Drobne poprawki legislacyjne przyjął Senat w noweli ustawy o finansowaniu nauki. Nowelizacja zakłada zmiany w trybie przyznania kategorii naukowej oraz grantów badawczych z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju lub Narodowego Centrum Nauki.
Senat podczas głosowania w nocy z piątku na sobotę przyjął drobne poprawki legislacyjne do nowelizacji ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw.
Za przyjęciem ustawy wraz z poprawkami głosowało 57 senatorów, 1 osoba była przeciw, a 28 wstrzymało się od głosu. Ustawa wróci teraz do Sejmu.
Nowelizacja przewiduje m.in. częściowe wyłączenie stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego (Kpa) z procesu przyznawania kategorii naukowej jednostkom naukowym. Podobnie, jeśli chodzi o zasady przyznawania środków finansowych przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) oraz Narodowe Centrum Nauki (NCN).
Nowelizacja - jak napisano w uzasadnieniu - ma się przyczynić „do zracjonalizowania (usprawnienia) procesu przyznawania kategorii naukowej oraz środków na projekty finansowane przez NCBR oraz NCN” oraz ma wyeliminować „wątpliwości w zakresie charakteru prawnego postępowań prowadzonych w ramach przyznawania kategorii naukowej przez ministra oraz w obu centrach”.
Do postępowań w sprawach przyznania kategorii naukowej jednostce naukowej nie będzie się stosowało niektórych przepisów Kpa. Przepisy te zakładały, że organy administracji publicznej musiały zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania. A przed wydaniem decyzji musiały umożliwić stronom wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów.
Tymczasem, jak zwracali uwagę przedstawiciele resortu nauki, droga do przyznania kategorii naukowej nie jest typowa dla postępowań Kpa. Ewaluacji podlega jednocześnie ok. 1 tys. jednostek naukowych, a oceny dokonuje ok. 200 ekspertów z różnych dziedzin. Wiceminister nauki Aleksander Bobko podczas środowej dyskusji w komisji senackiej wyjaśniał, że w postępowaniu administracyjnym powinien m.in. być zapewniony dostęp stron do dokumentacji zgromadzonej w postępowaniu. A przecież w tym wypadku dokumentacją są dane, które jednostki same przekazały, jednostki więc znają dokumentację. "Ze względów operacyjnych zapewnienie dostępu do tej dokumentacji jest jednak uciążliwe" - powiedział Aleksander Bobko.
Podobnie niestandardowe - według resortu nauki - są dla postępowań Kpa postępowania w sprawie przyznania środków finansowych w programach prowadzonych przez NCBR oraz NCN. Tylko bowiem wnioski o grant najlepiej wpisujące się w wymagania konkursowe i najlepiej sporządzone mogą zostać zakwalifikowane do dofinansowania. "A to z kolei implikuje konieczność odstąpienia od formalistycznych reguł określonych przez Kpa" - komentowano w uzasadnieniu nowelizacji.
Senator Michał Seweryński (PiS) ocenił, że w sprawach procedur naukowych, gdzie są autonomiczne systemy oceny m.in. dorobku naukowego, wprowadzenie postępowań typu administracyjnego oznacza, że ostatecznie sędzia administracyjny może decydować o ocenie dorobku. A to jego zdaniem zjawisko niekorzystne. "Proces (zaproponowany w nowelizacji - przyp. PAP) idzie w dobrym kierunku i to należy poprzeć" - powiedział.
Projekt ustawy przewiduje też możliwość finansowania większego zakresu działań, związanych z wydawaniem czasopism i monografii naukowych, służących upowszechnianiu wyników badań i wprowadzania ich do obiegu międzynarodowego.
Poza tym zgodnie z nowymi przepisami minister nauki będzie mógł przyznać środki na nowe programy - m.in. ukierunkowane na wspieranie młodych naukowców lub osób rozpoczynających karierę naukową - również uczelniom. Minister będzie miał też większe możliwości, by zwiększyć dotacje na utrzymanie potencjału badawczego.
Senat odrzucił poprawki senatora Piotra Wacha (PO). Zakładały one skrócenie terminów, jakie mają NCN i NCBR na rozpatrzenie odwołania. (PAP)
lt/ ekr/
