Uroczystości przed tablicą upamiętniającą zamordowanych na terenie więzienia w latach 1945-1956 na budynku aresztu śledczego przy ul. Rakowieckiej w Warszawie. Fot. PAP/R. Pietruszka
Udziałem w uroczystych mszach świętych, apelami, marszem pamięci, opowieściami historycznymi oraz składaniem kwiatów Polacy rozpoczęli w sobotę upamiętnianie Żołnierzy Niezłomnych. Narodowy Dzień Pamięci "Żołnierzy Wyklętych" obchodzony jest 1 marca.
Apelem pamięci i złożeniem kwiatów przed Pomnikiem Więźniów Politycznych Straconych w latach 1944-56 na stołecznym Cmentarzu Bródnowskim uczczono w sobotę ofiary terroru komunistycznego.
Do uczestników uroczystości list skierował prezydent Andrzej Duda. "Heroiczna walka +Żołnierzy Wyklętych+ była kolejnym aktem w dziejowym dramacie zmagań o wolną Polskę" - napisał prezydent.
"Wobec braku realnych szans na powodzenie i nadziei na zmianę położenia politycznego kraju jej dramatyzm przypomina sytuację znaną z historii powstania styczniowego. Zarazem zaś niezłomna postawa tych ostatnich obrońców suwerennej Rzeczpospolitej jednoznacznie wskazuje na najważniejsze dla naszego narodu wartości, które my Polacy cenimy wyżej niż własne życie - honor, wolność, solidarność z bliźnimi i poświęcenie dla sprawy narodowej. Jestem przekonany, że pamięć o +Żołnierzach Wyklętych+ umacnia w nas Polakach wolę trwania przy tych imponderabiliach" - podkreślił Andrzej Duda. Prezydent wyraził hołd dla żołnierzy powstania antykomunistycznego.
W sobotę mszą świętą i złożeniem kwiatów pod pomnikiem upamiętniającym żołnierzy 1 Dywizji Pancernej generała Maczka uczczono także 75-lecie powstania tej formacji, która wsławiła się m.in. wyzwalaniem północnej Francji, Holandii i Belgii spod okupacji niemieckiej. W południe na pl. Inwalidów, przy którym znajduje się pomnik 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka odbyły się dalsze uroczystości rocznicowe.
Popołudniu przed Pomnikiem Armii Krajowej i Polskiego Państwa Podziemnego rozpoczęła się uroczystość z udziałem delegacji z Kresów. Z kolei przed Pomnikiem Poległym i Pomordowanym na Wschodzie miała miejsce uroczystość pod hasłem "Żołnierze Wyklęci-Niezłomni i ich kontynuatorzy - Stefan Melak".
W ramach przygotowań do obchodów Narodowego Dnia Pamięci "Żołnierzy Wyklętych" modlono się i wspominano historię przed dawnymi siedzibami NKWD i UB 1944/45 w Aninie, przed dawną siedzibą X Departamentu MBP w Miedzeszynie Starym oraz koło dawnego pałacyku senatora Tadeusza Karszo-Siedlewskiego i budynków, w których po 1944 r. mieściły się obiekty śledcze MBP na Błotach. Sobotnie uroczystości zakończą się złożeniem wieńców i zapaleniem zniczy przed tablicą pamiątkową na murze dawnego Aresztu Śledczego na Mokotowie.
"Żołnierze Wyklęci" zostaną upamiętnieni także w Płocku, gdzie wieczorem w kościele św. Jadwigi Królowej odbędzie się msza św. w ich intencji oraz marsz pamięci.
Główne uroczystości Narodowego Dnia Pamięci "Żołnierzy Wyklętych" odbędą się 1 marca w Warszawie. W ramach obchodów zaplanowano m.in. apel pamięci przed Grobem Nieznanego Żołnierza z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy oraz dzień otwarty w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w dawnym Areszcie Śledczym na Mokotowie.
26 lutego w całym kraju i poza granicami będzie miał miejsce Bieg Pamięci Żołnierzy Wyklętych "Tropem Wilczym", w tym roku upamiętniający żołnierzy powojennego podziemia niepodległościowego m.in. Józefa Bandzo "Jastrzębia" i jego dowódcę Zygmunta Szendzielarza "Łupaszkę".
Poza tym w stolicy w Dniu Pamięci "Żołnierzy Wyklętych" i w kolejnych dniach będzie miało miejsce szereg uroczystości związanych z pamięcią o Niezłomnych i ofiarach represji komunistycznych.
Odbędą się msze św. i składanie kwiatów w miejscach pamięci, a także koncerty i prelekcje historyczne. Msze będą miały miejsce m.in. w katedrze św. Michała i św. Floriana oraz w Sanktuarium Matki Bożej Królowej Polskich Męczenników na Pradze Płd. Kwiaty zostną złożone m.in. przed Pomnikiem Żołnierzy Wyklętych na Bemowie, tablicą upamiętniającą aresztowanie Witolda Pileckiego na Żoliborzu i pomnikiem Ofiar Terroru Komunistycznego na Służewie. Zaplanowano też koncerty np. "Żołnierzom Wyklętym - cześć i chwała" w kościele pw. bł. Władysława z Gielniowa na Kabatach oraz IV Marsz Historyczny Szlakiem Żołnierzy Niezłomnych-Wyklętych w Falenicy.
27 lutego zaplanowano uroczystość patriotyczno-religijną w hołdzie patriotom polskim, ofiarom komunistycznego terroru więzionym w dawnej siedzibie Informacji Wojskowej oraz inaugurację neonu znaku Polski Walczącej na fasadzie willi "Jasny Dom" na Włochach, która od 1945 r. była siedzibą Informacji Wojskowej. Następnego dnia w Sejmie odbędzie się konferencja "Podziemna Armia Powraca. Młodzież w przywracaniu pamięci o Żołnierzach Wyklętych" pod patronatem prezydenta Andrzeja Dudy. Będzie jej towarzyszyć m.in. wystawa konkursowych prac szkolnych "Młodzi upamiętniają Bohaterów" i wręczenie nagród laureatom otwartego konkursu na plakat "Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych".
W Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL będzie prezentacja emitowanego przez Pocztę Polską znaczka "Ryngrafy Wyklętych" i filmu "Rakowiecka". Później w Kinokawiarni "Pałac Międzylesie" zaplanowano m.in. Wawerski Wieczór Historyczny "Żołnierze Wyklęci", odczyt i spotkanie z historykiem Leszkiem Żebrowskim im poświęcone. Wieczorem w Katedrze Polowej WP odbędzie się msza św. i Requiem Mozarta w intencji Żołnierzy Wyklętych. Teatr Kamienica zaprezentuje Monodram "Inka" w reż. Mileny Tejkowskiej i wykonaniu Jagody Rall, a w Multikinie na Bemowie zaplanowano projekcję filmu Jerzego Zalewskiego "Historia Roja".
Przypadający 1 marca Narodowy Dzień Pamięci "Żołnierzy Wyklętych" ustanowił w 2011 r. parlament "w hołdzie Żołnierzom Wyklętym - bohaterom antykomunistycznego podziemia, którzy w obronie niepodległego bytu Państwa Polskiego, walcząc o prawo do samostanowienia i urzeczywistnienia dążeń demokratycznych społeczeństwa polskiego, z bronią w ręku, jak i w inny sposób przeciwstawili się sowieckiej agresji i narzuconemu siłą reżimowi komunistycznemu".
Katarzyna Krzykowska (PAP)
ksi/ jbp/
