Wystawa „Dziedzictwo” w Muzeum Narodowym w Krakowie. Na zdjęciu: zegarek z [podobizną Tadeusza Kościuszki. Fot. Pracownia Fotograficzna MNK
23 czerwca Muzeum Narodowe w Krakowie (MNK) udostępni zwiedzającym monumentalną, jedną z największych w Polsce, wystawę „Dziedzictwo”. Dzień wcześniej, 22 czerwca, odbędzie się wernisaż ekspozycji z udziałem pary prezydenckiej.
"Dziedzictwo" to – jak informuje MNK – największa wystawa w tej placówce od czasów głośnej prezentacji Marka Rostworowskiego "Polaków portret własny", która odbyła się w 1979 r. W zamyśle organizatorów „Dziedzictwo” ma nawiązywać do tamtej wystawy, mającej rolę w procesie demontażu systemu komunistycznego i powstania NSZZ "Solidarność".
Jak wyjaśnił wicedyrektor MNK i kurator wystawy Andrzej Szczerski, „Dziedzictwo” jest poświęcone aktualnej definicji spuścizny, a upublicznione zbiory należy potraktować jako rodzaj dokumentacji i punkt odniesienia w definiowaniu polskiej tożsamości. "Pokażemy kanon kultury polskiej. Pokażemy dziedzictwo nie jako coś, z czym musimy się mierzyć, ale jako coś, co nas inspiruje i sprawia, że chcemy być kontynuatorami" – mówił w jednej z rozmów z PAP Szczerski.
Zwracał uwagę, że wystawa wpisuje się w dyskusję o polskiej tożsamości i ma ułatwić Polakom odpowiedź na pytania: Jak wyglądamy dzisiaj? Co o sobie myślimy w przededniu setnej rocznicy odzyskania niepodległości?
"Zdawać się może, że mamy fragmentaryczny, rozproszony obraz samych siebie. Taki obraz jest spowodowany gwałtownymi przemianami, jakie następowały w Polsce w ostatnich 100 latach: dwie wojny światowe, komunizm, transformacja, współczesna dyskusja o Europie" - wyliczał kurator i wskazał: "Pokażemy, że trwa pewien kanon polskiej kultury, która trwa niezmiennie, i zamiast fragmentarycznego obrazu samych siebie zobaczymy jakieś fundamenty, do których - dzięki dziełom sztuki - możemy się odwoływać".
"Dziedzictwo" to – jak informuje Muzeum Narodowe w Krakowie – największa wystawa w tej placówce od czasów głośnej prezentacji Marka Rostworowskiego "Polaków portret własny", która odbyła się w 1979 r. W zamyśle organizatorów „Dziedzictwo” ma nawiązywać do tamtej wystawy, mającej rolę w procesie demontażu systemu komunistycznego i powstania NSZZ "Solidarność".
Wystawa przygotowywana przez Muzeum Narodowe zajmie całkowitą przestrzeń wystaw czasowych w gmachu głównym - pomieszczenia na parterze i na piętrze. Na ekspozycji będzie ponad 650 różnorodnych obiektów sztuki.
Jak wyjaśnił Szczerski, konstrukcja wystawy jest oparta na czterech kategoriach: geografia, język, obywatele i obyczaj. „Pierwsza kategoria odnosi się do terytoriów, z którymi dana kultura się wiąże i traktuje jako własne. Druga podkreśla rolę języka w definiowaniu odrębności narodowych. Trzecia opisuje tych, którzy z daną kulturą się utożsamiają, a czwarta uzmysławia, że z perspektywy historycznej narody definiować można przez odniesienie do ich źródeł kulturowych, a nie kategorii etnicznych” – mówił kurator.
Nie zabraknie dzieł sztuki oczywistych dla dyskusji o polskim dziedzictwie kulturowym: denara Bolesława Chrobrego z najwcześniejszym świadectwem używania nazwy Polska, pierwszego wydania „Sonetów krymskich” z odręczną dedykacją Adama Mickiewicza. Spośród dzieł malarskich zwiedzający zobaczą prace twórców tak znanych jak Jan Matejko, Stanisław Wyspiański, Jacek Malczewski, ale i artystów awangardy międzywojennej (m.in. Władysław Strzemiński), twórców z okresu PRL (m.in. Andrzej Wróblewski) oraz artystów współczesnych (m.in. Marcin Maciejowski).
Ale znacznie więcej będzie tych nieoczywistych, często nieznanych, przechowywanych w MNK jako pamiątki przeszłości i świadectwo udziału Polaków w kształtowaniu się kultury materialnej i duchowej Europy i świata. Można do nich zaliczyć np. kosztowne zegarki Patka z podobiznami polskich bohaterów narodowych, mnemotechniczne tablice Antoniego Jaźwińskiego, którego metoda zapamiętywania faktów była popularna w szkolnictwie Europy i Ameryki w poł. XIX w., mapę Australii z najwyższym szczytem nazwanym przez jego odkrywcę Pawła Edmunda Strzeleckiego Górą Kościuszki, czy okładki miesięcznika „Vogue” zaprojektowane przez Janinę Dłuską.
Wszystkie eksponaty będą pochodzić ze zbiorów (liczących ponad 800 tys. obiektów) MNK. Wystawa czynna będzie do 7 stycznia.Ekspozycję objął honorowym patronatem prezydent RP Andrzej Duda, wpisuje się ona też w program towarzyszący 41. Sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO w Krakowie.
Wystawa finansowana jest z budżetu programu "Niepodległa", przygotowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego na 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości.
(PAP)
bko/ agz/
