciniak), żołnierzowi Narodowych Sił Zbrojnych i Armii Krajowej oraz uczestnikowi powstania warszawskiego i konspiracji antykomunistycznej, a w listopadzie 2016 r. - płk. Ludwikowi Krempie, kawalerowi Orderu Virtuti Militari i pilotowi polskich dywizjonów bombowych na Zachodzie podczas II wojny światowej (zmarł w styczniu 2017 r.).
Rafał Lesiecki i Katarzyna Nocuń (PAP)
ral/ kno/ agz/
