Wystawę "Powstańcze biografie - łódzkie echa Powstania Warszawskiego" będzie można oglądać od wtorku na Placu Katedralnym w Łodzi. Otwarcie ekspozycji przypominającej łodzian, którzy walczyli i ginęli w powstaniu warszawskim będzie częścią łódzkich obchodów 73. rocznicy jego wybuchu.
Wystawę przygotował łódzki odział Instytutu Pamięci Narodowej. Składa się na nią ponad 20 biogramów i zdjęć łodzian, którzy aktywnie uczestniczyli w jednym z najbardziej bohaterskich zrywów w dziejach Polski oraz tych byłych powstańców, którzy po wojnie osiedlili się w Łodzi i wnieśli wkład w życie społeczne i umysłowe miasta.
"Można przyjąć, że 1 sierpnia 1944 r. w okupowanej stolicy mieszkało przynajmniej kilka tysięcy łodzian. Spośród tych, którzy wzięli udział w powstaniu, autorzy wystawy upamiętnili m.in.: gen. Franciszka Edwarda Pfeiffera, dowódcę obwodu AK Śródmieście; hm. RP Marię Wocalewską i jej siostrę hm. Jadwigę Szletyńską, zasłużone łódzkie harcerki działające w Pogotowiu Harcerek; Barbarę Nazdrowicz, piętnastoletnią łączniczkę poległą w powstaniu, której grób na Cmentarzu Starym w Łodzi w czasach PRL stał się jedynym w mieście miejscem pamięci o powstaniu warszawskim" – powiedziała PAP rzeczniczka prasowa łódzkiego IPN Marzena Kumosińska.
Gen. Pfeiffer ps. Radwan był najstarszym stopniem łodzianinem biorącym udział w powstaniu warszawskim. Pełnił funkcję komendanta Obwodu I Śródmieście Komendy AK Okręgu Warszawa-Miasto. Po upadku powstania trafił do obozu w Bergen-Belsen. Zmarł w 1964 roku.
Łódzkie harcerki - Maria Wocalewska i jej siostra Jadwiga Szletyńska w momencie wybuchu powstania przebywały w Warszawie w jednym z internatów dla dziewcząt, który był tymczasową siedzibą Komendy Pogotowia. 4 sierpnia zostały zabrane - wraz z innymi instruktorkami harcerskimi - przez Niemców. Zginęły w nieznanych okolicznościach, prawdopodobnie pędzone były przed czołgami atakującymi pozycje powstańcze.
Z kolei Barbara Nazdrowicz ps. Wiewiórka zgłosiła się do Batalionu Odwet II Obwód V Rejon 3 Odcinek Golski. Poległa od odłamka w drugiej połowie września. Została pochowana na Polu Mokotowskim. Po wojnie jej rodzice wrócili do Łodzi i szczątki córki pochowali na Starym Cmentarzu.
Na ekspozycji przypomniane zostaną także wybrane biogramy powstańców, uchodźców ze zburzonej Warszawy, którzy przyczynili się do powstania łódzkiego ośrodka akademickiego i kulturalnego.
Wśród nich są m.in.: lekarze prof. Artur Ber i prof. Stanisław Torokan-Popowski, twórcy łódzkich szkół endokrynologii i pediatrii; hm. Aleksander Kamiński, historyk i pedagog; jezuita o. Tomasz Rostworowski, duszpasterz akademicki; Eugeniusz Heneman, fotograf i wykładowca Szkoły Filmowej; płk Józef Szostak, zastępca Szefa Sztabu Komendy Głównej AK i więzień polityczny okresu stalinowskiego.
"Część z nich związała się z Łodzią, inni wyjechali, ale pozostawili tutaj ślady swojej działalności. To im poświęcona jest ta wystawa" – podkreśliła Kumosińska.
Ekspozycja zostanie otwarta we wtorek, w czasie łódzkich uroczystości Narodowego Dnia Pamięci Powstania Warszawskiego. Rozpoczną się one w południe od mszy świętej odprawianej w Bazylice Archikatedralnej przez ks. bp. Adama Lepę.
Po nabożeństwie zaplanowano złożenie kwiatów i zniczy przy zlokalizowanej na terenie Archikatedry mogile ks. Tadeusza Burzyńskiego. Łódzki kapelan powstania i żołnierz AK pierwszego dnia walk został śmiertelnie postrzelony podczas udzielania pomocy rannemu i pełnienia posługi kapłańskiej. Ks. Burzyńskiemu poświęcona jest jedna z plansz wystawy.
Po symbolicznej minucie ciszy w godzinę "W" IPN zaprasza do wspólnego składania kwiatów i zapalania zniczy przy mogile gen. Pfeiffera na Starym Cmentarzu. Groby powstańców spoczywających na łódzkich nekropoliach zostaną oznaczone biało-czerwoną szarfą z napisem "63 dni Powstania Warszawskiego".
Ekspozycję "Powstańcze biografie – łódzkie echa Powstania Warszawskiego" w przestrzeni miejskiej będzie można oglądać przez 63 dni - tyle ile trwały powstańcze walki - od 1 sierpnia do 3 października. (PAP)
bap/ js/
