Fotografie i plakaty przybliżające historię powstania, rozwoju i upadku miasta Prypeć, zbudowanego dla pracowników elektrowni czarnobylskiej, można zobaczyć na wystawie "Ulica entuzjastów" w stołecznym Domu Spotkań z Historią.
Ekspozycja została przygotowana przez Instytut Morata na rzecz Sztuki i Kulturoznawstwa z Freiburga, z związku z przypadającą w tym roku 25. rocznicą katastrofy w Czarnobylu.
"Naszym pomysłem na wystawę było nieukazywanie samej katastrofy i tego, co się po nie wydarzyło, ale cofnięcie się jakby w czasie do momentu pozwalającego wyjaśnić, skąd wziął się Czarnobyl i samo miasto Prypeć. Zależało nam na pokazaniu tego okresu entuzjazmu oraz zwrócenie uwagi na takie trochę ślepe podejście do techniki, ponieważ elektrownia atomowa była wówczas uznawana za wybitne osiągnięcie i zwycięstwo człowieka nad naturą" - opowiadała PAP Małgorzata Kopka z Fundacji im. Heinricha Boella, współorganizującej ekspozycję.
Tytuł wystawy nawiązuje do nazwy jednej z ulic Prypeci, która odnosiła się do ówczesnej fascynacji energią atomową i entuzjazmu z okresu sowieckiej industrializacji.
"Na wystawie można zobaczyć piękne zdjęcia Roberta Polidoriego, który zwiedzał Prypeć, miasto powstałe specjalnie dla budowniczych, a później pracowników elektrowni czarnobylskiej. Fotografie, autorstwa również Andreja Kremenczuka, ukazują obraz zniszczenia i rozkładu tego niegdyś radosnego, tętniącego życiem miejsca, którego mieszkańcom po katastrofie powiedziano, że muszą tylko na chwilę opuścić swoje domy, do których później już nigdy nie wrócili. I ten obraz miasta pozostawionego jakby przed chwilą, domów, których mieszkańcy jakby wyszli tylko na moment, pokazuje pierwsza część wystawy. Zdjęciom towarzyszą wiersze ukraińskiej poetki Liny Kostenko" - mówiła Kopka.
Część druga wystawy przedstawia miasto Prypeć przed upadkiem – fotografie prężnie działającego miasta i jego mieszkańców pełnych wiary w siłę postępu i sowiecki kraj "nieograniczonych możliwości". W tej części zaprezentowane są również historyczne plakaty z początków ery energii atomowej, film dokumentalny o budowie elektrowni w Czarnobylu i miasta Prypeć, a także materiały dotyczące miasta i kontekstu jego powstawania. Wystawę zamyka seria eko-plakatów - na pytanie o skutki Czarnobyla odpowiedzi próbował udzielić Oleh Weklenko z Charkowa i jego współpracownicy, podczas odbywającego się od 1991 roku Międzynarodowego Triennale Eko-Plakatów.
Historia Prypeci, "modelowego sowieckiego miasta" liczącego 48 tys. mieszkańców, odległego o cztery i pół kilometra od elektrowni, zakończyła się po zaledwie 16 latach od powstania, wraz z ewakuacją wszystkich mieszkańców. Upadek prężenie rozwijającego się miasta spowodował 26 kwietnia 1986 roku wybuch reaktora atomowego w Czarnobylu. Od tamtej pory miasto jest opustoszałe.
Wystawie "Ulica entuzjastów" w dniach 9-20 maja towarzyszyć będzie m.in. spotkanie z ukraińskim pisarzem Serhijem Żadanem, debata "Elektrownia jądrowa za Twoim płotem – jak rozmawiać o atomie?" oraz pokazy filmów m.in. "Chernobyl Forever" w reż. Alaina de Halleuxa.
Ekspozycja będzie czynna do 20 maja. (PAP)
akn/ je/
