W siedzibie Wspólnoty Żydów w Wilnie odbyła się w środę prezentacja książki polskiego dziennikarza Dariusza Rosiaka „Człowiek o twardym karku”, opowiadającej o losie ks. Romualda Jakuba Wekslera-Waszkinela, urodzonego w 1943 r. w getcie w Święcianach i uratowanego przez polską rodzinę z Wileńszczyzny.
Prezentacji książki, z udziałem jej autora oraz bohatera, ks. Wekslera-Waszkinela, towarzyszyła dyskusja na temat konieczności zachowania lokalnej pamięci o Holokauście.
Dyrektor Instytutu Polskiego w Wilnie Marcin Łapczyński w rozmowie z PAP przypomniał, że wśród 20 tys. osób uhonorowanych tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata Polacy stanowią aż 25 proc.; zaznaczył, że „bardzo często na Litwie zapomina się, że tu, wśród prawie 900 osób uhonorowanych tym tytułem, większość stanowią właśnie Polacy, polskie rodziny z Wileńszczyzny”.
„Ta dyskusja miała na celu przypomnienie bądź poinformowanie litewskiej opinii publicznej, że wśród litewskich Sprawiedliwych jest wielu Polaków” - powiedział dyrektor Łapczyński.
Dyskusja i prezentacja książki była jednym z elementów obchodów rocznicy 23 września 1943 roku, kiedy rozpoczęła się likwidacja wileńskiego getta. Dzień ten upamiętnia zagładę litewskich Żydów.
Ks. Romuald Jakub Weksler-Waszkinel urodził się w 1943 roku w getcie w Święcianach (mieście położonym 40 km na północ od Wilna) w żydowskiej rodzinie Wekslerów. Cała jego rodzina zginęła w Holokauście. Cudem uratowane przed śmiercią dziecko zostało wychowane w katolickiej rodzinie Waszkinelów, która po wojnie wyjechała do Pasłęka pod Elblągiem.
Wychowany w wierze katolickiej Romuald w 1966 roku otrzymał święcenia kapłańskie, a od 1971 roku aż do przejścia na emeryturę był wykładowcą filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Dopiero w 1978 roku dowiedział się o swym żydowskim pochodzeniu. Świadom podwójnej tożsamości narodowej i wyznaniowej obecnie jest aktywnym uczestnikiem dialogu chrześcijańsko-żydowskiego. Mieszka w Tel Awiwie, pracuje w jerozolimskim instytucie Yad Vashem.
W czasie wojny na Litwie zostało zamordowanych około 200 tys. Żydów, 90 proc. przedwojennej społeczności żydowskiej w tym kraju. Obecnie na Litwie mieszka około 5 tys. Żydów.
Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ kot/ mc/