Ponad 300 tys. zł zebrano w ramach akcji crowdfundingowej na rzecz Malta Festival Poznań 2017. Akcja prowadzona pod hasłem "Zostań ministrem kultury" miała wesprzeć budżet tegorocznego festiwalu Malta, po cofnięciu dotacji z MKiDN.
O zebranej kwocie poinformował w sobotę wieczorem dyrektor festiwalu Malta Michał Merczyński. Jak dodał, właśnie 300 tys. zł wynosiła suma dotacji, jakiej w tym roku nie otrzymał poznański festiwal. Akcję wsparło ponad 1,8 tys. osób oraz trzy firmy.
Tegoroczna edycja festiwalu Malta rozpoczęła się 16 czerwca pod hasłem "My, Naród; My, Bałkany; My, Wschód; My, Europa; My, Inni". Jednym z kuratorów festiwalu był chorwacki reżyser Oliver Frljić, który współpracował już dwukrotnie z polskimi aktorami - w 2013 r. w krakowskim Narodowym Starym Teatrze - wówczas premiera sztuki została odwołana przez dyrektora teatru Jana Klatę - oraz w Teatrze Powszechnym w Warszawie, gdzie w tym roku wystawiony został spektakl "Klątwa", który środowiska prawicowe i kościelne określiły jako bluźnierczy a prokuratura wszczęła z urzędu dochodzenie w tej sprawie.
W tym roku festiwal Malta odbywał się bez dotacji z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Według wicepremiera, ministra kultury prof. Piotra Glińskiego, festiwal Malta pod kuratelą Oliviera Frljića nie gwarantował "włączenia odbiorcy w dialog" i mogła zniechęcić do udziału w tym wydarzeniu. Jak wskazywał w opublikowanym na początku czerwca oświadczeniu "tym samym naruszono warunki umowy zawartej z MKiDN, dlatego odmówiłem finansowania tego wydarzenia".
Zdaniem ministra kultury Frljić "nie +otwiera odbiorcy na doświadczenie sztuki+, a przeciwnie: zraża dużą część społeczeństwa do instytucji teatru". W związku z tym, w opinii Glińskiego, udział reżysera w Malcie "budzi obawy o przebieg tego wydarzenia zgodny z założeniem przedstawionym we wniosku fundacji".
Z tymi zarzutami nie zgodził się dyrektor festiwalu Malta Michał Merczyński, który przypomniał, że nazwiska obu kuratorów 27. edycji Malta Festival Poznań - Olivera Frljića oraz Gorana Injaca - a także szczegóły przygotowanego przez nich programu zostały zawarte we wniosku dotacyjnym złożonym przez Fundację Malta już w listopadzie 2015 r. Na podstawie tego właśnie wniosku decyzja o przyznaniu dofinansowania została zatwierdzona niespełna pół roku później.
W związku z brakiem dotacji (300 tys. zł), pod koniec maja organizatorzy festiwalu zainicjowali akcję crowdfundingową pod hasłem "Zostań ministrem kultury". Do udziału w przedsięwzięciu zachęcali aktorzy, m.in. Danuta Stenka i Maja Ostaszewska, Maja Komorowska, Magdalena Cielecka i Danuta Stenka.
Na znak protestu przeciwko decyzji ministra kultury, kurator tegorocznej edycji Malty Oliver Frljić nie przyjechał do Poznania. W swoim oświadczeniu podkreślił, że chciałby "poinformować pana Glińskiego oraz polską opinię publiczną, że wykorzystam czas zarezerwowany na Festiwal Malta, żeby poinformować prasę międzynarodową, organizacje zajmujące się prawami człowieka, teatry, sieci i inne podmioty z dziedziny kultury o ograniczaniu przez niego wolności słowa, wolności artystycznej i naruszeniu prawa, którego się dopuścił".
„Wypowiedzi polskiego Ministra Kultury, Piotra Glińskiego, na temat spektaklu +Klątwa+ oraz szantaż finansowy zastosowany przez niego wobec Festiwalu Malta są zdarzeniem bez precedensu w mojej karierze artystycznej. Mimo że często byłem poddawany rożnym formom presji politycznej i cenzury, nigdy nie było to działanie tak jawne i nie pochodziło od członka rządu. Gratuluję Panu tego niechlubnego sukcesu" - dodał.
Frljić w swoim oświadczeniu zwrócił także uwagę, że „polski Minister Kultury otwarcie zadeklarował gotowość naruszenia obowiązującej umowy i procedury przyznawania dotacji, którą ze względu na charakter swojej funkcji powinien egzekwować".
Malta Festival Poznań zakończy się w niedzielę. W ramach tegorocznej, 27. edycji Malta Festival Poznań odbyło się niemal 300 wydarzeń, w których wzięło udział ok. 580 twórców i aktywistów z 20 krajów. Do najważniejszych wydarzeń tej edycji należała m.in. prezentacja spektaklu "Turbofolk" w reżyserii Frljića, sobotni koncert słoweńskiego zespołu Laibach, czy rozmowy w ramach cyklu "Platforma Bałkańska. Rozmowy na Placu Wolności". Wstęp na większość zaplanowanych wydarzeń był wolny.
Do 17 września trwać będzie natomiast internetowa aukcja na rzecz festiwalu Malta, na której licytowanych jest niemal 100 przedmiotów podarowanych organizatorom festiwalu przez ponad 50 ludzi kultury. Przedmioty na rzecz aukcji przekazali m.in.: Magdalena Cielecka, Krzysztof Penderecki, Janusz Gajos, Janusz Głowacki, Roman Gutek, Krystyna Janda, zespół Laibach, Adam Michnik, Danuta Stenka, a także prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak.
Poznański Międzynarodowy Festiwal Teatralny Malta powstał w 1991 r. jako platforma prezentacji sztuki eksperymentalnej, offowej. Obecnie jest jedną z najważniejszych imprez kulturalnych w Europie Środkowo-Wschodniej. (PAP)
ajw/ jm/
